Социалистік меншікті ұрлаумен күрес бөлімі
Социалистік меншікті ұрлаумен күрес бөлімі (СМҰКБ) (орыс. Отдел по борьбе с хищениями социалистической собственности (ОБХСС)) — КСРО ішкі істер жүйесінің құрамында мемлекеттік сауда ұйымдары мен мекемелеріндегі, тұтынушылық, өндірістік және жеке кооперативтердегі, дайындама органдары мен жинақ кассаларындағы социалистік меншікті ұрлауға қарсы күрес, сондай-ақ алыпсатарлыққа қарсы күрес жөніндегі бөлім. 1937-1946 жылдары КСРО ІІХК құрамында, 1946-1991 ж.ж. КСРО ІІМ құрамында болды.
| Социалистік меншікті ұрлаумен күрес бөлімі (СМҰКБ) орыс. Отдел по борьбе с хищениями социалистической собственности (ОБХСС) | |
|---|---|
| |
| СМҰКБ 50 жыл мерейтойлық төсбелгісі (1987 жылы) | |
| Жалпы мағлұмат | |
| Мемлекет |  КСРО
|
| Құрылған уақыты | 16 наурыз 1937 жыл № 0018 бұйрық |
| Оның алдындағы мекеме | Қар. Кеңес Одағының мемлекеттік қауіпсіздік органдарының тарихы |
| Таратылған уақыты | наурыз 1992 |
| Орнына келген мекеме | РФ ІІМ қарамағындағы ЭҚжСҚБ Экономикалық қылмыстарға қарсы күрес бөлімі |
| Жоғарыда тұрған мекеме | КСРО ІІХК (1934—1946) жж. КСРО ІІМ (1946—1991) жж. |
| Штаб-пәтері | Мәскеу |
КСРО ХКК Орталық Атқару Комитетінің 1932 жылғы 7 тамыздағы «Мемлекеттік кәсіпорындардың, ұжымшарлар мен кооперацияның мүлкін қорғау және қоғамдық (социалистік) меншікті нығайту туралы» (Үш масақ туралы заң делінетін) қаулысымен жүргізілген ұрлықпен күресу бойынша төтенше науқан аяқталғаннан кейін құрылды. Қаулы БКП(б) ОК Бас хатшысы И. В. Сталиннің бастамасымен қабылданып, алғаш рет социалистік меншікті ұрлау түсінігін тұжырымдады. Төтенше шаралар жаппай ұрлықты тоқтатуға және елдің азық-түлік ресурстарын 1932-1933 жылдардағы ашаршылықпен күресуге жұмылдыруға көмектесті, дегенімен олардан кейін елге СМҰКБ тапсырылған ұрлықтың алдын алу және жою бойынша жүйелі жұмыс қажет болды.
2011 жылға дейін Ресейде осындай атқарымдарды Экономикалық қылмыстарға қарсы күрес бөлімі (ЭҚҚКБ) атқарды. 2011 жылы, 2011 жылғы Ресей ІІМ келесі реформасынан кейін — Экономикалық қауіпсіздік және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес Бас басқармасы (ЭҚ және СҚК ББ) және Ресей Федерациясының субъектілері деңгейіндегі бөлімшелері (ЭҚ және СҚК басқармасы немесе ЭҚ және СҚК жедел тергеу бөлімшелері (ЖТБ)) және аудандық деңгейде (ЖТБ және ЭҚ және СҚК Топтары немесе (ЭҚ және СҚК) Бөлімдері).
Тарихы өңдеу
1937 жылы 16 наурызда КСРО ішкі істер халық комиссары Ежовтың № 0018 бұйрығымен КСРО ІІХК Жұмысшы-шаруа милициясы бас басқармасының құрамында социалистік меншікті ұрлауға және алыпсатарлыққа қарсы күрес бөлімі (қысқ. КСРО ІІХК МББ СМҰКБ) құрылды.
Жаңа бөлімге социалистік меншікті ұрлау мен алыпсатарлыққа қарсы күресті қамтамасыз ету жүктелді. Оның алдында бұл міндеттердің біразын Әскери-революциялық комитет, БТК және БМСБ атқарды. Бөлімге тек ІІХК қылмыстық іздестіру бөлімі мен экономикалық бөлімдерінің тәжірибелі қызметкерлері ғана қабылданды.
Ұлы Отан соғысы жылдарындағы СМҰКБ қызметкерлерінің міндеті соғыс қимылдарына қатысумен қатар, майдан мен қорғаныс өнеркәсібін қажетті ресурстармен қамтамасыз етуді бақылау болды.
Соғыстан кейін СМҰКБ қираған қалаларды және халық шаруашылығын қалпына келтіруге арналған материалдық ресурстарды ұрлау деңгейін барынша азайтуға тырысты.
1947 жылы СМҰК бөлімі СМҰК басқармасы болып қайта құрылды, ал 1979 жылы СМҰК бас басқармасы болды.
1992 жылы ақпанда Ресей ІІМ құрамындағы СМҰК ББ Экономикалық қылмыстар бас басқармасына (ЭҚББ) ауыстырылды, ал 1997 жылы РФ ІІМ экономикалық қылмыстарға қарсы күрес бас басқармасына (ЭҚҚКББ) айналды. РФ ІІМ ЭҚҚКББ бөлімшелері ЭҚҚК басқармасы және ЭҚҚК бөлімі деп аталады.
2001 жылдың маусымынан бастап РФ ІІМ ЭҚҚКББ Ресей Ішкі істер министрлігінің Криминалдық милиция қызметінің құрамына кірді. 2003 жылдан бастап ІІМ құрылымында Экономикалық және салықтық қылмыстар бойынша федералдық қызмет жұмыс істей бастады. Ал 2005 жылы әкімшілік реформадан кейін Ресей ІІМ экономикалық қауіпсіздік департаментіне (ЭҚД) айналды.
Әдебиет өңдеу
- Холодов С. ХХ ғасырдағы Ресей СМҰКБ және экономикалық қылмыс тарихы — Мәскеу ; Берлин: Директмедиа Паблишинг, 2021. — 305 б. — ISBN 978-5-4499-1772-0.
Тағы қараңыз өңдеу
Сілтеме өңдеу
- Отдел по борьбе с хищениями социалистической собственности и спекуляцией (ОБХСС). ФГБУ «Президентская библиотека имени Б.Н.Ельцина», 2009.
- ОБХСС — ОБЭП // ОБЭП УВД по ВАО г. Москвы. 2008-2010.
- Управление по борьбе с экономическими преступлениями // УВД по Калужской области. 2007.