Халел Абдулхакович Беспаев

Халел Абдулхакович Беспаев 1933 жылы 15 ақпанда Шығыс Қазақстан облысының Көкпекті ауылында туған. Татар. Әкесі - Беспаев Абдулхақ, марқұм, Ұлы Отан соғысына қатысқан. Анасы - Беспаева Бадрикамал, марқұм. Қазақ тау-кен институтының геологиялық-барлау факультетін «Геология және пайдалы қазба кен орындарын барлау» мамандығы бойынша бітірген (1950). Геология-минералогия ғылымдарының кандидаты (1965), докторы (1984). Докторлық диссертациясының тақырыбы: «Қазақстанның колчедан-полиметалл кен орындарындағы алтын мен күмістің жинақталуының геологиялық алғышарттары және олардың орналасу заңдылықтары». ҚР БҒМ Қ.И. Сәтбаев атындағы Геология ғылымдары институтының профессоры (1986 жылдан). Халықаралық минералдық ресурстар академиясының академигі (1995 жылдан). ҚР ҒЗА корреслондент-мүшесі. «Орталық Қазақстан мен Кенді Аптай сульфидті кен орындарындағы күмістің геохимиясы» (1975), «Қазақстанның металлогениясы. Текстуралар мен құрылымдарының атласы» (1981), «Ертіс маңы ауданындағы колчедан-полиметалл кен орындары» (1988), «Оңтүстік- Батыс Алтайдың геологиясы мен металлогениясы (Қазақстан мен Қытайдың шегіндегі)» (1997) атты кітаптардың, 6 томдық Анықтамалық-монографияның (1995-2000), «Үлкен Алтай (геологиясы мен металлогениясы)» (2000), «Үлкен Алтай (кенсіз қазбалары)» (2003), «Қазақстандағы мыс, қорғасын, мырыш, темір кен орындарының пайда болуының алғышарттары» (1988), «Тереңдік түзілім жене геодинамика» - 1 том (2000), «Тереңдік түзілім және Қазақстанның минералды ресурстары» - 2 том «Металлогения» (2002), «Пайдалы қазба кен орындары модельдерінің атласы» (2004) тең авторы. Сондай-ақ геологияның әртүрлі мәселелері жөнінде 160 мақала жазған. «Ерітіндідегі алтынды колориметриялық анықтау үшін ұсақ бөлшекті алтынды және сульфидтік концентратты ажыратып алудың әдістері» (1984), «Сульфидті алтынды минералдардан ажыратып алудың әдістері» (1988) үшін авторлық куәліктері бар. Қазақ және орыс тілдерін біледі. 1955 жылдан - ҚазКСР Түсті металлургия министрлігінің «Қазқалайы» кеннің байқалуын барлау жөніндегі аға геолог. 1957 жылдан - ҚазКСР ҒА Алтай тау-кен металлургиясы институтының ғылыми қызметкері. 1964 жылдан - ӨКЗК (Өндірістік күштерді зерттеу кеңесінің) ғылыми хатшысы. ҚазКСР ҒА төралқасының Ғылыми-зерттеу жұмыстарын үйлестіру жөніндегі кеңесі терағасының орынбасары. 1969 жылдан - ҚазКСР ҒА Геология ғылымдары институтының ғылыми хатшысы. 1971 жылдан - ҚазКСР ҒА Геология ғылымдары институтының зертхана меңгерушісі. 1995 жылдан - ҚазКСР ҒА Геология ғылымдары институтының директоры. 2000 жылдан бері - ҚР БҒМ Қ.И. Сәтбаев атындағы Геология ғылымдары институтында зертхана меңгерушісі. «Халықаралық геологиялық корреляция бағдарламасы (ХГКБ) атты ЮНЕСКО бағдарламасының Қазақстан бойынша комитетінің төрағасы (2000 жылдан). ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1994). «Кен орындарын алғаш ашушы» дипломын алған (1997).

  • Хоббиі - автомобиль.
  • Сүйіп оқитын әдебиеті - классикалық әдебиет.
  • Үйленген. Жұбайы-Темірболатова Мевжудя Ескендірқызы, химия ғылымдарының кандидаты, ҚР БҒМ Геология ғылымдары институтында аға ғылыми қызметкер. Қыздары - Беспаева Нәдия (1957 жылы туған), Беспаева Нейля (1962 жылы туған)[1]
Халел Абдулхакұлы Беспаев
Туған күні

12 ақпан 1933 (1933-02-12)

Туған жері

Көкпекті ауылы, Көкпекті ауданы, Шығыс Қазақстан облысы

Қайтыс болған күні

20 қаңтар 2022 (2022-01-20) (88 жас)

Қайтыс болған жері

Алматы, Қазақстан

Азаматтығы

 КСРО
 Қазақстан

Ғылыми аясы

геология

Жұмыс орны

Геологиялық ғылымдар институты

Ғылыми дәрежесі

геология-минералогия ғылымдарының докторы

Ғылыми атағы

профессор

Альма-матер

Қазақ тау-кен металлургия институты

Марапаттары


Қазақстанның мемлекеттік сыйлығы

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақстан Республикасында кімнің кім екені - 2011 жыл. Екі томдық анықтамалық. Алматы, 2011 ІSВN 978-601-278-473-2