Гидрогеологиялық аудандастыру

Гидрогеологиялық аудандастыру – жер қыртысын геологиялық және гидрогеологиялық ерекшеліктерге, жер асты суларының пайда болу, таралу, алмасу жағдайларына қарай біртектес табиғи аудандарға бөлу. Гидрогеологиялық аудандастыру арнаулы және жалпы Гидрогеологиялық аудандастыру болып екіге бөлінеді. Арнаулы Гидрогеологиялық аудандастырудың түрлері көп: мелиоративтік Гидрогеологиялық аудандастыру, минералдық немесе ыстық сулар ауданы, жер асты суын табиғи немесе пайдалану қорына қарай аудандастыру, т.б. Жалпы Гидрогеологиялық аудандастыру жер асты гидросферасын тұтасынан алып, оның грунт және артезиан сулы қабаттарын біріктіріп топтастыру негізінде жүргізіледі. Мұндай Гидрогеологиялық аудандастыруда жер бетіндегі өзгерістер есепке алына отырып, Жер қабығының тектоник. құрылымы, гидрогеол. ерекшеліктері, жер асты суының қалыптасуы мен ағын бағыттары ескеріледі. Бұл бағытта Гидрогеологиялық аудандастыру гидрогеол. массив (таулы, қыратты аймақтар) және гидрогеол. алап (жазықтар, тау аралықтары) бойынша жүргізіледі. Гидрогеол. массивтерде кристалдық іргетас жер бетіне шығып жатады, оның қойнауындағы жер асты суы аса тереңде болмайды. Гидрогеол. алаптарда бұл табантасты қабат кейінгі геол. кезеңдерде пайда болған теңіз, өзен-көл шөгінділерінің астында 10 – 20 км-ге дейін тереңдікте жатады. Оның қойнауындағы жер асты сулары әр тереңдікте қалыптасады да арыны күшті болады. Қазір республикада Гидрогеологиялық аудандастырудың жаңа құрылымдық-гидрогеол. әдістемесі жасалған. Оның негізінде Қазақстан жері 10 гидрогеол. ауданға бөлінеді. Олардың төртеуі гидрогеол. массивтерді (Жетісу Алатауы – Тянь-Шань, Алтай – Тарбағатай, Орт. Қазақстан, Орал – Мұғалжар), алтауы гидрогеол. алаптарды (Каспий, Маңғыстау – Үстірт, Торғай – Арал, Шу – Сарысу, Солт. Қазақстан жазықтары, тауалды және тауаралық жазықтар) қамтиды. Гидрогеологиялық аудандастыру жер асты суының қалыптасу жағдайын, оның қорын дұрыс анықтауға, тиімді пайдалану шараларын белгілеуге мүмкіндік береді.