Тоқтамыс Герей
Тоқтамыс Герей (қырымтат. Toqtamış Geray; 1589—1608) — 1607-1608 жылдары болған Қырым ханы.
| Тоқтамыс Герей қырымтат. Toqtamış Geray, طوقتامش كراى | ||||
| Лауазымы | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| 1607 — 1608 | ||||
| Ізашары | II Ғазы Герей | |||
| Ізбасары | I Селәмет Герей | |||
| Өмірбаяны | ||||
| Діні | ислам | |||
| Дүниеге келуі | 1589 | |||
| Қайтыс болуы | 1608 | |||
| Династия | Герейлер | |||
| Әкесі | II Ғазы Герей | |||
өңдеу  |
||||
.svg){kind=icon}
Өмірбаяны өңдеу
II Ғазы Герейдің үлкен ұлы әрі мұрагері.
Қырым хандығында Османлы сұлтаны ІІІ Мұратпен келісім бойынша билік әкеден үлкен ұлына өтуі тиіс болғандықтан, Ғазы хан Тоқтамыс қалғай (мемлекеттің екінші тұлғасы) ретінде болашақ қызметіне дайындау үшін тағайындайды. 1607 жылы II Ғазы Герей обадан қайтыс болды, ал Тоқтамыс Қырым ханы болып сайланып, Қырымның ең жас ханы болды (I Ғазы Гереймен бірге). Төрт ай билік етті. Тоқтамыс Герей бұрынғы нұреддин әрі бауыры Сефер Герейді қалғай етіп тағайындайды.
Тоқтамыстың тағайындалуын Османлы сұлтаны I Ахмет құптамады, ол II Ғазы ханды тым тәуелсіз деп санап, оның ұлымен араласпауды жөн көрді. Сондықтан Тоқтамыстың орнына Селәметті Қырым ханы етіп тағайындайды. Осыдан кейін Тоқтамыс сұлтанның шешімін өзгерту үшін 1608 жылы Ыстанбұлға келе жастқанда, жолда Селәметтің қалғайы Мехмет Гереймен шайқаста қаза табады. Тоқтамыспен бірге оның бауыры әрі қалғайы Сефер Герей де қайтыс болады.
Дереккөздер өңдеу
- Гайворонский Алексей. Созвездие Гераев. — Ақмешіт, 2003