Хасен Ақаев (1860 жыл, Семей облысы Қарқаралы ауданы Қу болысы — 1931, Қызылжар) — қоғам қайраткері.

  • 16 жыл Қу елінің болысы қызметін атқарып, ел арасында жаңалық енгізуші, білім мен өнерді қолдаушы болған. Ата қонысында орналасқан Қоянды жәрмеңкесінің өркендеуіне, орыс, татар, өзбек көпестерімен сауда-саттықтың дамуына көп күш салған.[1]

Дүкен ұстап, қыр қазағының өнеркәсіп өнімдеріне сұранысын өтеуге тырысқан. Егін егіп, мал тұқымын жақсартумен айналысқан. Еуропалық үлгідегі қазақ-орыс мектебін ашып, оны бітіргендерді өз қаражатымен Қарқаралы, Семей, Омбы оқу орындарында оқытқан. Әнші, күйші, серілерді, фельдшер, ісмер адамдарды жанында ұстаған. Балуандарымен, жүйрік аттарымен даңқы жайылған.

  • 1905 жылы Қарқаралы хұзырхатын (петиңиясын) ұйымдастырушылардың бірі болды.
  • 1910 жылы қазақтарды патша үкіметіне бағынбауға, сырттан көшіп келушілерге жер бермеуге, Қазақстанды Ресей империясынан бөліп алуға үгіттеді деген айып тағылып, әкімшілік жағынан жауапқа тартылды.
  • 1917 жылы 16 наурызда Қарқаралы уезі қазақ комитетінің мүшесі болып сайланды.
  • 1918-1920 жылдары алашорданың елдегі сүйеніштерінің бірі болды.
  • 1921-1922 жылдары Кеңес орындарына елге сыйлы азаматтардың сайлануына ықпал жасады. Семей өңірінен аштыққа ұшыраған Торғай еліне жәрдем малын жинастыруға атсалысты.
  • Мал-мүлкі әлденеше рет төркіленді.
  • 1927 жылы Қызылжарға, одан Башқұртстанға кетуге мәжбүр етілді.
  • 1931 жылы Қызылжарда дүниеден өткен.[2]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақ энциклопедиясы I том
  2. «Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7