Дәулетше Күсепқалиев

Дәулетше Күсепқалиев (1870, Екатеринослав уезі, Старосербск қаласы -1944) - Батыс Алаш орданың белгілі қайраткері . Тегі - төре, Нұралы ханның ұрпағы.

Дәулетше Күсепқалиев

Бала кезінде Болыстық орыс-қазақ мектебін бітіріп, Мәскеу императорлық университетінің медицина факультетіне түседі.

  • 1900 жылы университетті үздік нәтижемен бітіреді. Сол жылы Орал облысы ілбішін уезіне, Қарағаш, Өлеңті, Жымпиты, Қалдығайты болыстарында дәрігерлік қызмет атқарады.
  • 1903 жылы Орал облысының Есбол, Қарабау, Тайсойған, Қызылқоға болыстарында дәрігерлік қызмет атқарады.
  • 1912 жылдан бастап Жымпиты земстволық ауруханасына меңгеруші болады. Дәрігерлік қызметін ықыласымен атқара жүріп, халыққа пайдалы істер істейді. Жымпиты земстволық ауруханасында меңгеруші болып жүрген жылдары ауруханада жүйке ауруын емдейтін бөлімше және перзентхана ашуды ұйымдастырады. Сонымен қатар Қазақстанда алғаш обаға қарсы зертхана ашқан.
  • 1915-1916 жылдары сауда, кәсіпкерлік ісінің дамуы үшін елеулі еңбек етті. Нар тұқымын жетілдірумен шұғылданды. Несиемен жұмыс істейтін шаруашылықтардың құрылуына, несие беретін ұйымдардың қалыптасуына жетекші болады. Ақпан төңкерісінен кейін әлеуметтік жұмыстарға араласады.
  • 1917 жылы 10 наурызда Жайық сырты қазақтары өкілдерінің жиналысында облыстық комитетке мүше болды. Сол жылы сәуірде өткен бірінші Орал облысы қазақтарының съезінде Орал облысы қазақ комитетіне мүше болды.
  • 1917 жылы екінші жалпықазақ съезінің хатшысы болды. Онда Алаш автономиясын кешіктірмей жариялауды жақтап дауыс береді. 1918 жылы Жайық сырты облыстық басқармасының мүшесі болады. Сол жылы мамырда Жымпитыда өткен төртінші Орал облыстық қазақ съезінде съез төрағасының орынбасары міндетін атқарады.
  • 1918 жылы «Ойыл уәлаятының» Уақытша үкіметі кеңесіне мүше болады. Батыс Алаш орда таратылған соң кеңес үкіметінің қарауында қызмет атқарады. Бұл кезде ол өз мамандығы бойынша жұмыстар істейді. Қоғамдық жұмыстарға белсенді болмаса да, тәжірибелі маман ретінде оған Қазревкомның денсаулық сақтау бөлімі санитарлық-эпидемиологиялық қосалқы бөлімінің меңгерушісі, Тайпақ дәрігерлік бөлімінің меңгерушісі секілді жауапты жұмыстар жүктеледі.
  • 1928 жылы «жартылай феодал және бұрынғы Алаш орда қайраткері» ретінде ұсталып, Жетісуға жер аударылады.
  • 1934-1940 жылдары Қаскелең, Келес аудандарында, Семей облысы Абай ауданы ауруханасында бас дәрігер қызметін атқарады.
  • 1944 жылы қайтыс болады.[1][2]

Дереккөздер өңдеу

  1. «Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7
  2. Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 жыл. ISBN 9965-607-02-8