Сергей Михайлович Эйзенштейн

Сергей Михайлович Эйзенштейн (орыс. Серге́й Миха́йлович Эйзенште́йн; 22 қаңтар, 1898, Рига, Ресей империясы — 11 ақпан, 1948 , Мәскеу, КСРО) — кеңес кинорежиссері, өнер теоретигі, педагог, РКФСР-дың еңбек сіңерген өнер қайраткері (1935), өнертану ғылым докторы (1939), профессор (1937).

Сергей Михайлович Эйзенштейн
Жалпы мағлұмат
Туған күні	22 қаңтар 1898 (1898-01-22)
Туған жері	Рига, Ресей империясы
Қайтыс болған күні	11 ақпан 1948 (1948-02-11) (50 жас)
Қайтыс болған жері	Мәскеу, КСРО
Азаматтығы	КСРО
Мамандығы	режиссёр сценарийші
Белсенді жылдары	1924—1945
Бағыты	авангард, социалистік реализм
IMDb	ID 0001178
Сергей Михайлович Эйзенштейн Ортаққорда

Өмірбаяны

Архитектордың отбасында дүниеге келген. Петроград қаласындағы құрылыс инженерлері институтында (1916—1918) оқыды. 1920 жылдан Мәскеу қаласындағы Пролеткульттың Бірінші жұмысшы театрында әуелі декорация, одан кейін көркемдік бөлімінің меңгерушісі болып, тұңғыш рет Джек Лондонның шығармасы бойынша «Мексикандық» спектаклін (1921, В. С. Смышляевпен бірге) қойды.

1921—1922 жылдары В. Э. Мейерхольд жетекшілік еткен Мемлекеттік жоғары режиссерлер шеберханасында оқып, сахна өнері бойынша дәріс алды. Эйзенштейн кинодағы қызметін 1924 жылы бастап, келесі жылы алғашқы «Ереуіл» атты фильмін қойды. «Ереуіл» фильмінің идеялық-тақырыптық бағыттары мен эстетикалық принциптері 1925 жылы қойған «Потемкин броненосецінде» одан әрі жалғасын тапты. Бұл фильм дүниежүзілік кино өнерінің тарихи даму жолында жаңа кезеңге айналды.

Бұдан кейінгі жылдары Эйзенштейн революция тақырыбына арнап «Қазан» (1927, Г. В. Александровпен бірге) және «Ескі мен жаңа» (1929) фильмдерін жасады. Тарихи қаїармандық-патриоттық тақырыпты қозғаған эпик.

«Александр Невский» (1938) мен 2 сериялы «Иван Грозный» (1944 —1945) фильмінде режиссерлік және актерлік өнер, музыка, сөз, дыбыс пен бейнелеу құ-ралдары секілді кино өнерінің барлық компоненттері өзара жарасымды тоғыстығын тапты.

2-дүниежүзілік соғыс жылдары Алматы қаласында тұрып, «Иван Грозный» фильмінің алғашқы сериясын қойды. ЦОКС-тің жанынан қазақ киноактерлері мектебін ұйымдастыруға қатысып, осында кино өнері жайында лекциялар оқыды.

1932 жылдан Мәскеу қаласындағы Мемлекеттік кинематография институтының режиссура кафедрасын басқарып, педагогика қызметпен шұғылданды.

1940 жылы осы қаладағы Үлкен театрда Р.Вагнердің «Валькирия» операсын қойды. Кино өнерінің тарихы мен теориясы мәселелеріне арналған көптеген мақалалар, зерттеулер мен эсселер жазды.

КСРО Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1941, 1946). Ленин орденімен және «Құрмет белгісі» орденімен марапатталған.

Сыртқы сілтемелер

• Сергей Эйзенштейн (ағыл.) Internet Movie Database сайтында
• Библиотека киноискусства им. С. М. Эйзенштейна
• Сергей Эйзенштейн на сайте журнала «Сеанс» Мұрағатталған 5 қарашаның 2013 жылы.
• Сергей Эйзенштейн в БСЭ Мұрағатталған 7 мамырдың 2011 жылы.
• «Духовная семья Эйзенштейна»