Халтмаагийн Баттулга

	Халтмаагийн Баттулга; моңғ. Халтмаагийн Баттулга
Лауазымы
10 шілде 2017 жыл — 25 маусым 2021 жыл
Премьер-Министр	Жаргалтулгын Эрдэнэбат; Ухнаагийн Хүрэлсүх; Лувсаннамсрайн Оюун-Эрдэнэ
Ізашары	Цахиагийн Элбэгдорж
Ізбасары	Ухнаагийн Хүрэлсүх
2012 — 2014
Президент	Цахиагийн Элбэгдорж
Премьер-Министр	Норовын Алтанхуяг
2008 — 2012
Президент	Намбарын Энхбаяр; Цахиагийн Элбэгдорж
Премьер-Министр	Санжаагийн Баяр; Сүхбаатарын Батболд
2004 — 2016
Сайлау округі	Баянхонгор аймағы
Өмірбаяны
Партиясы	Демократиялық партия
Дүниеге келуі	3 наурыз 1963 (61 жас); Ұланбатыр, МХР
Халтмаагийн Баттулга Ортаққорда
	өңдеу

Басқа мағыналар үшін Моңғол аты деген бетті қараңыз.

Халтмаагийн Баттулга (моңғ. Халтмаагийн Баттулга, [χaɬtʰˈmaɟiŋ ˈpat̚tʰʊɮɢ] оқылуы халътмадьиң паттұльг, 3 наурыз 1963 жыл, Ұланбатыр) — Моңғолия мемлекет қайраткері, самбо күресшісі, әлем чемпионаттарының чемпионы мен жүлдегері, Әлем кубогының жеңімпазы мен жүлдегері. 2017 жылдың 10 шілдесінен бастап^[1] 2021 жылдың 25 маусымына дейін Моңғолия президенті. 2004 жылдан 2016 жылға дейін Мемлекеттік Ұлы Хуралдың депутаты, 2008–2012 жылдар аралығында Автомобиль жолдары, көлік, құрылыс және қала құрылысы министрі болған. Баттулга 2017 жылғы президент сайлаудың екінші турында жеңіске жеткен, бұл Моңғолия тарихындағы екі туры болған тұңғыш сайлау еді.^[2].

Өмірбаяны

Владимир Путин және Қалтыма Баттұлға 2017 жылдың 7 қыркүйекте кездесуі

Баттұлға - екінші бала. Оның әкесі мен анасы Баянхонгор провинциясынан. 1966 жылы Тул өзеніндегі су тасқынында жоғалтқаннан кейін Ұланбатырдағы Ярмаг гер ауданында отбасыларға дәстүрлі «гер» бөлінді. Демек, Баттұлға Ярмаг көшелерінде өсті және жергілікті орта мектепті бітірді. 8-сыныпты бітірген соң, мұғалім өз таланттарын ескере отырып, өнер мектебіне жүгінуді ұсынды. Баттұлға 1982 жылы бітірді. Өнер мектебінде оқыған кезде Баттұлға өз туындыларын сатуға көмектесетін, ағылшын тілін жетік меңгерген Баянгол қонақ үйінің айналасында туристерге сатты.

Оның әкесі Моңғолияның дәстүрлі күресінен жаттықтырушы болды, сондықтан Баттұлға күресте өсті. Богатырь 1979-1990 жж. Моңғол ұлттық күресі командасының мүшесі болды. Баттұлға 1989 жылы Ұланбатырдағы әлем чемпионатының жеңімпазы атанды. Баттұлға Моңғолияның еңбек сіңірген спортшыларымен 1995 жылы марапатталды, содан кейін 2006 жылы Моңғолия дзюдо федерациясының төрағасы болып сайланды. Дзюдо федерациясының Баттұлға басшылығымен моңғол дзюдошылары тарихта тұңғыш рет Олимпиада чемпиондары болды.

1990 жылы Баттұлға жергілікті жерде және Мажарстанда джинсы тігуді және сатумен айналысты. Бұл оған бейнекамераны сатып алуға және Сингапурдан Моңғолияға, Ресейге және Шығыс Еуропаға экспорттау-импорттық сауда электроникасын бастау үшін 600 доллар жасауға мүмкіндік берді^[3]^[4].

Баттұлға, оның басқа да көптеген ұрпақ сияқты, Кіндік әке фильміне таң қалды. Осылайша ол өзінің алғашқы компаниясын Женко деп атады. Бұл лақап сол уақыттан бері онымен тығыз болды.

Genco 1997 жылы және 1999 жылдары тиісінше Bayangol Hotel және Makh-Impex ет комбинаты сияқты мемлекеттік активтерді жекешелендіру кезінде бақылаушы акциялар сатып алды. 1990 жылы Genco тобы Моңғолияда «Сити Такси», Саппоро атауы бойынша бөлшек сауда дүкендері, лотереялық бизнес, мейрамхана және түнгі клубтық операциялар, «Талх Чихэр» ЖШС ұн тарту комбинаты мен ұн тартатын зауыттың алғашқы такси қызметін бастаған.

Саяси Көзқарастар

Қалтыма Баттұлға және Ресей президенті Владимир Путин 2017 жылдың 28 тамызында кездесуі.

Владимир Путин және Қалтыма Баттұлға мен Владивостокта кездесуі

Қалтыма Баттұлға Әзірбайжан президенті Ильхам Әлиев пен Бакуде кездесуі.

2004 жылы Баттұлға Баянхонгор провинциясынан алғаш рет Парламент мүшесі болды. 2008 жылы және 2012 жылдары ол парламентке қайта сайланды.

Баттұлға Моңғолия Конституциясының 6.1 бабына сәйкес әрбір монғол азаматының пайдалы қазбаларынан пайда табуы керек деп есептейді, оған сәйкес елдің экономикалық қауіпсіздігін және мүліктің барлық түрлерін дамытуды және әлеуметтік дамуды қамтамасыз етуді ескере отырып, пайдалы қазбаларды дамыту қажет. халық. Моңғолияның теңізге шығуына жол бермейтін географиясы себебінен Баттұлғаны біртұтас теміржол желісі елдің ұлттық тау-кен өнеркәсібінің жаһандық бәсекеге қабілеттілігін арттыратын болады. Бұл арқылы көптеген жердегі және теңіздегі нарықтарға қол жеткізе алатын көптеген нүктелерді құру арқылы. Сонымен қатар, Battulga, тауар нарықтарының циклдық сипатын ескере отырып, білікті жұмыс орындарын құру, төменгі өнеркәсіптік технологияларды енгізу және экономиканы әртараптандыру, минералды өнімдерді жоғары сапалы өңдеуге арналған өнеркәсіптік кластерлерді құру, экономикалық тұрғын үй, қызмет көрсету және басқа да экономикалық секторлардағы мультипликативті әсер. Баттұлға ауыл шаруашылығының экономиканы әртараптандыруда көрнекті орны бар деп есептейді, өйткені Монғолия мал шаруашылығы үшін бай, шамамен 60 млн. Оның пайымдауынша, кашемир мен былғары өнімдері жетіспеушілік факторына байланысты халықаралық деңгейде табысты сатыла алады.

Бұл қағидаларды мойындай отырып, Баттұлға Монғолияның теміржол көлігін мемлекеттік саясатына («Темір жол саясаты») демеушілік етті. Парламент оны 2010 жылдың 24 маусымында 84% дауыспен мақұлдады, бұл үш фазада 5,6 мың км теміржол базалық инфрақұрылымын салу, Қытай мен Ресейдегі теңіз порттары, Қытай, Ресей және Еуропа арасындағы үш көлік дәлізін, сондай-ақ Саинстандтағы өнеркәсіптік кластер құру^[5].

Баттұлға Моңғолияның шектеулі адам ресурстары мен қаржылық мүмкіндіктері көршілерімен екіжақты келіссөздер жүргізуден гөрі, экономиканы дамытуға көп жақты халықаралық қатысуды қажет ететіндігін мойындайды. Баттулга саяси тұрғыдан байланысты бірнеше кәсіпкерлердің пайдалы қазбаларды бақылауына қатты кедергі келтіреді және бай және кедейлер арасындағы табыстың артуын арттырады, елдегі саяси және әлеуметтік тұрақсыздықты ықтимал түрде туындайды. Мысалы, инфрақұрылым мен индустриалды жобаларды дамытуға жауапты министр ретінде, Battulga халықаралық компаниялардың бизнестің жағдайларын дамытуға, техника-экономикалық негіздемені және қажетті егжей-тегжейлі инженерлік зерттеулерге қатысуға шақырды. Соның нәтижесінде Bechtel Enterprises, BNP Paribas, Deutsche Bank, Guggenheim, Fluor, McKinsey & Company, Nippon Koei, Pillsbury Winthrop Pittman Shaw LLP, Samsung, Sidley Austin LLP, Тейлор Уэймз. Нәтижесінде көптеген халықаралық компаниялар инвестициялауға, Air Liquide (Франция), Baotou Steel (Қытай), Dandong Port (Қытай), Overseas Infrastructure Alliance (Үндістан), «Ресей темір жолдары» ААҚ (Ресей), РАО «ЕЭҚ ресей» (Ресей), Sembcorp (Сингапур), Синохидро (Қытай), Үндістанның Steel Authority of India Limited (Үндістан)^[6]^[7]^[8].

2012 жылғы 3 қарашада Моңғолия Үкіметі Теміржол саясатының 1 және 2 фазаларын біріктіретін 1800 км теміржол инфрақұрылымын салу туралы шешім қабылдады. Моңғол тау-кен комбинаты саналатын Гонконг сияқты мүдделі тараптар бұл саясатты моңғол көмір экспорттаушылар үшін әсіресе пайдалы деп мәлімдеген баспасөз хабарламасында құптады.

Баттұлға 2015 жылдың 22 қазанында премьер-министр Синдзо Абэ мен ресми сапары барысында Моңғолия мен Жапония үкіметтері арасындағы ынтымақтастық туралы меморандумға дайындық жұмыстары мен түпкілікті келісілуіне ықпал етті. Бұл меморандум Жапонияның теміржол инфрақұрылымын салуға инвестиция салу ниетін білдіреді «Таван Толгой» көмір кенішінен Сайншанд теміржол желісіне Транс-Моңғол темір жол желісіне қосылып, қытайлық және ресейлік теңіз порттарына қол жеткізуді қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, қытайлық, ресейлік және жапондық инвестицияларға теміржолды қаржыландыру үшін Моңғолиядан кокстелетін көмірді алу үшін жоспарлар жасалды. Инвестициялық жоспары мен жол картасы жапон үкіметімен, Жапон халықаралық ынтымақтастық банкімен және жапондық ірі сауда компанияларымен келісілді.

Баттұлға теңдестірілген шарттарға тікелей шетел инвестициялары Моңғолияның экономикалық дамуы мен жұмыс орындарын құрудың маңызды катализаторы деп есептейді. Оның саясаты әділ, ашық және өзара сауда-саттықты күшейтуге бағытталған.

Баттұлға Моңғолия экономикасының біртұтас сауда әріптесіне деген тәуелділігін сынайды, осылайша қатал оппозицияға және көміршілердің акционерлері мен мүдделі тараптарынан шабуылға ұшырайды.

Әлеуметтік жарнамалар

Баттұлға ұлттық мақтанышы үшін Ұланаатырдың маңындағы Шыңғыс хан ат спорты мүсінінің құрылысын қаржыландырды. Мүсін туристік көрікті жерлердің бірі болды^[9]^[10].

Баттұлға - моңғол дзюдо қауымдастығының президенті. Оның жетекшілігімен Моңғолияның дзюдошысы Тувшинбайай Найден 2008 жылы Бейжіңдегіі дзюдодан Олимпиада чемпионы және ұлттық батырларға айналған көптеген басқа да дзюдошылар болды. Осы жетістіктердің арқасында дзюдо Моңғолиядағы ең танымал спорт түрлерінің бірі болды^[11]^[12].

Президент қызметін 2017 ден 2021 дейін атқарған.

Жеке ақпарат

Тұрмыс құрған, Анжелика Давайн, орыс ұлты және Моңғолия Хэнтий аймағында туған азамат^[13]. Цех Энхтуяның бірінші әйелі - «Нудельчин» компаниясының директоры^[14]. Оның екі егіз ұлы бар.

Моңғол, орыс және ағылшын тілдерінде сөйлейді.

Дереккөздер

↑ Моңғолияның жаңа президенті бүгін қызметіне кіріседі (қаз.).
↑ Президентом Монголии стал оппозиционер и дзюдоист (орыс.). BBC Russian (8 июля 2017).
↑ Became national bestseller(қолжетпейтін сілтеме)^{[dead link]}, 8 қаңтар 2016
↑ “24 Facts from the Biography of a Mongolian Millionaire: Kh.Battulga” by D.Undrakh, 24tsag.mn, 22 тамыз 2012,
↑ http://mongolnow.com/battulga.html Мұрағатталған 21 маусымның 2017 жылы.
↑ “Stories Behind Imprisonments” Мұрағатталған 1 желтоқсанның 2017 жылы. by G.Mongon, Eagle.com, 27 November 2015,
↑ Corporate website Talkh Chikher LLC
↑ Constitution of Mongolia, Article 5.4, 13 қаңтар 1992
↑ Genghis Khan Rules Mongolia Again, in a P.R. Campaign, New York Times, 2 August 2009
↑ Mongolian Judo: From Tradition to Modernity Мұрағатталған 3 тамыздың 2017 жылы., 10 August 2013
↑ Locked Countries Conference, Ministry of Roads and Transportation of Mongolia(қолжетпейтін сілтеме)^{[dead link]}, June 2014
↑ Mongolian Mining Corporation, Announcement On The Government Of Mongolia’s Decision On Unified Railway Network Development Мұрағатталған 21 қыркүйектің 2013 жылы., 4 қараша 2012
↑ Новый президент Монголии — миллиардер, дзюдоист, художник, с русской женой: EADaily (орыс.), EADaily. Тексерілді 10 қазанның 2017.
↑ Интересное о Монголии - Страница 606 (орыс.). www.zabvo.su. Тексерілді, 10 қазан 2017.

Сыртқы сілтемелер

Бұл — саясаткер туралы мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.

[1] Моңғолияның жаңа президенті бүгін қызметіне кіріседі (қаз.).

[2] Президентом Монголии стал оппозиционер и дзюдоист (орыс.). BBC Russian (8 июля 2017).

[3] Became national bestseller(қолжетпейтін сілтеме)^{[dead link]}, 8 қаңтар 2016

[4] “24 Facts from the Biography of a Mongolian Millionaire: Kh.Battulga” by D.Undrakh, 24tsag.mn, 22 тамыз 2012,

[5] ttp://mongolnow.com/battulga.html Мұрағатталған 21 маусымның 2017 жылы.

[6] “Stories Behind Imprisonments” Мұрағатталған 1 желтоқсанның 2017 жылы. by G.Mongon, Eagle.com, 27 November 2015,

[7] Corporate website Talkh Chikher LLC

[8] Constitution of Mongolia, Article 5.4, 13 қаңтар 1992

[9] Genghis Khan Rules Mongolia Again, in a P.R. Campaign, New York Times, 2 August 2009

[10] Mongolian Judo: From Tradition to Modernity Мұрағатталған 3 тамыздың 2017 жылы., 10 August 2013

[11] Locked Countries Conference, Ministry of Roads and Transportation of Mongolia(қолжетпейтін сілтеме)^{[dead link]}, June 2014

[12] Mongolian Mining Corporation, Announcement On The Government Of Mongolia’s Decision On Unified Railway Network Development Мұрағатталған 21 қыркүйектің 2013 жылы., 4 қараша 2012

[13] Новый президент Монголии — миллиардер, дзюдоист, художник, с русской женой: EADaily (орыс.), EADaily. Тексерілді 10 қазанның 2017.

[14] Интересное о Монголии - Страница 606 (орыс.). www.zabvo.su. Тексерілді, 10 қазан 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]