Америка Құрама Штаттарының негізін қалаушылар

американдық мемлекеттіліктің құрылуы мен қалыптасуында рөл атқарған мемлекеттік қайраткерлер тобы

Америка Құрама Штаттарының негізін қалаушылар (ағылш. The Founding Fathers — «негіздеуші әкелер») — американдық мемлекеттіліктің құрылуы мен қалыптасуында, оның ішінде тәуелсіздікке қол жеткізуде және жаңа саяси жүйенің принциптерін құруда шешуші рөл атқарған американдық мемлекет қайраткерлерінің тобы. Кейбір тарихшылардың қатарына Солтүстік Америкадағы американдық төңкерісті ұйымдастырып, өткізген және АҚШ-ты саясаткерлер, заңгерлер, мемлекет қайраткерлері, сарбаздар, дипломаттар немесе қарапайым азаматтар ретінде құрған он үш Британдық отарлардың өкілдері кіреді.

«Тәуелсіздік декларациясы», Джон Трамбулл суреті (1819)
Америка Құрама Штаттарының атынан Джон Адамс, Бенджамин Франклин және Джон Джей жасаған 1783 жылғы Париж келісіміне қол қою беті

Тар мағынада АҚШ Тәуелсіздігі декларациясына және АҚШ Конституциясын құрған Филадельфия конвенциясына қол қойған екінші континенталды Конгрестің депутаттарын білдіреді. XIX ғасырдың аяғына дейін оларды «АҚШ-тың негізін қалаушылар» немесе «АҚШ әкелері» деп атаған.

Тарихшы Ричард Б. Моррис 1973 жылы келесі жеті ең маңызды негізін қалаушылар ретінде анықтады: Джон Адамс, Бенджамин Франклин, Александр Гамильтон, Джон Джей, Томас Джефферсон, Джеймс Мэдисон және Джордж Вашингтон.[1][2] Солардың үшеуі (Гамильтон, Мэдисон және Джей) «Федералист жазулары» (ағылш. The Federalist Papers) авторлары болады — АҚШ Конституциясын мақұлдау мақсатымен жасалған 85 мақала.

Жеті ең маңызды негізін қалаушылар өңдеу

Суреті Аты
(өмір сүрген жылдары)
Лауазымы
1   Джон Адамс АҚШ-тың екінші президенті, бірінші вице-президенті
2   Джордж Вашингтон АҚШ-тың тұңғыш президенті, тәуелсіздік үшін соғыс кезінде американдық армияның қолбасшысы
3   Александр Гамильтон Федералисттер партиясының көшбасшысы, көрнекті адвокат және философ
4   Джон Джей АҚШ Жоғарғы сотының бірінші төрағасы, дипломат
5   Томас Джефферсон Тәуелсіздік декларациясының авторы, АҚШ-тың үшінші президенті
6   Джеймс Мэдисон АҚШ-тың төртінші президенті, АҚШ Конституциясының авторы
7   Бенджамин Франклин Ғалым және саясаткер, Америка революциясының идеологтарының бірі, АҚШ-тың құрылу процесінде барлық үш құжатқа (Тәуелсіздік Декларациясы, Конституцияға, Версаль бейбіт келісімі) қол қойған жалғыз негізін қалаушы

Әдебиеттер өңдеу

Дереккөздер өңдеу

  1. Richard B. Morris, Seven Who Shaped Our Destiny: The Founding Fathers as Revolutionaries (New York: Harper & Row, 1973).
  2. https://web.archive.org/web/20140707071533/http://www.biography.com/news/founding-fathers-quotes-facts

Сыртқы сілтемелер өңдеу