Нахшыван Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы
Нахшыван Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы (әз. Нахчыван Мухтар Совет Сосиалист Республикасы / Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası) — Әзірбайжан КСР құрамындағы автономиялы республика. 1924 жылы 9 ақпанда құрылған.
| Нахшыван Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы | |||||
| әз. Нахчыван Мухтар Совет Сосиалист Республикасы | |||||
| |||||
| Әкімшілігі | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ел | |||||
| Кіреді | |||||
| Әкімшілік орталығы | |||||
| Тарихы мен географиясы | |||||
| Құрылған уақыты | |||||
| Таратылған уақыты | |||||
| Жер аумағы |
5500 км² | ||||
| Тұрғындары | |||||
| Тұрғыны |
293 875 адам (1989) | ||||
|
| |||||
 Нахшыван Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы Ортаққорда | |||||
.svg)
.svg){kind=small}
1920 жылы облысты Қызыл Әскер басып алды. 1920 жылы шілдеде Нахшыван кеңес республикасы құрылды. 1923 жылы ақпанда Әзірбайжан КСР қарамағында Нахшыван автономиялы өлке құрылды, ол 1924 жылы ақпанда Нахшыван Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасына айналды.
1990 жылғы қарашадан бастап - Әзірбайжан Республикасының құрамында Нахшыван Автономиялық Республикасы.
Республикалық «Шәрг гапысы» (әзірбайжан тілінде) және «Кеңестік Нахчыван» (орыс тілінде) газеттері шығарылды.
Әкімшілік бөлініс өңдеу
1930 жылдан бастап Нахшыван АКСР 6 ауданға (Абракүн, Жулфа, Ленин, Нахшыван, Сталин, Шаһбұз) және республикалық бағыныстағы Нахшыван қаласы болып бөлінді. 1930 жылдардың бірінші жартысында Ленин ауданы Ордубад, Сталин - Норашын болып өзгертіліп, Жулфа ауданы таратылды (1936 жылы қалпына келтірілді). 1948 жылы Абракүн ауданы таратылды. 1963 жылы қаңтарда Ордубад және Шаһбұз аудандары таратылды. Сол жылы мамырда Ордубад республикалық бағыныстағы қалаға айналды. 1964 жылы Норашын ауданы Ильичевский болып өзгертілді. 1965 жылы қаңтарда Ордубад пен Шаһбұз аудандары қалпына келтіріліп, Ордубад қаласы республикалық бағынудан аудандыққа ауыстырылды. 1978 жылы Нахшыван ауданының атауы Бәбек болып өзгертілді. 1980 жылдары Жулфа мен Ордубад республикалық бағыныстағы қала мәртебесін алды.
1987 жылы 1 қаңтарда Нахшыван АКСР әкімшілік бөлінісі келесідей көрінді:
Тұрғындары өңдеу
- 1926-1989 жылдардағы Бүкілодақтық санақтардың мәліметтері бойынша Нахшыван АКСР халқының саны мен этникалық құрамының динамикасы
| Ұлт | 1926[1] адам |
% | 1939[2] адам |
% | 1959[3] адам |
% | 1970[4] адам |
% | 1979[5] адам |
% | 1989[6] адам |
% |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Барлығы | 104656 | 100,00 % | 126696 | 100,00 % | 141361 | 100,00 % | 202187 | 100,00 % | 240459 | 100,00 % | 293875 | 100,00 % |
| Әзербайжандар[7] | 88433 | 84,50 % | 108529 | 85,66 % | 127508 | 90,20 % | 189679 | 93,81 % | 229968 | 95,64 % | 281807 | 95,89 % |
| Орыстар | 1837 | 1,76 % | 2549 | 2,01 % | 3161 | 2,24 % | 3919 | 1,94 % | 3807 | 1,58 % | 3782 | 1,29 % |
| Күрдтер | 2649 | 2,53 % | 1509 | 1,19 % | 303 | 0,21 % | 1087 | 0,54 % | 1696 | 0,71 % | 3127 | 1,06 % |
| Армяндар | 11276 | 10,77 % | 13350 | 10,54 % | 9519 | 6,73 % | 5828 | 2,88 % | 3406 | 1,42 % | 1906 | 0,65 % |
| Украиндар | 92 | 0,09 % | 360 | 0,28 % | 438 | 0,31 % | 997 | 0,49 % | 942 | 0,39 % | 1858 | 0,63 % |
| Беларустар | 7 | 0,01 % | 33 | 0,03 % | 63 | 0,04 % | 108 | 0,05 % | 94 | 0,04 % | 450 | 0,15 % |
| Татарлар | 17 | 0,02 % | 52 | 0,04 % | 88 | 0,06 % | 102 | 0,05 % | 90 | 0,04 % | 104 | 0,04 % |
| Басқалар | 345 | 0,33 % | 314 | 0,25 % | 281 | 0,20 % | 467 | 0,23 % | 456 | 0,19 % | 841 | 0,29 % |
Сілтеме өңдеу
Дереккөздер өңдеу
- ↑ 1926 жылғы Бүкілодақтық халық санағы. КСРО республикаларының аймақтары бойынша халықтың ұлттық құрамы Демоскоп
- ↑ 1939 жылғы Бүкілодақтық халық санағы. Одақтас республикалар аймақтарының қала және ауыл тұрғындарын ұлтына және жынысына қарай бөлу Демоскоп
- ↑ 1959 жылғы Бүкілодақтық халық санағы. КСРО республикалары (РКФСР-ден басқа) аймақтарының қала және ауыл халқы жынысы мен ұлты бойынша Демоскоп
- ↑ 1970 жылғы Бүкілодақтық халық санағы. КСРО республикалары (РКФСР-ден басқа) аймақтарының қала және ауыл халқы жынысы мен ұлты бойынша Демоскоп
- ↑ 1979 жылғы Бүкілодақтық халық санағы. КСРО республикалары (РКФСР-ден басқа) аймақтарының қала және ауыл халқы жынысы мен ұлты бойынша Демоскоп
- ↑ 1989 жылғы Бүкілодақтық халық санағы. КСРО республикалары аймақтарының қала және ауыл тұрғындарының жынысы мен ұлты бойынша бөлінуі Демоскоп
- ↑ 1926 жылғы санақта олар «түркілер» деп көрсетілген. 1939 жылдан бастап жүргізілген санақтарға сәйкес қазіргі терминология және мақала мәтінінде — әзербайжандар