Ластово

	Ластово ; xорв. Lastovo
Сипаттамасы
Ауданы	46,87 км²
Ең биік нүктесі	415 м
Тұрғындар (2011 жыл)	835 адам
Халық тығыздығы	17,815 адам/км²
Орналасуы
	42°46′01″ с. е. 16°53′36″ ш. б. / 42.7669° с. е. 16.8933° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 42°46′01″ с. е. 16°53′36″ ш. б. / 42.7669° с. е. 16.8933° ш. б. (G) (O) (Я) (T)
Акватория	Адрия теңізі
Ел	Хорватия
Аймақ	Дубровник-Неретва жупаниясы
	Ластово
	Ластово Ортаққорда

Ластово (xорв. Lastovo, итал. Lagosta, лат. Augusta Insula, гр. Λάστοβο) — Хорватияның Далмация аймағындағы Адрия теңізінде орналасқан арал және бір аттас қала. Бұл арал Ластово топаралының ең ірі аралы болып табылады және оның айналасында тағы 46 шағын арал бар. Ластово Хорватияның табиғи саябағы мәртебесіне ие, өйткені оның ерекше табиғаты мен экологиялық маңызды аймақтары бар.

Географиясы

Ластовоның спутниктік суреті

Ластово аралының ауданы 46,87 км², ал жағалау сызығының ұзындығы 46,4 км. Арал құрлықтан және басқа аралдардан қашық орналасқан. Ең жақын арал — Корчула, ол Ластоводан 13 км солтүстікке қарай орналасқан. Аралда Ластово деген аттас шағын қала бар, онда 451 адам тұрады (2001 жылғы деректерге сәйкес). Жалпы аралдың халқы 835 адамды құрайды.

Ластово аралын қоршаған 46 шағын аралдың бірі Прежба деп аталады. Бұл аралда шағын ауыл орналасқан және Ластово аралымен көпір арқылы қосылған. Топаралдың басқа аралдары қоныстанбаған, бірақ олардың табиғи сұлулығы мен тазалығы оларды ерекше етеді.

Тарихы

Ежелгі дәуір

Ластово аралының тарихы ежелгі гректер мен римдіктер дәуірінен басталады. Ежелгі гректер аралды "Ladestanos" деп атап, оны теңіз жолдарының маңызды пункті ретінде пайдаланды. Римдіктер билік құрған кезінде Ластово "Augusta Insula" деп аталып, маңызды сауда және әскери орын ретінде пайдаланылған. Бұл дәуірде аралда римдік қоныстар мен виллалар пайда болып, римдік мәдениет пен шаруашылық дамыды. Аралдың айналасындағы бай балық ресурстары мен стратегиялық орналасуы сауда жолдарына бақылау жасау үшін маңызды болды.

Орта ғасырлар

Орта ғасырларда Ластово Венеция республикасының құрамына кірген. Венециялықтар аралды теңіздегі сауда жолдарын бақылау және қорғау мақсатында пайдаланды. Ластовоның тарихындағы маңызды оқиға — оның XI ғасырда Дубровник республикасының құрамына кіруі. Дубровниктің билігі кезінде Ластово өзін-өзі басқаруға белгілі бір дәрежеде мүмкіндік алған. Осы уақыттарда аралдың мәдениеті мен қоғамы айтарлықтай дамып, Ластово халқы теңіз саудасымен, балық аулаумен және ауыл шаруашылығымен айналысқан.

Шабуылдар

XV-XVI ғасырларда Ластово жиі қарақшылардың шабуылына ұшырады. Теңіздегі стратегиялық орналасуы оны османдықтар және басқадай қарақшы топтар үшін тартымды нысанаға айналдырды. Осман империясының шабуылдарына төтеп беру үшін Ластово халқы аралда қорғаныс жүйелерін, соның ішінде бақылау мұнаралары мен бекіністер салған. Бұл кезең Ластовоның батыл әрі өз мәдениетін сақтауға бейім халық ретінде танылуына ықпал етті.

Венеция билігі және Аустрия-Мажарстан кезеңі

XVII-XVIII ғасырларда Ластово Венеция республикасының құрамында қалды. Осы кезеңде аралда бай венециялық ықпал байқалды, бұл мәдениетке, сәулетке және жергілікті өмірге әсер етті. Венециялық биліктің құлауымен және Наполеон соғыстарынан кейін Ластово аралы Аустрия-Мажарстан империясының құрамына кірді. Аустрия-Мажарстан кезеңінде аралдың инфрақұрылымы дамыды, бірақ ол шалғай аймақ ретінде қалып, халықтың көп бөлігі ауыл шаруашылығымен айналысуды жалғастырды.

Экономикасы және туризм

Ластоводағы жүзім бағы

Арал халқының негізгі кәсібі — ауыл шаруашылығы, балық аулау және туризм. Ауыл шаруашылығы негізінен зәйтүн, жүзім өсірумен және бақша дақылдарын өндірумен айналысады. Жергілікті өнімдер аралдың экономикасында маңызды рөл атқарады және дәстүрлі тағамдарды дайындауда кеңінен қолданылады. Ластово аралы өзінің оқшау орналасуына байланысты Адрия теңізіндегі басқа танымал аралдармен салыстырғанда туристердің аз назарында. Аралда заманауи туристік инфрақұрылым аз болғанымен, дәл осы оқшаулануы Ластовоға өзіндік тартымдылық береді. Туристер мұнда табиғат аясында демалып, жергілікті дәстүрлермен таныса алады. Аралдың мәдени мұрасының маңызды бөлігі — фольклорлық қойылымдар мен жергілікті әдет-ғұрыптар.

Ластово топаралы теңіздегі туризм мен су спортына қызығушылық танытатындар үшін де танымал. Аралда қайықпен серуендеу, сүңгу, сондай-ақ экологиялық туризм түрлері дамыған.

Көлік қатынасы

Ластово аралы Хорватияның құрлықтық Сплит қаласымен тұрақты паром қатынасымен байланысқан. Сондай-ақ, аралға Хвар және Корчула аралдарынан да қатынауға болады. Туристер аралға көліктерімен немесе жаяу саяхаттай алады.

Мәдени мұра және дәстүрлер

Ластовоның оқшаулануы оның бай мәдениетінің сақталуына жағдай жасады. Аралдың тұрғындары ғасырлар бойы өздерінің бірегей әдет-ғұрыптары мен дәстүрлерін сақтап қалды. Ең танымал дәстүрлердің бірі — «Ластово карнавалы», ол ғасырлар бойы үзілмей келе жатқан фестиваль болып табылады. Бұл карнавалдың түп-тамыры 16 ғасырдан басталады және ол аралды қарақшылардан қорғауға бағытталған тарихи оқиғаларға байланысты туындаған. Мереке барысында арал тұрғындары түрлі рөлдерде өнер көрсетіп, фольклорлық қойылымдар ұйымдастырады.

Ластовоның басқа да дәстүрлері, соның ішінде музыкалық және би өнері, ғасырлар бойы қалыптасқан және бүгінгі күні де маңызды мәдени элемент ретінде сақталған. Аралдағы шіркеулер мен тарихи ғимараттар да мәдени мұраның маңызды бөлігі болып табылады.