Сердар Құрбанқұлыұлы Бердімұхамедов

Түрікменстанның 3-ші президенті (2022 бастап)

Сердар Құрбанқұлыұлы Бердімұхамедов (түрікм. Serdar Gurbangulyýewiç Berdymuhamedow, 22 шілде 1981 жыл, Ашхабад) — түрікменстандық мемлекеттік және саяси қайраткер, 2022 жылдың 19 наурызынан бері Түрікменстанның 3-президенті.

Сердар Құрбанқұлыұлы Бердімұхамедов
түрікм. Serdar Gurbangulyýewiç Berdimuhamedow
Сердар Құрбанқұлыұлы Бердімұхамедов
Бердімұхамедов 2022 жылы
Лауазымы
Ту
Ту
Түрікменстанның 3-Президенті
Ту
Ту
19 наурыз 2022 жылдан бері
Вице-президент Рашит Мередов
Ізашары Құрбанқұлы Бердімұхамедов
Ту
Ту
Ахал уәлаятының хәкімі
Ту
Ту
17 маусым 2019 — 7 ақпан 2020
Президент Құрбанқұлы Бердімұхамедов
Ізашары Тангахұлы Атахаллыев
Ізбасары белгісіз
Ту
Ту
Түрікменстан Мәжілісінің депутаты
Ту
Ту
23 қараша 2016 — 2 қаңтар 2019
Президент Құрбанқұлы Бердімұхамедов
Өмірбаяны
Партиясы ТДП
Білімі 1) С.А.Ниязов атындағы Түрікмен Ауыл шаруашылығы университеті
2) Ресей Сыртқы Істер Министрлігі Дипломатиялық академиясы
3) Женева Қауіпсіздік Саясаты орталығы
4) Түрікменстан Ғылымдар академиясы
Діні Ислам дінінің ханафи мазһабы
Дүниеге келуі 22 шілде 1981 (1981-07-22) (42 жас)
Ашхабад, Түрікмен КСР, КСРО
Туған кездегі есімі орыс. Сердар Курбанкулиевич Бердымухамедов
Әкесі Құрбанқұлы Бердімұхамедов
Анасы Ұлкерек Бердімұхамедова
Жұбайы есімі белгісіз
Балалары 1 ұлы және 3 қызы
Әскери қызметі
Қызмет еткен жылдары 2001–2003
Құрамында болды  Түрікменстан
Әскер түрі Түрікменстан Қарулы Күштері
Атағы Полковник
Марапаттары тізім

Әкесі Құрбанқұлы Бердімұхамедовтың президенттілігі кезінде бірнеше мемлекеттік қызметтерде болған. Демократиялық емес болып саналатын 2022 жылғы президент сайлауында 73 пайыз жинаған Сердар әкесінің 15 жылға созылған авторитарлық диктатурасын жалғастырды.

Өмірбаяны өңдеу

Сердар Бердімұхамедов Ашхабадта 22 қыркүйек күні 1981 жылы дүниеге келді.[1] 2001–2003 жылдары әскерге қатысты. 2003 жылдан 2008 жылға дейін азық-түлік өнімдерін өңдеу қауымдастығының жеміс-көкөніс бөлімінде және алкогольсіз сыра және шарап бөлімінде жұмыс істеді. Дәл сол жылдары диктатор Сапармұрат Ниязов қайтыс болады да, әкесі президенттік сайлауда жеңіске жетеді.

2008–2011 жылдар аралығында Бердімұхамедов Ресей Сыртқы істер министрлігінің Дипломатиялық академиясында білім алып, халықаралық қатынастар мамандығы бойынша диплом алды. Бұл кездерде Мәскеудегі Түрікменстан елшілігіне де елшіліктің кеңесшісі болып тағайындалды. 2011–2013 жылдар аралығында ол Женева қауіпсіздік саясаты орталығында оқып, еуропалық және халықаралық қауіпсіздік мәселелері бойынша аспирантура дәрежесін алды. Ол бір мезгілде Женевадағы Біріккен Ұлттар Ұйымы Түрікмен миссиясына елшіліктің кеңесшісі болып тағайындалды.[2]

2013 жылдың тамызынан желтоқсанына дейін Түрікменстан Сыртқы істер министрлігінің Еуропалық департаментінің басшысы қызметін атқарған. 2013–2016 жылдары Көмірсутек ресурстарын пайдалану мемлекеттік агенттігі директорының орынбасары болды. 2016–2017 жылдары Түрікменстан Сыртқы істер министрлігінің халықаралық ақпарат департаментінің төрағасы болды.

2014 жылы 18 тамызда Сердар Бердімұхамедов Түрікменстан Ғылым академиясында ғылым кандидаты дәрежесін алу үшін диссертация қорғады. 2015 жылдың шілде айында техника ғылымдарының докторы атағы берілді.

Саяси мансабы өңдеу

2016 жылдың қарашасында Бердімұхамедов Ахал уәлаяты Душак қаласынан Мәжілісте мандатқа ие болды. 2018 жылдың наурыз айында ол өз округінде 90%-дан астам дауыс жинап, Түркіменстан Мәжілісінің депутаты болып қайта сайланды. 2017 жылдың наурызынан бастап заңнама және нормалар жөніндегі комитетті басқарды.

Бердімұхамедов 2018 жылдың наурыз айында сыртқы істер министрінің орынбасары болып тағайындалғаннан кейін әлем назарында болды.[3] 2019 жылдың қаңтарында Бердімұхамедов түрікмен элитасының көпшілігі тұратын Ахал уәлаяты хәкімінің орынбасары қызметіне ауыстырылды. 2019 жылдың маусымында Бердімұхамедов Ахал уәлаятының хәкімі болып тағайындалды.[4] 2020 жылдың ақпанында Бердімұхамедов Түрікменстанның өнеркәсіп және құрылыс материалдары министрі болып тағайындалды.[5]

Әкесінің президенттілігінен кеткендегі президенттік сайлауға Түрікменстан Демократиялық партиясының атынан қатысып,[6] 72,97% дауыс жинады.[7]

Сын өңдеу

Сердар Бердімұхамедов непотизм арқылы ғана өз елінде мемлекеттік қызметтерге қол жеткізген. Оны біз Құрбанқұлының президенттілігінің басталған салысымен Сердардың саяси мансабының басталуынан байқай аламыз.

Сердардың президенттілігі әкесінің президенттілігіне ұқсас авторитарлы диктатура болып сипатталады.[8]

Сердар Бердімұхамедовтың өзінің харизмасыздығы үшін сынға алынады. Бақылаушылар оның табиғи емес, тыныш дауысы және құлаққа үшін жағымсыз, әрең естілетін және монотонды сөйлеу мәнері бар екенін атап өтеді.[9]

Сердардың тұңғыш реформаларының ішінде әйел құқығының шектелуі болды. Әлем назарына түскен заңдар ішінде косметика қолдану, туысы емес еркектермен көлікте жүру, пластикалық операциялар жасауға тыйым салу және тағы басқа сынға алынған жаңа ережелер қабылданды.[10]

Жеке өмірі өңдеу

Бердімұхамедов үйленген, төрт баласы бар.[11] Анасы Ұлкерек мұғалім болған.[1] Сердардың екі әпке/қарындасы бар, екеуі де үйленген, Лондон мен Дубайдағы дипломатиялық жұмыспен айналысуда.[1] Ресейде болған сыныптасы оны тыныш және ұстамды мінезі бар деп сипаттады.[12]

Бердімұхамедов түрікменше, орысша және ағылшынша сөйлей алады.[13]

Марапаттары өңдеу

Марапаттары өңдеу

  • "Тәуелсіз Түрікменстанды сүйгені үшін" ордені (түрікм. Garaşsyz Türkmenistana bolan beýik söýgüsi üçin)
  • "Мәлікқұлы Бердімұхамедов" медалі
  • "Түрікменстан тәуелсіздігіне 25 жыл" медалі (түрікм. Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 25 ýyllygyna)
  • "Түрікменстанның бейтапартығына 25 жыл" медалі (түрікм. Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 25 ýyllygyna)

Шетелдік марапаттар өңдеу

Атақтары өңдеу

  • «Түрікменстанның еңбек сіңірген ит өсірушісі» (түрікм. Türkmenistanyň at gazanan itşynasy) (2021)
  • «Түрікменстанның Отан Қорғаушысы» (түрікм. Türkmenistanyň Watan goragçysy)

Дереккөздер өңдеу

  1. a b c "Сердар Бердымухамедов: Все известные факты биографии в одном месте" (орысша). Turkmen.news. 17 ақпан 2022. Мұрағатталған.
  2. Газета НТ опубликовала биографию кандидата в депутаты Меджлиса Сердара Бердымухамедова (орысша)
  3. Билікті әкеден балаға ұстату. Түрікменстан президентінің ұлы Сердар Бердімұхамедов Түрікменстан президенті бола салды Азаттық радиосы. 15 наурыз 2022
  4. Түрікменстан президенті болғысы келетін Сердар Бердімұхамедов кім? Azattyq. Азаттық радиосы. 25 ақпан 2022.
  5. Turkmenistan president's son appointed minister (ағылшынша) seattletimes.com.
  6. Сын Гурбангулы выдвинут кандидатом (орысша) ЛентаРу. Түрікменстан сайлауы
  7. Prezident saýlawlarynyň jemleri Мұрағатталған 13 тамыздың 2022 жылы. (түрікменше) (орысша) (ағылшынша). Түрікмен ресми сайты. 15 наурыз 2022.
  8. New President, old ideas. (ағылшынша) eurasianet.org.
  9. Не в отца сын. Кому Гурбангулы Бердымухамедов уступит кресло президента Туркмении. Мұрағатталған 4 ақпанның 2022 жылы. (орысша). «Политика сегодня». 4 ақпан 2022.
  10. https://rus.azattyq.org/a/turkmenistan-puts-severe-restrictions-on-women-s-appearances-and-ability-to-travel/31835401.html
  11. "Газета НТ опубликовала биографию кандидата в депутаты Меджлиса Сердара Бердымухамедова" (орысша). Түрікменстан хроникасы. 14 наурыз 2018.
  12. Павел Густерин. Сердар Бердымухамедов: Штрихи к портрету (орысша) ЦентрАзия. 4 ақпан 2022. Мұрағатталған.
  13. Watan Habarlary (видео) 12 наурыз 2022
  14. Вручение ордена Дружбы Президенту Туркменистана Сердару Бердымухамедову (орысша) Ресми Кремль сайты. 2022 жыл 10 маусым.
  15. Сердар Бердымухамедов удостоен государственной награды Республики Татарстан РФ (орысша) (түрікменше) (ағылшынша) turkmenportal.