Дендрология

Дендрология (грек. dendron – ағаш және логия) – ботаниканың ағаш, бұта, шала бұтаны зерттейтін бір саласы, ағаштар, бұталар, олардың құрылысы, жүйеленімі, филогенезі, физиологиясы, экологиясы, шаруашылық мәні туралы ғылым; ботаниканың бір саласы.

Орман шаруашалығы, көгалдандыру, фитомелиорация, өсімдіктер интродукциясы пәндерімен тығыз байланысты. Қазақстанда өсетін ағаштар мен бұталар туралы алғашқы мәліметтер (XIX ғасырдың басы – XX ғасырдың аяғы) орыс ботаник-ғалымдарының (А.И.Шренк, И.Г.Борщов, Г.Н.Потанин, т.б.) еңбектерінде жарияланған. Дендрология саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстар республикада 1932 ж., яғни КСРО Ғылым Академиясының қазақстандық базасы құрамында ботаникалық сектор ашылып, Алматы ботаника бағы құрылғаннан кейін басталып, Алтай (1935), Қарағанды (1940), Жезқазған (1966), Іле (1966), Маңғыстау (1972) ботаника бақтарында жалғастырылды.

Дендрология зерттеулерге Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Ботаника және фитоинтродукция институтының құрамындағы Бас ботаникалық бақ басшылық етеді. Қазақстанның әр түрлі аймақтарында өсетін ағаш өсімдіктері зерттеліп, республиканың өсімдік шикізаты жөніндегі мәліметтер қорытылды (Н.В.Павлов, КСРО Мемлекеттік сыйлығы, 1948). Жергілікті және интродукцияланған ағаштар мен бұталар, олардың өсу жағдайлары туралы деректер жинақталып, сол өсімдіктерді пайдалану жайлы ұсыныстар жасалды. Қазақстанның ботаникалық бақтарына басқа елдерден әкелінген ағаш өсімдіктері өсіріліп, сынақтан өткізілді. Республика өңірлерінде интродукцияланған ағаш өсімдіктердің өсіп-өнуі, аяз бен қуаңшылыққа төзімділігі, тіршілік жағдайларына бейімделуі, т.б. биология ерекшеліктері зерттелді. Қазақстан мен Орталық Азия, тропиктік, субтропиктік, қоңыржай белдеулерден әкелінген ағаштардың экспозициясы жасалды.