Құран әдебі
Құран әдебі — мұсылманға Құран оқыған кезде сақтауы жөн ережелер мен міндеттердің жиынтығы. Құран оқу сүннет, тыңдау парыз.
| Құран туралы мақалалар | |
|---|---|
| Құран Кәрім | |
 | |
| Құран Порталы | |
|
Мәтіні
Аудармалар
• Қырааттар тізімі • Құран оқылуы (харф) • |
|
 Құран порталы |
|
Аллаһ тағала Құранды Мұхаммед пайғамбар ﷺ секілді оқуды әмір етіп айтқан:
«Және Құранды ырғақты оқумен оқы»
— әл-Муззәммил сүресі, 4 аят
Құран оқудағы әдепке оны асықпай, мағынасы туралы ойланып, әріптерін дұрыс шығарып, сөздерді анық шығарып оқу жатады. Бұл мақсатқа жету үшін мұсылман «тәджуид» деп аталатын Құран оқылуын зерттейтін ғылымды білу керек. Бұл ережелер Мұхаммед пайғамбардың ﷺ сахабалары арқылы біздің заманға дейін жетіп, мұсылман ғалымдары оларды ереже ретінде бекіткен[1].
Құран оқығандағы әдептер[1]:
- Мұсылман ғалымдарының арасында Құранды жүніп (яғни жыныстық қатынастан кейінгі «ластанған») халінде оқу турасында келіспеушілік болған. Сол тәрізді Құран кітапты жүніп халде ұстау да таласты мәселелерге жатады, сондықтан Құран Кәрімді ғұсыл алып, тазаланғаннан кейін оқу абзалырақ саналады. Ал кіші «ластық» қалпында Құранды оқу рұқсат етілген, ал Құран кітапты ұстау туралы келіспеушілік болғанмен, оны дәрет алған кейіпте ұстаған абзалырақ саналады, себебі Мұхаммед пайғамбар ﷺ Аллаһты дәрет болмаған кезде зікір етуді ұнатпаған.
- Құран оқырдың алдында ауыз қуысын тіс тазалағыш мисуакпен тазалаған абзал, себебі Аллаһтың сөздерін таза ауызбен айтқан жөн.
- Құранды таза киім киіп, таза жерде оқыған абзал. Ал ең жақсы Құран оқылатын жер — мешіт.
- Құран оқырдың алдында қарғыс атқан Шайтаннан сақтану үшін Аллаһтан пана тілеген дұрыс.
- Сонымен қатар Құран оқыр алдында басмала сөздерін айту керек.
- Құран оқығанда Аллаһқа бағыныштылық таныту керек, оның сөздері туралы ойлану керек. Бұл Құран оқудың ең ұлы мақсаттарының бірі. Құран оқығанда дүниелік әңгімелерге араласпай, жан-жағына қарап көңіл бөлмеу керек.
- Құранды асықпай, әріптер мен сөздерді анық шығарып оқу керек.
- Құран оқыған адам ынталықпен, Құранды өз дауысымен әдемілеп оқу керек. Бірақ оқу кезінде шектен шығып, Құранды өлеңге ұқсату — бидғат саналады.
- Құран оқығанда оның барлық ережелерін сақтап, ұзартатын жерді ұзартып, қысқа айтылатын жерлерді қысқартып айту керек.
- Тозақ туралы аяттар кезіккенде Аллаһтан кешірім сұрау керек, ал жәннәт туралы аятар кездескенде Аллаһтан мейірімділік тілеу керек.
- Құран туралы ойланып, оның мағынасының әсерінен көз жасын шығарып жылау — жақсы амалдарға жатады.
- Құранды қатты дауыспен де, сыбырлап та оқымаған жөн. Ортаңғы жолды ұстану керек.
- Құранда кездесетін «сәжде аяттарын» оқығанда сәжде қылған абзал.
- Құран оқығаа есінегісі келген адамға оқуын тоқтатып, есінеуін кетіру керек, себебі есінеу Шайтаннан деп саналады.
- Құранды басынан аяғына дейін оқып шығуға барынша тырысы керек.
Құран тыңдағандағы әдептер:
- Құранды естіген адам бағыныштылық танытып, Аллаһтың сөздері туралы ойлану керек, Құран оқылып біткенше күлкі мен бос сөзден сақтанғаны жөн.