Сүйменқұл Шоқморов

Сүйменқұл Шоқморов (қыр. Сүймөнкул Чокморов; 9 қараша 1939 ж., Чоңташ ауылы, Ворошилов ауданы, Қырғыз КСР, КСРО26 қыркүйек 1992 ж., Бішкек, Қырғызстан — қырғыз киноактері, суретші, Қырғыз КСР-інің (1975) және КСРО-ның (1981) халық артісі, Қырғыз КСР-інің халық суретшісі (1990).

Сүйменқұл Шоқморов
Туған күні

9 қараша 1939 (1939-11-09)

Туған жері

Чоңташ, Аламүдін ауданы, Қырғыз КСР

Қайтыс болған күні

26 қыркүйек 1992 (1992-09-26) (52 жас)

Қайтыс болған жері

Бішкек, Қырғызстан

Азаматтығы

 Қырғызстан
 КСРО (1939-1991)

Ұлты

қырғыз

Қызметі

актер, суретші

Өмірбаяны

өңдеу

1958 ж. Бішкек көркемсурет училищесін, ал 1964 ж. Ленинградтың (қазіргі Санкт-Петербург) кескіндеме, мүсін және архитектура институтының кескіндеме факултетін бітірді. Бұдан кейін Бішкек көрмесурет училищесі директорының орынбасары болумен қатар осында пед.қызметпен шұғылданды.

1987-91 ж. Қырғызстан Суретшілері одағының төрағасы болды.

Шығармашылығы

өңдеу

Шығармашлығын әуелі суретшіліктен бастаған бастаған Чокморов кескіндеме ("Тау жолы", "Ұзату", т.б.) және портрет ("Автопортрет", "Ана", "Манасшы" және Саяқбай Қаралаевтың, актерлер А.Жаңқоразованың, С.Жұмадыловтың, т.б. портреттері) жанрында жемісті еңбек етті.

1968 жылдан киноға түскен. М.Әуезовтың "Қараш-Қараш" пен "Көксерек" (1968, 1973) шығармасы бойынша қойылған фильмдерде Бақтығұл (Алматы қаласында өткен 4-ші Бүкілодақтық кинофестивальдың 1-ші сыйлығы, 1970) мен Ақанғұлдың (баку қаласында өткен Бүкілодақтық кинофестивальдың және Швейцарияның Локарно қаласында откен 27-Халықаралық Кинофестивалінің 1-сыйлығы, 1974) рөлін орындап, актерлік үздік шеберлігімен ерекше көзге түсті.

Чокморов бұдан басқа көптеген фильмдерде әр алуан рөлдерді шебер ойнауымен өзінің суреткерлік диапазоны кең актер екенін байқатты. Ол әйбір ойнайтын кейіпкерінің ішкі жан жүниесі мен мінез табиғатын тереңірек ашуға әрі оларды толысу, даму үстінде көрсетуге деп қоятын актер болатын.

Марапаттары

өңдеу

Өзбек КСР-і (1971) және Қырғыз КСР-і (1978) Мемлекеттік сыйлықтарының, Бүкілодақтық Ленин комсомолы сыйлығының (1972), қырғыстанның Халықаралық Ш.Т.Айматов клубы (1990) мен "Алтын көпір" (1994, қайтыс болғаннан кейін) сыйлықтарының лауреаты.

Қырғыз КСР-і жоғарғы Кеңесінің депутаты (1981 - 90) болған. "Құрмет белгісі" орденімен марапатталған[1].

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақстан ұлттық энциклопедия. 9 том. Алматы, 2007.