Сырдария ауданы (Қызылорда облысы)
Сырдария ауданы – Қызылорда облысының орталық бөлігінде орналасқан әкімшілік-аумақтық бөлік. 1938 жылы құрылған. Жер аумағы 39,1 мың км². Орталығы – Тереңөзек кенті.
| Сырдария ауданы | |
|---|---|
| Әкімшілігі | |
| Облысы | Қызылорда облысы |
| Аудан орталығы | Тереңөзек кенті |
| Ауылдық округтер саны | 13 |
| Кенттік әкімдіктер саны | 1 |
| Ауыл саны | 14 |
| Әкімі | Мұрат Нәлқожаұлы Ергешбаев |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары | 45°34′12″ с. е. 65°36′00″ ш. б. / 45.57000° с. е. 65.60000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 45°34′12″ с. е. 65°36′00″ ш. б. / 45.57000° с. е. 65.60000° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты | 1938 |
| Жер аумағы | 39,1 мың км² |
| Уақыт белдеуі | UTC+5:00 |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны | 37 851[1] адам (2023) |
| Ұлттық құрамы | қазақтар (98,41%), орыстар (0,77%), шешендер (0,35%), басқа ұлт өкілдері (0,47%)[2] |
| Сандық идентификаторлары | |
| Автомобиль коды | 11 |
| Сырдария ауданының әкімдігі | |
 | |
Басқа мағыналар үшін Сырдария ауданы деген бетті қараңыз.Географиялық орны, жер бедері Өңдеу
Аудан солтүстігінде Ұлытау облысы Ұлытау ауданымен, батысында Жалағаш ауданымен, оңтүстігінде Өзбекстанмен, шығысы мен оңтүстік-шығысында Шиелі ауданымен, Қызылорда қаласымен және Түркістан облысы Созақ ауданымен шектеседі. Жер бедері негізі жазық, оңтүстігінде Қызылқұм құмы жатыр, солтүстігі тақыр. Топырағы құмдауытты, сортаң болып келеді. Өсімдіктерден жусан, бетеге, жыңғыл, тал, тораңғы, қамыс өседі. Жануарлардан қасқыр, қоян, қарсақ, сарышұнақ, қосаяқ, күзен мекендейді. Құстардан: бүркіт, қаршыға, қырғауыл, қаз, үйрек.
Халқы Өңдеу
| 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989[3] | 1999 | 2009[4] | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 35048 | ▼22670 | ▲24629 | ▲28060 | ▲29055 | ▲39100 | ▼38085 | ▲38559 |
Тұрғындар саны – 38 841 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар – 98,36%, орыстар – 0,82%, басқа ұлт өкілдері – 0,83%.
Әкімшілік бөлінісі Өңдеу
14 елді мекен 1 кенттік әкімдік пен 13 ауылдық округке біріктірілген:
| Ауылдық округ | Халқы (2009) | Елді мекендері |
|---|---|---|
| Айдарлы ауылдық округі | 1892 | Айдарлы ауылы |
| Ақжарма ауылдық округі | 2545 | Ақжарма ауылы |
| Амангелді ауылдық округі | 2839 | Амангелді ауылы |
| Бесарық ауылдық округі | 2258 | Бесарық ауылы |
| Жетікөл ауылдық округі | 794 | Жетікөл ауылы |
| Қалжан ахун ауылдық округі | 1174 | Қалжан ахун ауылы |
| Қоғалыкөл ауылдық округі | 2774 | Қоғалыкөл ауылы |
| Нағи Ілиясов ауылдық округі | 2217 | Нағи Ілиясов ауылы |
| Сейфуллин ауылдық округі | 1600 | Сейфуллин ауылы |
| Тереңөзек кенттік әкімдігі | 9132 | Тереңөзек кенті |
| Тоқмағанбетов ауылдық округі | 1569 | Тоқмағанбетов ауылы |
| Шаған ауылдық округі | 4343 | Шаған ауылы |
| Шіркейлі ауылдық округі | 2638 | Шіркейлі ауылы |
| Іңкәрдария ауылдық округі | 1059 | Іңкәрдария ауылы |
Ауыл шаруашылығы Өңдеу
Ауданның негізгі шаруашылық саласы: егін және мал, құс шаруашылықтары. Мал шаруашылығының ірі қара мал өсіруде үлкен көрстекіштер көресетеді. Құмкөл мұнай өндіру кеніші бар.