Күнгей Каспий облысы

Күнгей Каспий немесе Каспий сырты облысы – аймақтық-әкімшілік бөлініс.

облыс
Күнгей Каспий облысы
Елтаңбасы
Елтаңбасы
Әкімшілігі
Әкімшілік орталығы

Ашхабад

әскери губернаторы

соңғысы - Леонид Вильгельмұлы Леш

Тарихы мен географиясы
Координаттары

37°57′00″ с. е. 58°23′00″ ш. б. / 37.95000° с. е. 58.38333° ш. б. / 37.95000; 58.38333 (G) (O) (Я)Координаттар: 37°57′00″ с. е. 58°23′00″ ш. б. / 37.95000° с. е. 58.38333° ш. б. / 37.95000; 58.38333 (G) (O) (Я)

Құрылған уақыты

1854

Таратылған уақыты

1919

Жер аумағы

571 мың км²

Тұрғындары
Тұрғыны

382 487[1] адам (1897)

Ұлттық құрамы

түрікмендер 65,0 %, қазақтар 19,4 %, орыстар 7,3 %, парсылар 2,1 %, басқа этностар 6,2 %

Ресми тілдері

Түрікмен, Қазақ, Орыс

Күнгей Каспий облысы, карта

Күнгей Каспий облысы Ортаққорда Координаттар: 37°57′00″ с. е. 58°23′00″ ш. б. / 37.95000° с. е. 58.38333° ш. б. / 37.95000; 58.38333 (G) (O) (Я)
Әкімшілік бірліктің картасы

Тарихы

өңдеу

Облыс Ресей империясының құрамында 31 желтоқсанда 1890 жылы құрылған.

Географиясы

өңдеу
 
Красноводск қаласының қасында орналасқан таулар (Ашық хат, 1917)

Жер аумағы 535,2 мың км².

Солтүстігінде Орал облысымен, шығысында Хиуа және Бұхар хандықтарымен, оңтүстігінде Ауғанстанмен және Иранмен, батысында Каспий теңізімен шектеседі. Толық сипаттамасы 1896 ж. шығарылған Бас штаб подполковнигі Кияшко еңбегінде берілген.

Облыс жер аумағы жөнінен Ресей империясы губерниялары мен облыстары арасында 10, далалық және ортаазиялық иелігі арасында 1-орынды алады.

Халқы

өңдеу
 
Қарақол ауылы (1913)

Облыс тұрғындары негізінен түрікмендер, көпшілігі адай руына жататын қазақтар, ирандық әзербайжандар, орыстар, армяндар, өзбектер, тәжіктер, т.б. болды. 1912 ж. статистикалық есеп бойынша барлық тұрғын саны 482,0 мың.

Әкімшілік бөлінісі

өңдеу

Облыс Маңғыстау, Красноводск (Түрікменбашы), Ашхабад, Тежен, Мары уездері сияқты 5 әкімшілік бөлікке бөлінген. Облыс орт. – Ашғабад қаласы.

Маңғыстау уезі (кейіннен Адай уезі) және 1890 – 1920 жылдар аралығында Каспий сырты облысына қарады.[2][3]

Елтаңба сипаттамасы

өңдеу
 
Облыс елтаңбасы ресми суреттемемен (1890)

Гербтің шетінде алтын жалатылған жалтыр қалқан бетінде тырнағы жоқ, көзі от шашқан, тілі сала құлаш, алдыңғы оң бақайынан адырнасы үзілген, алтын садақ ұстап тұрған барыстың күміс бедері. Қалқан үстінде патша тәжі, Александр лентасымен ораулы алтындаған емен жапырақтарымен көмкерулі.

Дереккөздер

өңдеу
  1. Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г.. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 ақпан 2012.
  2. «Қазақ Совет энциклопедиясы» (12 томдық), Алматы, 1972 – 1978;
  3. Атлас Азиатской России, СПб., 1914; Обзор Закаспийской области за 1911 г., Асхабад, 1916