Тентек (өзен, Жетісу облысы)
Тентек – Алакөл алабындағы өзен.
| Тентек өзені | |
|---|---|
| |
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 200 км |
| Су алабының ауданы |
5390 км² |
| Су алабы | Алакөл алабы |
| Су ағысы | |
| Бастауы | Жетісу (Жоңғар) Алатауының солтүстік беткейіндегі мұздықтар |
| • Координаттары | 45°36′49″N 80°38′21″E / 45.61361°N 80.63917°E |
| Сағасы | Сасықкөл көлі |
| • Координаттары | 46°26′06″N 81°02′17″E / 46.43500°N 81.03806°E |
| Орналасуы | |
| Ел |  Қазақстан
|
| Аймақ | Жетісу облысы Алакөл ауданы |
Сөз төркіні
өңдеуӨзеннің Тентек аталуы оның буырқана аққан қатты ағысына байланысты болса керек. Таудан құлай аққан көп өзеннің Тентек өзеніне қосылып, су көлемі көбейіп, арнасы толған соң екпіні күшейіп, сарқырап-күркіреп, қатты ағуы — табиғи құбылыс.[1]
Географиялық орны
өңдеуЖетісу облысы Алакөл ауданы жерімен ағады. Ұзындығы 200 км. Су жиналатын алабы 5390 км2.
Бастауы
өңдеуЖетісу (Жоңғар) Алатауының солтүстік беткейіндегі мұздықтардан (Көкетау және Сарыбүйрек) басталып, Сасықкөл көліне таяу ұсақ көлдерге құяды.
Гидрологиясы
өңдеуІрі салалары - Шынжылы, Шымбұлақ, Ағынықатты, Аршалы, т.б. Жоғарғы бөлігіндегі аңғары мен арнасы тар шатқалды. Алакөл ойысына шыққан жерінде аңғары кеңейіп, 3 тармаққа бөлініп, Үшарал қаласынан төмен 5 км жерде қайтадан бір арнаға қосылып, жайылып ағады. Еріген қар, мұз суларынан наурыз - сәуір айларында тасиды. Жылдық орташа су ағымы Ынталы ауылы тұсында секундына 47,1 м3. Суы тұщы, мөлдір, ауыз суға, егістік суғаруға пайдаланьлады. Ш. Уәлиханов 1856 жылы өзінің Қапал - Верный - Ыстықкөл - Құлжа саяхаты кезінде Тентек аңғарын зерттеді. Өзенге Тентек суғару жүйесі салынған.[2]
Тентекке Қызылтентек, Жылысай, Қайрақты, Ағынықатты, Аршалы, Кежелі, Шымбұлақ, Ортатентек, Қарақоғыз, Шынжалы өзендері құяды.[3]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Телғожа Жанұзақ Жер-су атаулары — Алматы: "Өнер", 2011. — 496 б. — 3000 таралым. — ISBN 978-601-209-161-8.
- ↑ Атамекен Географиялық энциклопедия. Алматы 2011 ISBN 9965-893-70-5
- ↑ Телғожа Жанұзақ Жер-су атаулары — Алматы: "Өнер", 2011. — 496 б. — 3000 таралым. — ISBN 978-601-209-161-8.