Халиме сұлтан
Халиме сұлтан (түр. Halime Sultan; 1571 — 1623) — III Мехметтің әйелі, I Мұстафаның анасы. Ұлының екі мәрте билігі кезінде уәлиде сұлтан болған.
| Халиме сұлтан түр. Halime Sultan осман: عالمہ سلطان | |||
| Лауазымы | |||
|---|---|---|---|
| |||
| 22 қараша 1617 жыл - 26 ақпан 1618 жыл | |||
| Монарх | I Мұстафа | ||
| Ізашары | Хандан сұлтан | ||
| Ізбасары | Махфируз Қадиша сұлтан (?) | ||
| |||
| 29 мамыр 1622 жыл - 10 қыркүйек 1623 жыл | |||
| Монарх | I Мұстафа | ||
| Ізашары | Махфируз Қадиша сұлтан (?) | ||
| Ізбасары | Көсем сұлтан | ||
| Өмірбаяны | |||
| Діні | ислам | ||
| Дүниеге келуі | 1571 Абхазия | ||
| Қайтыс болуы | 1623 Ыстанбұл, Осман империясы | ||
| Жұбайы | III Мехмет | ||
| Балалары | Махмұт шаһзада, I Мұстафа | ||
өңдеу  |
|||
.svg)
Өмірбаяны
өңдеуХалименің шығу тегі абхаздық болған. Оның болашақ сұлтан III Мехметтің гареміне қалай түскені нақты белгісіз. Мехмет Маниса санжақбейі болған кезде, Халиме оның сүйіктісіне айналып, шамамен 1587 жылы өзінің бірінші ұлын - шаһзада Махмұтты дүниеге әкелді. Мехмет таққа отырғанға дейін ол ұлы I Мұстафа мен есімі белгісіз қызын туды. Халименің қызы 1622 жылы II Османды өлтірген Қара Дәуіт пашаға тұрмысқа шықты.
1595 жылы Мехмет сұлтан атанды; Халиме Сафие сұлтан басқарған Топқапы сарайына келді. Сафие Халименің үлкен ұлы Махмұттың өлім жазасына кесілуіне әсер етті. 1603 жылы III Мехмет қайтыс болды; таққа оның он үш жасар баласы I Ахмет отырды. Ол інісінің өмірін сақтап қалу шешімін қабылдады. Ахмет інісінің психикалық ауруға шалдығу кесірінен тағына қауіп төндіре алмайды деп санаған. Бұл шешімді қабылдауға Ахметтің сүйікті күңі Көсем ықпал жасады. Ахметтің өліміне дейін Мұстафа кафесте қамауда отырды, ал Халиме сұлтан Ескі сарайға жіберілді.
1617 жылдың қарашасында Ахмет қайтыс болады. Таққа Мұстафа отырады. Халиме сұлтан Ескі сарайдан шақырылып, уәлиде сұлтан атанады.
Өнерде
өңдеу
«Ғаламат ғасыр: Көсем дәуірі» телехикаясы (2015, Халиме сұлтан рөлінде — Аслыхан Гюрбюз)
