Македон тілі
Македон тілі (өзін-өзі атауы: македонски јазик) — македондықтардың тілі, славян тілдерінің бірі. Болгар тіліне лингветикалық жағынан жақын, ол сонымен бірге оңтүстік славян тілдері тобының құрамында шығыс топшаны құрайды. Типологиялық ерекшеліктері бойынша ол Балқан Одағының тілдеріне ұқсас.
Македон тілі | |
Өз атауы: |
македонски јазик |
---|---|
Айтылуы: | |
Елдер: |
Солтүстік Македония, Албания, Болгария, Грекия, Румыния, Сербия, АҚШ |
Аймақтар: | |
Ресми күйі: |
Солтүстік Македония (мемлекеттік тіл) |
Сөйлеушілер саны: |
1.4 – 3.5 млн адам (1999 - 2011) |
Классификация | |
Санаты: | |
Үнді-Еуропа тілдері (даулы) | |
Жазуы: | |
Тіл коды | |
МЕСТ 7.75–97: |
маа 415 |
ISO 639-1: |
mk |
ISO 639-2: |
mac |
ISO 639-3: | |
Тағы қараңыз: Жоба:Лингвистика |
Негізінен Солтүстік Македонияда таралған македон тілі сөйлеушілерінің шағын топтары Албанияда, Болгарияда, Грекияда, Сербияда, Хорватияда, бірқатар Батыс Еуропа елдерінде, АҚШ-та, Канадада, Аустралияда және басқа елдерде тұрады. Македон тілі - Солтүстік Македонияның ресми тілі (1991 жылдан бастап). Албанияда кейбір ресми функцияларды орындайды[1]. Босния және Герцеговина мен Румынияда македон тіліне аймақтық тіл мәртебесін алу мүмкіндігі бар.
Сөйлеушілердің жалпы саны, санақ деректері бойынша шамамен 1,408 миллионды құрайды (2015), оның ішінде Солтүстік Македонияда тұратын 1,345 миллион адам үшін македон тілі ана тілі (2002)[2]. Македон тілін ана тілі және екінші тіл ретінде сөйлейтіндердің саны 2-ден 3,5 миллионға дейін жетеді (2001)[3].
Жазуы
өңдеуЕжелгі уақытта Македония аумағында ескі славян / шіркеу славян әліпбиі глаголит және кириллица (X-XIII ғғ.) Қолданылған. Кейінірек тек шіркеу славяндық кириллица қолданылды, оның әртүрлі нұсқалары 19 ғасырға дейін македондық славяндарда кең таралған. 19 - 20 ғасырдың бірінші жартысында македондықтар болгар және серб әліпбиі мәтіндерді өз диалектілерінде жазу үшін пайдаланды.
Қазіргі македон тілінің графикасы XX ғасырдың ортасында дамыды.
Македония әліпбиі 1945 жылы кирилл әліпбиінің ѓ, ќ, ѕ, џ, љ және х графемалары бар нұсқасы ретінде құрылды. Соңғы үш әріп сербо-хорват әліпбиінен алынған.
Графема s шіркеу славян әліпбиідегі алфавиттік сипатқа сәйкес келеді.
Македон әліпбиі:
А а | Б б | В в | Г г | Д д | Ѓ ѓ | Е е | Ж ж | З з |
Ѕ ѕ | И и | Ј ј | К к | Л л | Љ љ | М м | Н н | Њ њ |
О о | П п | Р р | С с | Т т | Ќ ќ | У у | Ф ф | Х х |
Ц ц | Ч ч | Џ џ | Ш ш |
Дереккөздер
өңдеу- ↑ https://ru.wikipedia.org/wiki/Усикова,_Рина_Павловна Южнославянские языки. Македонский язык // https://ru.wikipedia.org/wiki/Языки_мира_(серия_книг). — М.: https://ru.wikipedia.org/wiki/Academia, 2005. — С. 102—139. — https://ru.wikipedia.org/wiki/Служебная:Источники_книг/5874442162
- ↑ Попис на населението, домаќинствата и становите 2002, Книга X: Вкупно население, домаќинства и станови — дефинитивни податоци по населени места — Вкупно население според изјаснувањето за националната припадност, мајчиниот јазик и вероисповедта (mk) С. 198. Република Македонија. Државен завод за статистика.
- ↑ Friedman, 2001, p. 435