Сырдария ауданы (Қызылорда облысы)

Қызылорда облысының орталық бөлігінде орналасқан әкімшілік-аумақтық бөлік

Сырдария ауданыҚызылорда облысының орталық бөлігінде орналасқан әкімшілік-аумақтық бөлік. 1938 жылы құрылған. Жер аумағы 39,1 мың км². Орталығы – Тереңөзек кенті.

Сырдария ауданы
Әкімшілігі
ОблысыҚызылорда облысы
Аудан орталығыТереңөзек кенті
Ауылдық округтер саны13
Кенттік әкімдіктер саны1
Ауыл саны14
ӘкіміМұрат Нәлқожаұлы Ергешбаев
Тарихы мен географиясы
Координаттары45°34′12″ с. е. 65°36′00″ ш. б. / 45.57000° с. е. 65.60000° ш. б. / 45.57000; 65.60000 (G) (O) (Я)Координаттар: 45°34′12″ с. е. 65°36′00″ ш. б. / 45.57000° с. е. 65.60000° ш. б. / 45.57000; 65.60000 (G) (O) (Я)
Құрылған уақыты1938
Жер аумағы39,1 мың км²
Уақыт белдеуіUTC+5:00
Тұрғындары
Тұрғыны37 851[1] адам (2023)
Ұлттық құрамықазақтар (98,41%), орыстар (0,77%), шешендер (0,35%), басқа ұлт өкілдері (0,47%)[2]
Сандық идентификаторлары
Автомобиль коды11
Сырдария ауданының әкімдігі
Қазақстан картасындағы Сырдария ауданы
 Басқа мағыналар үшін Сырдария ауданы деген бетті қараңыз.

Географиялық орны, жер бедері Өңдеу

Аудан солтүстігінде Ұлытау облысы Ұлытау ауданымен, батысында Жалағаш ауданымен, оңтүстігінде Өзбекстанмен, шығысы мен оңтүстік-шығысында Шиелі ауданымен, Қызылорда қаласымен және Түркістан облысы Созақ ауданымен шектеседі. Жер бедері негізі жазық, оңтүстігінде Қызылқұм құмы жатыр, солтүстігі тақыр. Топырағы құмдауытты, сортаң болып келеді. Өсімдіктерден жусан, бетеге, жыңғыл, тал, тораңғы, қамыс өседі. Жануарлардан қасқыр, қоян, қарсақ, сарышұнақ, қосаяқ, күзен мекендейді. Құстардан: бүркіт, қаршыға, қырғауыл, қаз, үйрек.

Халқы Өңдеу

1939 1959 1970 1979 1989[3] 1999 2009[4] 2021
 35048 22670 24629 28060 29055 39100 38085 38559

Тұрғындар саны – 38 841 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар – 98,36%, орыстар – 0,82%, басқа ұлт өкілдері – 0,83%.

Әкімшілік бөлінісі Өңдеу

14 елді мекен 1 кенттік әкімдік пен 13 ауылдық округке біріктірілген:

Ауылдық округ Халқы (2009) Елді мекендері
Айдарлы ауылдық округі 1892 Айдарлы ауылы
Ақжарма ауылдық округі  2545 Ақжарма ауылы
Амангелді ауылдық округі 2839 Амангелді ауылы
Бесарық ауылдық округі  2258 Бесарық ауылы
Жетікөл ауылдық округі  794 Жетікөл ауылы
Қалжан ахун ауылдық округі 1174 Қалжан ахун ауылы
Қоғалыкөл ауылдық округі  2774 Қоғалыкөл ауылы
Нағи Ілиясов ауылдық округі  2217 Нағи Ілиясов ауылы
Сейфуллин ауылдық округі  1600 Сейфуллин ауылы
Тереңөзек кенттік әкімдігі  9132 Тереңөзек кенті
Тоқмағанбетов ауылдық округі  1569 Тоқмағанбетов ауылы
Шаған ауылдық округі  4343 Шаған ауылы
Шіркейлі ауылдық округі  2638 Шіркейлі ауылы
Іңкәрдария ауылдық округі 1059 Іңкәрдария ауылы

Ауыл шаруашылығы Өңдеу

Ауданның негізгі шаруашылық саласы: егін және мал, құс шаруашылықтары. Мал шаруашылығының ірі қара мал өсіруде үлкен көрстекіштер көресетеді. Құмкөл мұнай өндіру кеніші бар.

Дереккөздер Өңдеу