Құран аяттары бір сәтте түспей, әртүрлі себептерге байланысты бөлшектеніп түсірілген, сондықтан Құранның кей аяттары өзінен кейін түскен аяттардың заңдық күшін жойып тұратын болған. Бұл әдіс «насх» (өшіру, жою) деп аталады. Оның шариғат терминологиясындағы анықтамасы — қасиетті мәтінмен дәлелденген екінші дәрежелі практикалық үкімді, басқа қасиетті мәтінмен дәлелденіп, одан кешірек түсірілген екінші дәрежелі үкіммен ауыстыру[1]. Аллаһ Құранда айтады:

Құран туралы мақалалар
Құран Кәрім
Құран Порталы
Portal icon Құран порталы

«Біз аяттың үкімін жойсақ немесе ұмыттырсақ одан жақсысын немесе сонымен бірдейін алып келеміз. Сен Аллаһтың кез келген нәрсеге құдыреті жететінін білмедің бе?»

әл-Бақара сүресі, 106-107

Әбу Мұса әл-Ашғариден жеткен хадисте оның Тәубә сүресі сияқты сүрені білгені туралы айтылған, алайда оның үкімі жойылып, оны ұмыттырылған[2]. Сонымен қатар Омар ибн әл-Хаттабтан келген хадисте Құранда зинақорларды таспен атып жазалау туралы аяттар болған және олардың Құраннан Аллаһтың қалауымен өшірілгені, бірақ үкімінің сақталғаны туралы айтылған[3].

Насх түрлері өңдеу

Насхтың түрлері[4]:

  1. Бір аяттың басқа аятпен үкімінің жойылуы.
  2. Бір хадистың басқа хадиспен үкімінің жойылуы.
  3. Бір аяттың басқа хадиспен үкімінің жойылуы.
  4. Бір хадистің басқа аятпен үкімінің жойылуы.

Сонымен қатар үкімдері жойылған бірақ Құранда қалдырылған, үкімдері заңды күшке ие, бірақ Құраннан өшірілген аяттар бар.

Дереккөздер өңдеу

  1. «На пути к Корану» — «ОТМЕНА АЯТОВ И ПРЕДПИСАНИЙ»
  2. «Фатх әл-Қадир» (127) — әш-Шәукани
  3. «Фатх әл-Бари» (12/177)
  4. «На пути к Корану» — «РАЗНОВИДНОСТИ ОТМЕНЫ ПРЕДПИСАНИЙ»

Тағы қараңыз өңдеу