Құранды басқа тілге аудару

Құранның басқа аудармасы деп Құранның мәнін араб тілінен басқа тілмен беруді атайды. Мұсылман ғалымдардың айтуы бойынша Құран аяттарын басқа тілге дәлме-дәл аудару мүмкін емес, тек түсінігін жеткізуге, интерпретация жасауға болады. Құранның Әли Имран сүресінің 7 аятында Аллаһ айтқан: «Ол Аллаһ, саған Кітапты түсірді. Оның ашық мағыналы аяттары бар — олар кітаптың негізі. Ал басқалары түсінуі қиын аяттар». Сондықтан Құранды араб тілінде оқыған абзалырақ саналады.

Құран туралы мақалалар
Құран Кәрім
Құран Порталы
Portal icon Құран порталы

«Құран» сөзі тұрмыста қолданылуына байланысты екі түрлі мағына береді. Кейде «Құран» деп оригиналын да, оның аудармаларын да атайды, бірақ мұсылмандар «Құран» сөзімен тек Аллаһтың сөзі саналатын араб тіліндегі қасиетті Құранды атайды, ал әртүрлі аудармалар мен түсіндірмелерді «Құранның мағыналары» немесе «Құранның түсініктемелері» деп атайды.

Халифа Алтай өзінің Құран мағыналарының аудармасында жазады:

«

Негізінен Құран Шәрифтің басқа тілге аударылуы әрине оп-оңай мәселе емес екені мәлім. Өйткені, тіпті қарапайым бір сөздің өзі басқа тілге аударылғанда, дәл өзіндей мүлтіксіз бола қоймайды. Әлбетте Алланың сөзі Құран Шәриф басқа тілге аударылғанда нақ өзіндей бола қояды деу мейлінше қиын екендігі түсінікті. Сірә бұл Құран басқа тілге аударылуға болмайды деген сөз емес. Сондай-ақ арап тілі грамматикалық және лексикалық құрылғысы, сөйлем тұлғасы бойынша өз алдына ерекшелікке ие бір тіл екендігіне мойындамауға болмайды. ал онымен қатар Құран Шәрифте бірқанша мағынаны қамтитын терең маңызды, қанатты сөздер де көп кездеседі.[1]

»


Құранның қазақ тіліне аудармалары өңдеу


Қазақ халқы ерте заманнан бері Ислам дінін ұстанғандықтан және қара халықтың араб тілін біліп-түсінбейтіндігінен, қазақтың мұсылман ғұламалары қасиетті кітап Құранды қазақ тіліне бірнеше рет аударған. Осы аудармалардың ең алғашқысы боп Сәдуақас Ғылманидың 1960—1970 жылдары жазылған Құранның алғашқы үш тарауының аудармасы саналады. Содан кейін Қытай қазақтары (1990 жыл), Қазақстанның бірінші мүфтиі Рәтбек қажы (1991 жыл), Халифа Алтай (1991) және араб тілі маманы Нұралы Өсеров (1991) Құранды қазақ тіліне аудару жұмысын қолға алды.

Дереккөздер өңдеу

  1. «Құран Кәрим. Қазақша мағына және түсінігі»

Тағы қараңыз өңдеу