Мұхтар Абрарұлы Құл-Мұхаммед

Құл-Мұхаммед Мұхтар Абрарұлы (12 желтоқсан 1960, Шәуешек, Шыңжаң Ұйғыр автономиялық ауданы, Қытай) – Қазақстанның  мемлекет және саяси қайраткері, Сенаттың экс-депутаты, тарих ғылымдарының кандидаты (1995), заң ғылымдарының докторы (1999), профессор, Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының академигі.

Мұхтар Абрарұлы Құл-Мұхаммед
Лауазымы
Ту Сенат Депутаты Ту
12 тамыз 2019 — 24 қаңтар 2023
Президент	Қасым-Жомарт Тоқаев
Премьер-Министр	Асқар Мамин Әлихан Смайылов
Ту «Нұр Отан» партиясы төрағасының бірінші орынбасары
6 мамыр 2016 — ақпан 2018
Президент	Нұрсұлтан Назарбаев
Премьер-Министр	Кәрім Мәсімов Бақытжан Сағынтаев
Ізашары	Асқар Мырзахметов
Ізбасары	Мәулен Әшімбаев
Ту Президент кеңесшісі Ту
наурыз 2014 — 6 мамыр 2016
Президент	Нұрсұлтан Назарбаев
Премьер-Министр	Серік Ахметов Бақытжан Сағынтаев
Ізашары	Қырымбек Көшербаев
Ту Мәдениет министрі Ту
16 қаңтар 2013 — наурыз 2014
Президент	Нұрсұлтан Назарбаев
Премьер-Министр	Серік Ахметов
Ізашары	Дархан Мыңбай
Ізбасары	Арыстанбек Мұхамедиұлы
12 мамыр 2008 — 23 қаңтар 2012
Президент	Нұрсұлтан Назарбаев
Премьер-Министр	Кәрім Мәсімов
Ізашары	Ермұхамет Ертісбаев
Ізбасары	Дархан Мыңбай
4 мамыр 2001 — 13 қыркүйек 2003
Президент	Нұрсұлтан Назарбаев
Премьер-Министр	Қасым-Жомарт Тоқаев Иманғали Тасмағамбетов
Ізашары	Алтынбек Сәрсенбайұлы
Ізбасары	Дүйсен Қасейінов
Ту Мемлекеттік кеңесші
23 қаңтар 2012 — 16 қаңтар 2013
Президент	Нұрсұлтан Назарбаев
Премьер-Министр	Кәрім Мәсімов
Ізашары	Қанат Саудабаев
Ізбасары	Марат Тәжин
Ту Қызылорда облысының әкімі Ту
11 қаңтар 2007 — мамыр 2008
Президент	Нұрсұлтан Назарбаев
Премьер-Министр	Кәрім Мәсімов
Ізашары	Икрам Адырбеков
Ізбасары	Болатбек Қуандықов
Ту Президент Әкімшілігі Басшысының орынбасары – Президенттің Баспасөз хатшысы Ту
28 қаңтар 2006 — 10 қаңтар 2007
Президент	Нұрсұлтан Назарбаев
Премьер-Министр	Даниал Ахметов
Ізашары	ол өзі
Ізбасары	Ерлан Байжанов
Ту Президенттің Баспасөз хатшысы Ту
31 сәуір 2004 — 27 қаңтар 2006
Президент	Нұрсұлтан Назарбаев
Премьер-Министр	Даниал Ахметов
Өмірбаяны
Партиясы	Аманат
Білімі	Қазақ ұлттық университеті (1982)
Ғылыми дәрежесі	1. Заң ғылымдарының докторы 2. Тарих ғылымдарының кандидаты
Мамандығы	Тілші
Дүниеге келуі	12 желтоқсан 1960 (1960-12-12) (64 жас) Шәуешек, Іле Қазақ автономиялық облысы Шыңжаң Ұйғыр автономиялық ауданы, Қытай
Әкесі	Абрар Құл-Мұхаммед
Анасы	Гүлғасыл Құл-Мұхаммед
Жұбайы	Айгүл Жәкенқызы Хасенова
Балалары	ұлы Сұлтан қыздары Жазира Жанар Айжан Дидар
Марапаттары	Барыс ордені Құрмет ордені

Өмірбаяны

• Қытайдың Шәуешек қаласында туған.
• 1961 жылы Құл-Мұхаммед әулеті тарихи Отаны – Қазақстанға, Семей облысы Мақаншы ауданының Мақаншы ауылына оралды (қазіргі Абай облысы, Үржар ауданы, Мақаншы ауылы). Қожа руынан шыққан.
• 1982 жылы  С.М.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетін бітірген.
• 1983-1992 жылдары – Қазақ Кеңес Энциклопедиясы Бас редакциясының ғылыми редакторы, аға ғылыми редакторы, философия, құқық және социология редакциясының меңгерушісі, жауапты хатшы – бас редактордың орынбасары (Алматы қ.).
• 1992-1999 жылдары – «Атамұра» шағын кәсіпорнының директоры, «Атамұра» жабық үлгідегі акционерлік қоғамының төрағасы, «Атамұра» корпорациясының президенті (Алматы қ.).
• 1994-1999 жылдары - Қазақ мемлекеттік
• университетінде қосымша жұмыс істеді (аға оқытушы, доцент, профессор м. а.) (Алматы қ.).
• 1995 жылы «Қазақстанның XVIII ғасыр мен XIX ғасырдың басындағы әлеуметтік-саяси тарихының проблемалары» тақырыбында тарихтан кандидаттық диссертация қорғады (революцияға дейінгі орыс энциклопедияларының материалдары бойынша).
• 1999 жылы «Жақып Ақбаев және Алаш қайраткерлері саяси-құқықтық көзқарастарының эволюциясы  (ХІХ ғасырдың аяғы – ХХ ғасырдың басы)» тақырыбында заң ғылымы бойынша докторлық диссертация қорғады.
• 1999-2001 жылдары – ҚР Парламенті Сенатының депутаты, Сенаттың Заң шығарушылық және сот-құқықтық реформалар комитетінің хатшысы, Сенаттың әлеуметтік-мәдени даму комитетінің төрағасы.
• 2001 жылы Қазақстан Республикасы ЖАК Президиумының 2001 жылғы 31 мамырдағы шешімімен құқықтану мамандығы бойынша профессор ғылыми атағы берілді.
• 2001-2003 жылдары – Қазақстан Республикасының Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министрі.
• 2003-2006 жылдары – Қазақстан Республикасы Президентінің Баспасөз хатшысы, кеңесшісі.
• 2006-2007 жылдары – Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Басшысының орынбасары – ҚР Президентінің Баспасөз хатшысы.
• 2007-2008 жылдары – Қызылорда облысының әкімі.
• Қосымша 2008 жылы Қазақстан Республикасы Президентінің «Байқоңыр» кешеніндегі арнаулы өкілі болып тағайындалды.
• 2008-2010 жылдары – Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрі.
• 2010-2012 жылдары – Қазақстан Республикасының Мәдениет министрі.
• 2012-2013 жылдары – Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы.
• 2013-2014 жылдары – Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрі.
• 2014-2016 жылдары – Қазақстан Республикасы Президентінің Кеңесшісі.
• 2016-2018 жылдары – «Нұр Отан» партиясы Төрағасының Бірінші орынбасары.
• 2018 жылғы 1 ақпанда Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының депутаты болып тағайындалды.
• 2019 жылғы 28 наурыздан бастап - Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының Халықаралық қатынастар, қорғаныс және қауіпсіздік комитетінің Төрағасы болып сайланды.

Ғылыми жұмыстары

• «Орыс энциклопедияларындағы қазақ шежіресі» (1994),.
• «Жақып Ақбаев және Алаш қайраткерлері саяси құқықтық көзқарастарының эволюциясы (ХІХ ғасырдың аяғы XX ғасырдың басы)».
• Ғылыми-зерттеу еңбектерінің негізгі бағыты – қазақ мемлекеті мен құқығының тарихы, түркі халықтарының тарихы мен мәдениеті, руханият пен өркениет мәселелеріне арналған.
• 200-ден астам Қазақстанның тарихы, құқық және мемлекеттің теориясы мен тарихы, әдебиеттану, мәдениеттану тақырыпты ғылыми жарияланымның авторы.
• «Революцияға дейінгі орыс энциклопедияларындағы Қазақстан тарихы проблемалары» (1994).
• «Жақып Ақбаев: саясаткер, патриот, құқықтанушы» (1995),
• «Алаш ардагері. Ж.Ақбаевтың саяси-құқықтық көзқарастары» (1996),
• «Алаш қайраткерлерінің саяси-құқықтық көзқарастарының эволюциясы» (1998),
• «Алашорда көсемдерінің мемлекеттік-құқықтық идеяларының қалыптасуы және дамуы» (1999),
• «Қазақстандағы отаршылдық режим (1868—1917 жж.)» (2000),
• «Заң шығарушылық: проблемалар және ізденістер» (2000),
• «Алаш» бағдарламасы: бұрмалану және шындық» (2000) және т.б.

200-ден астам ғылыми және ғылыми-көпшілік жарияланымның авторы.

Марапаттары

• дәрежелі «Барыс» ордені (2020),
• ІІІ дәрежелі «Барыс» ордені (2016),
• Парасат ордені (2010),
• «Құрмет» ордені (2004),
• «Астанаға 10 жыл» медалі (2008),
• Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1996),
• «Парламенттік ынтымақтастықты нығайтқаны үшін» медалі (2018),
• Астана қаласының құрметті азаматы,
• Абай ауданының құрметті азаматы,
• Аягөз ауданының құрметті азаматы,
• Қазақстанның және шет мемлекеттердің басқа да марапаттары, құрмет атақтары.