Таскөмір (қыр. Ташкөмүр) — Қырғыз Республикасының Жалалабат облысы облыстық бағыныстағы қала. Қазіргі уақытта қала құрамына Шамалдысай, Қызылжар және Теңдік ауылдары кіреді.

Қала
Таскөмір
қыр. Ташкөмүр
Әкімшілігі
Ел

 Қырғызстан

Аймағы

Жалалабат облысы

Тарихы мен географиясы
Координаттары

41°21′ с. е. 72°13′ ш. б. / 41.350° с. е. 72.217° ш. б. / 41.350; 72.217 (G) (O) (Я)Координаттар: 41°21′ с. е. 72°13′ ш. б. / 41.350° с. е. 72.217° ш. б. / 41.350; 72.217 (G) (O) (Я)

Құрылған уақыты

1930

Бұрынғы атаулары

Нарын

Қала статусы

1943

Жер аумағы

4,8 км²

Орталығының биiктігі

585 м

Тұрғындары
Тұрғыны

40 400[1] адам (2017)

Ұлттық құрамы

қырғыздар — 87,8%
өзбектер — 7,6%
орыстар — 1,9%
татарлар — 1,6%[2]

Сандық идентификаторлары
Телефон коды

3745

Автомобиль коды

D және 04

Таскөмір картада
Таскөмір
Таскөмір

Тарих

өңдеу

Таскөмір қаласының қазіргі орналасқан жеріндегі алғашқы қоныстар революцияға дейінгі кезеңде көмір кен орындарының ашылуымен пайда болды.

Көмір өндіруді дамыту 1930-шы жылдардан Таскөмір — Әндіжан темір жолының құрылысынан кейін басталды. 1933 жылы шахта басқармасы құрылды.

1930 жылы осы аймақта көмір алабы ашылғанда, 1943 жылы қалаға көшкен шағын кеншілер қонысы құрылды.

1935 жылғы 20 желтоқсандағы БОАК Қаулысымен Қырғыз АССР-да орталығы Нарын елді мекеніндегі жаңа Таскөмір ауданы құрылды. Сол қаулымен Нарын Таскөмір елді мекені болып өзгертілді.

1989 жылы трихлорсилан, кремний тетрахлориді, поликристалл кремний және синтетикалық кварц тиглдерін өндіруге арналған жартылай өткізгіш материалдар зауыты іске қосылды.

География

өңдеу

Қала Нарын өзенінің оң жағалауында (Сырдария өзенінің алабы), БішкекОш автотрассасының жанында орналасқан. Бішкек қаласына дейін - 450 км, ал Жалалабат қаласына дейін - 129 км.

Қала Ферғана алқабының солтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан, солтүстік-батыс жағынан Ақсы ауданымен, солтүстік-шығыс жағынан — Қаракөл қаласымен, ал шығыс жағынан — Наукен ауданымен шектеседі.

Қала аумағы 48,3 км² құрайды және теңіз деңгейінен 585 метр биіктікте орналасқан.

Халқы

өңдеу

2009 жылғы Қырғызстан халқының санағы бойынша қала халқының саны 34 756 адамды құрады, оның ішінде қырғыздар — 30 530 адам (87,8%), өзбектер — 2635 адам (7,6%), орыстар — 680 адам (1,9%), татарлар — 542 адам (1,6%)[2].

2017 жылдың 1 қаңтарына халық саны 40 400 адамды құрады[1].

1999 жылы қырғыздар 65%, орыстар — 12%, өзбектер — 8%, қазақтар — 1%, татарлар — 7%, украиндар — 1%, тәжіктер — 0,5%, басқа ұлттар — 5% құрады.

Дереккөздер

өңдеу
  1. a b 2017-жылдагы Кыргыз Республикасынын облустарынын, райондорунун, шаарларынын, шаар тибиндеги кыштактарынын калкынын саны, Численность населения Кыргызской Республики на 1 января 2017 года
  2. a b Перепись населения Киргизии 2009. Джалал-Абадская область