Есенғали Әбдіжаппарұлы Раушанов
(Есенғали Раушанов бетінен бағытталды)
Есенғали Әбдіжаппарұлы Раушанов (1957 жылы 5 қазанда Қарақалпақстанда туған) — қазақ ақыны, жазушы. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (2006). Қазақстан Ленин комсомолы сыйлығының лауреаты. Парасат және Құрмет ордендерінің иегері атанған.
| Есенғали Әбдіжаппарұлы Раушанов | |||||
| Туған күні | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Туған жері | |||||
| Қайтыс болған күні |
Lua error Module:Wikidata ішіндегі 39 жолында: attempt to concatenate field '?' (a nil value). | ||||
| Азаматтығы | |||||
| Ұлты | |||||
| Мансабы | |||||
| Шығармалардың тілі |
қазақ тілі | ||||
| Марапаттары |
| ||||
| Сыйлықтары |
| ||||
Толығырақ
өңдеу- Есенғали Әбдіжаппарұлы 1957 жылы 5 қазанда Қарақалпақстанда Хожелы қаласында дүниеге келген.
- 1976 — 1980 жылдары Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетін бітірген.
- Еңбек жолын Өзбекстанның Жызақ облысы Мырзашөл ауданындағы «Достық» газетінде әдеби қызметкер, бөлім меңгерушісі
- «Жалын» журналында бөлім меңгерушісі.
- «Арай» журналында поэзия бөлімінің меңгерушісі, жауапты хатшы
- «Зерде» (бұрынғы «Білім және еңбек») журналының бас редакторы (1988 — 95).
- 1995 жылдан «Жазушы» баспасының директоры.
Шығармашылығы
өңдеу- Алғашқы жыр жинағы «Бастау» деген атпен 1980 жылында жарық көрді. Кейін ұлт бостандығы, туған дала тарихы туралы жазылған
- «Келінтөбе» (1984)
- «Шолпан жұлдыз туғанша» (1988)
- «Ғайша бибі» (1991, «Aлаш» сыйл.)
- «Қара бауыр қасқалдақ» (1995) атты жыр кітаптары жарық көрген.
- Раушанов лирикасында ұлттық болмыс суреткерлік шеберлікпен дараланған, ұлттық психология, этнография ақын өлеңінің ішкі өріміне образдық бояу болып сіңген («Қозының бүйіріндей тойып емген төбелер», «Қатарланған қара нардай азайған қариялар», «Тұлыпқа кеп иіген аруанадай сенің суық ерніңнен іздедім от», т.б.), қара өлең үлгісі Раушанов поэзиясының түрлік желісіне айналған.
- Ақын шығармашылығында жаңа формалық ізденістер жетерлік, бірақ қаламгердің ерекшелігі дәстүрлі үлгіні қайта жаңғыртуында. Шығыстық сарында жазылған өлеңдері («Сағдише сүю», «Өзбек қызына») мен жыраулық поэзия дәстүріндегі дүниелері («Қарға бойлы Қазтуған», «Азау, саған не дейін», «Абылайдың асында айтылмаған сөз») замана ақиқатын көркемдік тұрғыда ашып көрсетуде азаматтық үнімен ерекшеленеді. Раушановтың халықтық аңыз, мифологиялық желіде жазылған «Ғайша бибі», «Түн деген Көрұғлы», «Нұқ пайғамбардың кемесі», т.б. туындылары бар.
- «Ғайша бибі» драмалық дастаны халықтық поэзия қайнарынан нәр алған, жаңалық өрісімен, кемел көркемдігімен ерекшеленген құнды шығарма.
- Прозалық туындыларынан «Нұрдан жаралған» романы, құстар табиғатын сөз еткен этнографиялық новеллалары бар.
- Көптеген өлең, поэмалары орыс, литва, украин, болгар, чех, өзбек, қырғыз тілдеріне аударылған.
- Өзбек тілінен ортағасырлық мұра «Темір жарғыларын», Хамза Ниязи өлеңдерін қазақ тіліне тәржімалаған.[1][2]
Марапаттары
өңдеу- Қазақстан Ленин комсомолы сыйлығының лауреаты
- Қазақ КСР-і шығармашылық жастарының «Жігер» фестивалінің тұңғыш лауреаты
- 1991 — "Алаш" халықаралық әдеби сыйлығының лауреаты
- 2001 — "Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 10 жыл" медалі
- 2005 — ҚР Президентінің жарлығымен Құрмет орденімен марапатталды
- 2006 — Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атынды
- 2017 — ҚР Президентінің жарлығымен Парасат орденімен марапатталды.
- Қазақстан Республикасының еңбегі сіңген баспа қайраткері (құрметті атағы)
- Ш.Есенов атындағы Ақтау техникалық университетінің құрметті профессоры.
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9