Түрікменстан Қарулы күштері
Түрікменстан Қарулы Күштері (түрікм. Türkmenistanyň Ýaragly Güýçleri, кейде Түрікмен ұлттық армиясы, түрікм. Türkmen Milli goşun) — Түрікменстанның ұлттық әскері, Түрікменстан президенті және қорғаныс министріне бағынады.
| Түрікменстан қарулы күштері түрікм. Türkmenistanyň Ýaragly Güýçleri | |
|---|---|
 | |
| Құрылғаны | 1992 жыл |
| Күштер тараулары |  Құрлық күштері Әуе күштері Шекара қызметі Әскери-теңіз күштері
|
| Қолбасшылық орналасуы | Ашхабад |
| Басшылық | |
| Жоғарғы Бас Қолбасшысы |  полковник Сердар Бердімұхамедов
|
| Қорғаныс министрі |  генерал-генерал-лейтенант Бегенч Атаұлы Күнтудыев
|
| Бас штабтың бастығы |  полковник Ақмұрат Анамедов
|
| Әскери қызметі | |
| Әскери қызметке шақыруы | 18–27 жастағылар[1], ұзақтығы 24 ай |
| Әскери қызметке қатынаушылар |
108,000, жасы 15–49 (2018) |
| Әскери қызметке жарайтындар |
, жасы 15–49 (2018) |
| Шақыруға жасы жеткендер, жыл сайын |
(2018) |
| Өнеркәсібі | |
| Сыртқы өтемшілер |  Ресей Қытай Иран Беларусь Түркия Сербия[2] Украина[3]
|
Иерархиясы
өңдеуМемлекеттік қауіпсіздік кеңесі
өңдеу.jpg)
Түрікменстанның Мемлекеттік Қауіпсіздік Кеңесі ({{lang-tk|Türkmenistanyň Döwlet Howpsuzlyk Geňeşi))) — Түрікменстанның қорғаныс саласындағы маңызды шешім қабылдайтын органы, Қорғаныс министрлігі мен Бас штабтың жанындағы қарулы күштердегі ең жоғары шешім қабылдайтын орган, мүшелері Түрікменстан президентіне ұлттық қауіпсіздік мәселелері бойынша тікелей кеңес береді.[4]
Қорғаныс министрлігі
өңдеуТүрікменстанның Қорғаныс министрлігі (түрікм. Türkmenistanyň Goranmak ministrligi) — елдегі қорғаныс саясатын жүзеге асыратын атқарушы орган болып табылатын Түрікменстан Қарулы Күштері жанындағы мемлекеттік мекеме. Қазіргі министрі — генерал-лейтенант Бегенч Атаұлы Күнтудыев. Министрлік 1992 жылдың қаңтарында Ресей Қарулы Күштерінің көмегімен құрылды.
Бас штабы
өңдеуҚұрылымы
өңдеу- Құрлық әскерлері қолбасшылығы
- Зымыран әскерлері және артиллерия департаменті
- Әуе күштері және Әуе қорғанысы күштері қолбасшылығы департаменті
- Байланыс әскерлері департаменті
- Инженерлік әскерлер департаменті
- Түрікменстан Қарулы Күштері үшін мамандарды даярлау департаменті
- Мамандандырылған құрылымдар бөлімі
Құрлық күштері
өңдеу.jpg)
Түрікменстанның Құрлық әскерлері КСРО Қарулы Күштері Түркістан әскери округінен бірнеше мотоатқыштар дивизиясын сақтап алып, филиалдың негізін қалады. Олардың қатарында Қызыларбаттағы 58-мотоатқыштар дивизиясы болды.[5] Бүгінгі таңда құрлықтағы әскерлердің құрамына 2-, 3-, 11- және 22-мотоатқыштар дивизиялары кіреді.[6]
2007 жылдың қаңтарында Каспий теңізі мен оның жағалау аймағында 350 шақырым тереңдікте және Түрікменстан-Иран шекарасында армияның 90%-ға жуығы орналасқаны хабарланды.[7]
Көлік саны ~2000, танк саны ~700 және артиллерия саны ~560 төңірегінде.[8]
Әуе күштері
өңдеу КСРО Қарулы Күштерінің құрамына кірген Түркістан әскери округінің ыдырауының нәтижесінде Орталық Азия елдерінің ішінде ең ірі авиациялық топ Түркіменстанның үлесіне өтті. Олар Мары мен Ашхабад маңындағы екі үлкен базада орналасқан.[9]
Әскери-әуе күштері өте қарапайым мүмкіндіктерге ие, өйткені елдегі ұшақтардың көпшілігі Кеңес Одағынан мұраға қалды, бірақ олар сақталмады және маңызды жаңа сатып алулар жасалмады. 2015 жылы жағалаудағы теңіз күштерін күшейту жоспарлануда, соның нәтижесінде Каспий теңізіндегі болу аздап жақсарды.[10]
Британдық «Халықаралық стратегиялық зерттеулер институтының (ХСЗИ)» 2012 жылғы деректері бойынша Түрікмен Әуе күштерінде 94 жауынгерлік қабілетті ұшағы бар 3000 адам болды.[11] Ұшақтардың жалпы саны 120 жуық.[8]
Әскери-әуе күштерінің күші 2000 жылдың аяғында 3000 адамды құрады. Әскери-әуе күштері 250 дейін тікұшақтармен және әртүрлі жүйелердегі ұшақтармен қаруланған.
Әскери-теңіз флоты
өңдеу Әскери-теңіз күштері қазіргі уақытта шекара әскерлерінің қолбасшылығына бағынады. Флоттың негізгі базасы Түрікменбашы портында орналасқан. Флоттың саны жағалау қызметтерімен бірге санағанда 2000 адамға дейін жетеді.
2002 жылы Украинадан сатып алынған ондаған жаңа патрульдік катерлер, негізінен Калкан-М және Гриф-Т, Каспий теңізіндегі жағалау күзеті күштерімен қызметке кірді. 2003 жылы Иран Түрікменстанда өте қолайлы шарттармен жеті жағалау күзеті қайықтарын жалға алды. Сонымен қатар, АҚШ-пен ынтымақтастық аясында Түрікменстанның Әскери-теңіз күштеріне «Пойнт Джексон» типті патрульдік қайық қызметке енді. Ресейден «Соболь» типті екі патрульдік катер тапсырылды.[12]
2012 жылы Түрікменстан қыркүйек айының басына жоспарланған Каспий теңізіндегі алғашқы әскери-теңіз жаттығуларын жариялады. Хазар-2012 (Хазар Каспий теңізінің түркіше атауы болып келеді) деп аталған бұл тактикалық оқу-жаттығулар жазда теңіздің даулы бөлігіндегі табиғи газ кен орындарына байланысты Әзірбайжанмен шиеленістің біршама күшеюінен кейін өтті.[13]
Басқа қауіпсіздік күштері
өңдеуEdermen
өңдеуТүрікмен Edermen арнайы жұмыс тобы — қарулы күштер мен ұлттық құқық қорғау органдарынан құрылған құрама әскери бөлім болып табылады: Түрікменстан Ішкі істер министрлігі, Мемлекеттік шекара қызметі, Қорғаныс министрлігі.[14]
Президент қауіпсіздік қызметі
өңдеу.jpg)
Президенттің қауіпсіздік қызметі (түрікм. Prezidentiniň howpsuzlyk gullugy) президенттің қорғанысы мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты. 1990 жылы қарашада құрылған ол Түрікменстан Президентінің тікелей есеп беретін органы болып табылады және Қорғаныс министрлігінің құрамына кірмейді.
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Вступил в силу новый закон Туркменистана о воинской обязанности и военной службе Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Prvi put van Srbije: Lazar 3 prikazan u punom sjaju FOTO (серб). BIZ–b92 (28 қыркүйек 2021). Тексерілді, 4 шілде 2023.
- ↑ "Arms Transfers Database" Wayback Machine мұрағатында
- ↑ TURKMENISTAN PROJECT Wayback Machine мұрағатында (от 28 тамыздың 2008)
- ↑ 58-я мотострелковая Рославльская Краснознамённая дивизия; Military Unit: 29435 (ағыл.). Тексерілді, 4 шілде 2023.
- ↑ Вооруженные силы Туркмении Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Рычаги силы государств Большого Кавказа Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b Jim Nichol (Congressional Research Service): "Turkmenistan: Recent Developments and U.S. Interests" Wayback Machine мұрағатында (от 16 мамырдың 2011)
- ↑ Журнал «Экспорт вооружений»: №3 (май-июнь) Вооруженные силы Туркменистана Wayback Machine мұрағатында
- ↑ The Military Balance 2016, 203 бет
- ↑ ХСЗИ 2012 290 беті
- ↑ Российский миротворец
- ↑ The First Naval Exercises of Turkmenistan in the Caspian Sea (ағыл.). The Gazette of Central Asia. Тексерілді, 4 шілде 2023.
- ↑ GB orders, inspects snap exercise of special service group Turkmen Edermen (ағыл.). News Central Asia (6 September 2019). Тексерілді, 4 шілде 2023.