Шерлок (телесериал)

(Шерлок телесериалы бетінен бағытталды)

«Шерлок»[1] (ағылш. Sherlock) — Hartswood Films компаниясымен түсірілген британдық телесериал, BBC Wales телетарату корпорациясы тапсырысымен жасалынған. Артур Конан Дойльдің Шерлок Холмс туралы детективтік туындысының сюжеті қазіргі заманға сәйкес үйлестіріліп, сериал хикаятына негіз болған.

Шерлок
Sherlock
Шерлок (телесериал)
Сериал тақырыбы жазылған кадр
Жанры детектив
драма
Идея авторы Марк Гатисс
Стивен Моффат
(Артур Конан Дойльдың туындысы бойынша)
Рөлдерде Бенедикт Камбербэтч
Мартин Фримен
Композиторы Дэвид Арнольд
Майкл Прайс
Мемлекет  Құрама Патшалық
Тілі Ағылшын тілі
Маусымдар саны 4
Сериялар саны 13 (Сериялар тізімі)
Өндіріс
Продюсер Сью Вертью
Режиссёрі Пол Макгиган
Эйрос Лин
Тоби Хайнс
Сценарист Марк Гатисс
Стивен Моффат
Стив Томпсон
Серия ұзақтығы 90 мин.
Статус түсіріліп жатыр
Хабар тарату
Телеарна  Құрама Патшалық BBC One
Бейне форматы 1080i (HDTV)
576i (SDTV)
Дыбыс форматы Стерео
Таратылым кезеңі 25 шілде 2010 жыл (BBC One),
18 қыркүйек 2010 жыл (Бірінші арна (Ресей)) — жүріп жатыр
Сілтемелер
IMDb ID 1475582

2009 жылы көрсетілмеген пилотты эпизодқа тапсырыс берілді, ал 2010 жылдың шілде мен тамыз айында BBC One және BBC HD телеарналарында бірінші маусымның тоқсан минуттық үш эпизоды көрсетілді. 2012 жылдың қаңтар айында үш сериалы екінші маусымы көрсетілді, ал үшінші маусымы 2013 жылға жоспарланған. Қазақстанда сериал Бірінші арна арқылы көрермендерге жол тартты.

Сериал авторлары: Стивен Моффат пен Марк Гэтисс «Дәрігер Кім» және «Джекилл» телесериалдарымен танымал болған. Басты кейіпкер Шерлок Холмс рөлін Бенедикт Камбербэтч, доктор Джон Ватсон рөлін Мартин Фримен сомдаған. Түсірілім Лондон мен Кардиффте жүрген.

Жобаның екі маусымына да киносыншылар тарапынан оң пікірлер айтылып, бірнеше жүлделерге ұсынылған. 2011 жылы «Шерлок» телесериалы BAFTA телевизиялық жүлдесінің «Ең үздік драмалық сериал» санатын иеленді.[2]

Түйін өңдеу

Артур Конан Дойльдің туындысы — жеке детектив Шерлок Холмс пен оның серіктесі доктор Джон Ватсон туралы хикаят желісімен түсірілген сериал үлкен серпіліс әкелді. XIX ғасырдағы жағдай XXI ғасырға көшірілген: жеке детектив Шерлок Холмс, өзіне пәтер іздеп жүріп, доктор Джон Ватсонмен — Ауғанстаннан оралған әскери дәрігермен танысады. Олар қарт кісі миссис Хадсонның Бейкер-стрит көшесіндегі 221 Б пәтеріне көшіп барады. Шерлок пен Джон Скотланд-Ярдтағы күрделі қылмыстық істерді қадағалау әдісін, анализді, дедукцияны және заманауи технологияларды, соның ішінде интернет пен ұялы телефонды қолдана отырып әшкерелейді.

Жасалуы өңдеу

Идея өңдеу

Сериал авторлары: Стивен Моффат (үстінде) және Марк Гэтисс (астында)

Телесериал — викториандық әдебиетті телевизияға бейімдеуде мол тәжірибелері бар Стивен Моффат пен Марк Гэтисстің бірлесе істеген еңбектерінің жемісі,[3]. 2007 жылы Моффат «доктор Джекил мен мистер Хайданың әдеттен тыс таңғажайып оқиғалары»(орыс.) повесіне сүйене отырып түсірілген «Джекилл» телесериалының сценарийшісі болған[4], ал Гэтисс Чарльз Диккенстің туындыларының арқауымен түсірілген «Мазасыз құрбан» атауымен белгілі «Доктор Кім» телесериалы сценарийінің авторы болған[5]. Идея Моффат пен Гэтисс Кардифф қаласында «Доктор Кім» телесериалымен айналысып жүрген кезде, Дойльдің туындысына қызығып жүргенде, Лондонға бара жатқан пойыздың ішінде туды[6]. Идеяның басты тірегі Шерлок Холмсты өз заманындағы индустриялды кезеңнен арашалау болды. Оның аңшылар бас киімі мен твидті костюмдерін смартфон мен никотинді пластыр ауыстырды[7]. Шерлок Холмсқа қатысты оқиғалар туралы Марк Гэтисс: «Мен бұл туындыны оқымаған адамдарды кездестіргенде, болашақта бұларды не күтіп тұр екен деген ойға қаламын»[8] — деген пікірін білдіреді. Монте-Карлодағы жүлде ұсыну салтанатында Стивен Соффаттың жұбайы, продюсер Сью Вертью екі авторға да экранизациялау сценарийін дайындауды жүктеді[9].

Біз оны жасанды викториандық тұманнан шығарып, шынайы бет-әлпетін ашқымыз келген. Шерлок Холмс, шын мәнінде, ауқатты отбасыдан шыққан, бұл ессіз данышпан сіздердің өмір сүріп жатқан қалаларыңыздағы қылмыстарды әшкерлейді. Ал Ватсон — солдат, Ауғанстанда алған жарақатының кесірінен әскер қатарынан демобилизацияланған ол үйінде отырып зеріккендіктен, қайтадан соғысқа кеткенді жөн көреді. Психопатпен қылмыстың тылсым түйінін шешу оны қызықтырады.

— Стивен Моффаттың The Guardian басылымына берген сұхбатында[7]

Шерлок Холмсты телевизияға бейімдеу ісіне Гэтисстің көңілі толмайды, оны «тым әсірелеу әрі іш пыстырады» деп бағалайды[8]. Моффат мен Гэтисс «Шерлоктың» DVD-не берген аудиосұхбатында «Конан» деп тек Конан Дойльді ғана емес, Шерлок Холмс туралы түсірілген фильмдерді де, соның ішінде Granada Television компаниясы түсірген туындаларды да танитындықтарын айтады.[9].

Шерлок Холмс рөліндегі Бенедикт Камбербэтч қылмысты әшкерлеу кезінде SMS, интернет, GPS секілді заманауи технологияларды қолданады. «Шерлоктың» екі эпизодының режиссері болған Пол Макгиган: «Бұл образ Конан Дойльдің детектив туралы жазған туындыларындағы тұлғамен ұқсас болғанмен, ол, шын мәнінде, дәл сол образбен қазіргі заманға көшірілген, шығармадағы Шерлок та дәл сериалдағыдай өз заманының соңғы технологияларын қолданады әрі қолынан келгенше зертхана тәжірибелерін өткізген» — деп өз пікірін білдіреді:[10]. Бенедикт Камбербэтч өз сөзінде: «Мен Холмс Уикипедияны қолданады дегенге күмән келтіремін, бірақ ол заманауи технологияларды дереккөздер ретінде пайдаланады — деп атап өтеді.[11]. Кейіпкерлердің өз аттарына қатысты сәттерінде модернизациялаған «Шерлокте» басты рөлдегі екі кейіпкер де бір-бірін фамилиясымен емес, есімдерімен атайды, өзара болған әңгімеде кездесетін тиянақсыз, французша амандасу да алынып тасталған, ал Шерлок пен Джонды гомосексуальды жұп деп шатастырады[12].

Кейбір жерлері заманға сай өңделмей, сол қалпымен қалған. Мысалы, Бейкер-стриттегі Холмстың пәтері, оның айналасындағы атажауы Мориарти[13]. Джон Ватсон рөлін сомдаған Мартин Фримен — әскери дәрігер, Ауғанстанда қызметін өтеп келген.[14] Туындыда ол екінші ағылшын-ауған соғысынан кейін демобилизацияланған жаңа Ватсонның кейпін жасаған кезде, Гэтисс былай деді: «Бұл дәл сол аяқталмаған соғыс деп ойладым. Дәл сол жеңілмейтін соғыс[8].

«Шерлоктың» алпыс минуттық эпизоды 2008 жылы тамызда Эдинбург халықаралық телевизиялық фестивалінде сыншыларға көсетілді және 2009 жылдың екінші жартысына көрсетілімге дайындалды[13]. Алғашқы сериал сәтті шығып жатса, онда оны толық түсіруді қолға алу ойластырылды[13]. 800 000 фунт стерлингке түскен пилотты эпизод БАҚ арасында сәтсіз шыққан туынды ретінде аталынды[15][16]. BBC алғашқы сериалды көрсетуден бас тартып, және оның форматын өзгертіп, тоқсан минуттық үш сериалға ауыстырды[15][16]. Көрсетілмеген алғашқы сериал кейінірек DVD форматындағы бірінші маусыммен бірге шығарылды. Сериал авторлары DVD-ге берген аудиосұхбаттарында «BBC алғашғы сериалды мақұлдады, бірақ оның форматын өзгертті» деп айтт. The Guardian тілшісі Марк Лоусонның сөзінше, эпизод толығымен өзгертіліп қайта жазылған, декорация жоспары бойынша ішкі жағы және дыбысы мен даму оқиғасы толығымен жаңаланған[16].

Актёрлік құрам және кейіпкерлер өңдеу

 
Шерлок Холмс рөліндегі Бенедикт Камбербэтч
 
Джон Ватсон рөліндегі Мартин Фримен
 
Марк Гатисс
 
Эндрю Скотт
 
Руперт Грейвс
 
Мэтт Смит (суреттегі) Ватсон рөліне үміткерлердің бірі, бірақ кастингтен өтпей қалды.
 
Уна Стаббс

Моффат пен Вертью Камбербэтчті 2007 жылғы «Күнәні жуу» фильміндегі тамаша актерлігіне қарап, Холмсты сомдауға ұсыныс жасайды. «Камбербэтч, — деп жазадыThe Guardian газеті — эксцентрлі, данышпан еркек ретінде әрі Холмстың техникаға жетіктігі мен Аспергераның жеңіл түрін ескере отырып өзін көрсете білді»[17]. Камбербэтч өз сұхбатында: «Холмсты сөздерінің көптігінен және ойлау қабілетінің жүйріктігінен сомдау қиындық тудырады. Ол көрермендер мен оның айналасындағы адамдардан бір қадам алда тұрады. Олар Шерлоктың ойлары түбі қайда апаратынын түсіне бермейді» — деді.[17]. Телепродюсер Пирс Венгер сериалдағы Шерлокқа: «Қазіргі заманғы қуатты суперкейіпкер, ойлау қабілеті жоғары ізкесер, өзінің қылмыскерден бетер қу екенін, полицейлерден, тіпті бәрінен де ақылды екенін дәлелдегісі келеді» — деп баға берді.[13]. 2007 жылдан бастап Лондонда темекі шегуге тыйым салғандықтан, трансляция регламенті бойынша Холмс рөліндегі Камбербэтчке дәстүрлі трубканы никотинді пластырмен алмастыру ұсынылды[10]. Моффат: «Шерлокты бірден «заманауи тұлға» деп айтудың қажеті жоқ, алғашында авторлар оны бұрынғы заманғы адамға да ұқсастырмай жасауды ойластырды» — дейді. Моффат екінші маусымда кейіпкерді Камбербэтчтің «керемет даусын» пайдалану арқылы «айқын викториандық» етті[18].

Марк Гэтисс The Observer басылымына берген сұхбатында, доктор Джон Ватсонның рөліне актер таңдауда ұжым үлкен қиыншылыққа душар болды деп айты[8]. Сью Вертьюдің сөзіне сенсек, Камбербэтч Шерлоктың рөліне лайықты болды, ал Джон Ватсонға келгенде ондай оңайшылық болмаған[19]. Екінші басты кейіпкердің рөліне Мартин Фримен ұсынылмай тұрып, бірнеше актер бағын сынап көрді[9]. Мартин Фримен бұрын «Галактика бойынша автостоп» фильмімен танылмал болған. Алғашқы айтулы үміткерлердің бірі — Мэтт Смит болды, Моффот оны Ватсон рөлі үшін тым «қағып кеткен» деді[20], кейінірек оны «Доктор Кім» сериалындағы «он бірінші дәрігер» рөліне қабылдады. Журналист Виктория Торптың пікірі бойынша: «Фримен сомдаған сенімді әрі қабілетті Ватсонның арқасында Холмс өзін жоғары белсенді социопат ретінде санайды» деді[8]. Гэтисс кейіпкердің мінезі дұрыс болғаны жақсырақ дейді: «Шынына келгенде Ватсон есерсоқ емес, Конан Дойль оны әрдайым аңқаулығы арқылы пайдаланды. Тек есерсоқтар ғана айналасын есерсоқтар мен есалаңдар толтырады»[8]. Шерлок Джонның өзі сияқты заттарға анализ жасауға басы жетпегенменде, оны өзінің досы ретінде санайды. Моффаттың айтуы бойынша: «Фримен — талантымен қарағанда Бенедиктке қарама-қайшы. Мартин айналасына қарапайым емес адамдарды жинайды, оның ішінде ұшқыр ойлыларда кездеседі. Маған оның реализмі, жасап жатқан істері де ұнайды. Мен оның барлық істеріне сенемін. Әр дубль таңқаларлықтай, әрі қайталанбас сәттер»[9].

Конан Дойль туындыларында жай ғана «инспектор Лестрейд» деп атайды, және оның бірінші есімі еш айтылмайды, бірақта екінші маусымда Ватсон оны Грег деп атайды, және бұл Холмсты таңғалдырды. Моффат пен Гэтисс айтуы бойынша Лестрейд Конан Дойльдың әңгімелерінде онша көп кездеспейді. Олар оны негізгі нұсқасын «Алты наполеон» әңгімесінен алады: «Холмс оны еш пайдасыз дейді, бірақ ол Скотланд-Ярдтағы ер ақылдысы болатын, ал Лестрейдтің өзі Холмспен мақтанады»[9]. Инспектордың рөліне үміткерлердің кейбіреулері кастингтегі қойылымға комедия тұстарды да қолданды, бірақ сериал авторлары Руперт Грейвсті осы рөлге лайық деп таныды[9].

Скотт бірінші рет бірінші маусымның үшінші «Үлкен ойын» эпизодында Джим Мориарти рөлін сомдады. Сериалда ол өзін Джим деп таныстырады, ал Холмс оны «үйретуші қылмыскер» деп атайды. Моффат былай дейді: «Біз алғашында Мориартиге не қылатынымызды білгенбіз. Мориарти биік мақсатты қылмыскер болмайтын, бірақ өз айтқанынан қайтпайтын адам, және де біз оны адам шошыр кейіпте болғанды қаладық. Кім болса да біреу есалаң болу керек емес пе!»[19]. Алдын-ала Моффат пен Гэтисс екі кейіпкердің — Шерлок пен Мориарти — қарсыласуын үш эпизодқа бөлеміз деп ойламаған, «Шерлок Холмстың соңғы ісі»(орыс.) көрінісінде екі қарсыласқан жау бетпе-бет кездеседі, сондықтан бұл міндетті түрде керек екенін кейін барып түсінеді[21].

  • Майкрофт Холмстың рөлінде Марк Гэтисс.

Шерлоктың үлкен ағасының рөлін Гэтисстің өзі сомдады. Моффаттың сөзі бойынша, сериалдағы Майкрофт Конан Дойльдың жазған кейіпкер образына емес, Билли Уайлдердің «Шерлок Холмстың жеке өмірі (фильм)»(орыс.) шығармасындағы Кристофер Лиге көбірек ұқсайды[9]. Бірақ Конан енгізген біршама жерлер сақталған: Майкрофт үкіметтің жоғарғы мүшесі, көп қарым-қатынас жасаспайды, «Диоген» ерлер клубына барады және інісімен айтарлықтай араздастығы жоқ.

Миссис Хадсон — Ватсон мен Холмс тұрып жатқан пәтердің иесі, екеуімен де жақсы қарым-қатынаста. Уна Стаббс өз сөзінде: «Шерлок миссис Хадсонды сыйлайды, жақсы көреді, ал ол Шерлоктың қамын ойлап жүреді, және Джонменде қарым-қатынасы дәл сондай» деп айтады[22].

Сериалдағы басқа да кейіпкерлер — полиция сержанты Салли Донован және патологоанатом Молли Хупер рөлдерін Винетт Робинсон және Луиза Брили сомдады. Шақырылған актерлер тізіміне кірді: Фил Дэвис таксист пен Джефф Хоупты өлтірген қылмыскерді[23], Дэвид Неллист Ватсонның курстасы Майк Стамфордты, Джонатан Арис судмедэксперт Андерсонды, Пол Чекер инспектор Диммокты[24], Зои Телфорд Сараның рөлін[24], Джемма Чан Су Линь Яоның рөлін[24], Джон Сешнс Кенни Принстың[25], Хайдн Гвайнн галерея қараушысы мисс Винчеслас[25] және Дебора Мур Мориартидың тұтқынындағы адамды сомдады[21]. «Белгравиядағы бассыздық» Лара Пюльве Ирэн Адлердің рөлін сомдады[26]. «Бұл әйелдің» шығуы маусымның ең анықтаушы кезеңі деп болжады: «Міне сіздердің айғақтарыңыз: Адлер, ит, Рейхенбах». «Баскервил иті» Рассел Тови Шерлоктың клиенті Генри Найттың рөлін ойнады[27], ал «Рейхенбах сарқырамасында» Кэтрин Паркинсон журналист Китти Райлидың рөлін ойнады.

Түсірілім периоды және кезеңдері өңдеу

«Рейхенбах сарқырамасы» эпизодының кулминациясы (Қасиетті Варфоломея госпиталының шатыры, 24 тамыз 2011жыл)
 
221 Б пәтерінің рөліндегі Норт-Гоуэр-стриттегі 185 үй

Сериалды Hartswood Films компаниясы BBC Wales және бірлескен BBC Worldwide пен Masterpiece үшін түсірген, ал PBS компаниясы қаржы мен түсірілімге жағынан көмек көрсеткен[28][29][30]. Пилотты эпизодтың түсірілімі Моффаттың сценарийі мен Коки Гедройцтың режиссёрлігі арқылы 2009 жылдың қаңтар айында Лондон мен Кардиффте өтті[31]. Қаңтардың 20-сының 21-не қараған түні Суонси қаласында Винд-стрит көшесіндегі Холмс пен Ватсон кешкі ас ішкен No Sign атты кафе-барында бірнеше қойылымдар түсірілген[32][33]. 21 қаңтар күні түсірілімдер Кардиффтегі Ньюпорт-роадта, дәл сол аптада тағы Мертир-Тидвилде болды[34], ал 23 қаңтарда бірнеше сценалар Лондондағы Бейкер-стрит көшесінде түсірілді, бірақ бұл сериалдағы 221 Б пәтер болғанмен, Норт-Гоуэр-стрит көшесіндегі 185 үй болатын[32][35]. Түсірілімдер Бейкер-стрит 221 Б үйінде адамдардың және жардағы «Шерлок Холмс» жазуы бар тақташалардың көп болуы да қиыншылық тудырды, бұларды оқшаулау мен жасыру арқылы көрсетпеді[36].

Интерьермен жасалған 221 Б пәтерін әрлеумен қоюшы-суретші Арвел Вин Джонс айналысты. Гэтисс пен Моффат айтқандай заманауи күйге енгізуді ойлады. Джонс пәтерді детектив-консультаттық күйден заманауи Лондон пәтерлерінің біріне айналдыруды ойлады — жапсырмалар мен интерьер заттармен, 30-40 жыл бұрынғы заттармен, және де Конан Дойльдың әңгімелеріндегі суреттегендеріне ұқсастырып көркемдеді. Пәтердегі заттардың көбісі антикварлар мен ұсталған заттар болатын, кейбіреулері, мысалы, бірнеше кітаптар сериал авторының өзінікі еді[37].

2009 жылдың шілдесінде 2010 жылдың жаз айларында көрсетілетін тоқсан минуттық үш эпизодына түсірілімдері басталғаны туралы хабарлады[38]. «Шерлок» сериалы түсіріле бастағанда, Моффат өзінің продюсерлік орнын Гэтисс алмастыратынын айтқан, ал өзі «Доктор Кім» жобасымен айналысып кетеді[3]. Түсірілімнің бірінші маусымы 2010 жылдың қаңтар айынан басталды. Пол Макгиган бірінші және үшінші — «Қоңыр қызыл түстегі этюд» пен «Үлкен ойын» эпизодтарының режиссері болды, ал Эйрос Лин — екінші, «Соқыр банкир» эпизодының режиссері болды[39][40]. Эпизодтар телевизиялық трансляция тәртібімен түсірілді[21]. Декорация Кардифф қаласындағы Hartswood Films компаниясына тиесілі Hartswood Films West компаниясынан алынды. Ол 2009 жылы ашылған және BBC бұны өзінің жобасының бір бөлігі ретінде алуға жоспарлаған. Cценалардың кейбір бөліктері «Доктор Кім» түсіріліп жатқан Upper Boat Studios(ағыл.) түсірілім алаңында түсірілді[41]. Оксфорд университетіндегі океанграфия мектебіндегі зертхана Шерлоктың жеке зертханасы ретінде таңдалды[42]; мәйітханадағы көріністер Лондондағы Вест-Смитсфилд көшесіндегі Қасиетті Варфоломея госпиталында түсірілді; «Үлкен ойын» эпизодындағы бірнеше көріністер канализацияларда, ал қорытынды көрінісі Бристолдегі бассейнде түсірілді.

 
Пол Макгиган сериалдағы хабарлама мен блогтағы мәтіндердің экранда көрінуін ойлап тапқан. Суретте: «Белгравиядағы бассыздық» эпизодындағы кадр

2010 жылдың 10 тамызында BBC телеарнасы сериалдың екінші маусымына түсірілім басталғаны туралы мәлімдеді, ал Марк Гэтисс өзінің Твиттер-аккаунттында түсірілімдер 24 мамырдан басталып, 2011 жылдың 24 тамызында аяқталады деп жазды. Түсірілім үшін бұйрабас Камбербэтч өз шашын қара түске бояу керек болды, және де Эос Чатердің жетекшілігімен скрипкада ойнауды үйренуге тура келді. Чатер скрипкамен Бенедикт үшін түсірілім алаңынан тыс жерде бір-екі үзінді ойнайды, ал Бенедикт композиция ырғағына еріп саусағын қозғалтады[43]. Авторлар басты рөлдердердегі кейіпкерлердің басқа да жобалармен айналысып жатқасын бос болмауына[44] және Стивен Моффатта «Доктора Кім» сериалымен айналасып жүруіне байланысты түсірілімдерге арнайы график құруға тура келді[44]. «Баскервил иттері» эпизоды табиғи жағдайда Уэльстегі Лвиндкоед елді мекенінің жанында түсірілді[45]; түсірілім периоды аяқталғаннан кейін ұжым 500 фунт стерлингті жұмсауына тура келді[46].

Пилотты эпизодта BAFTA Cymru жүлдесінің иегері дизайнер Рэй Холман костюм жағынан суретші қызметін атқарды[47]. Сериалда Камбербэтч Belstaff(ағыл.) маркасының 1000 фунт стерлингке бағаланатын пальтоны киген[48]. Бірінші маусымның түсірілімі кезінде Холманды Сара Артур алмастырды, және кейіпкер образын жасау туралы өз пікірінде: «Холмс ешқашан сәнге көп мән бермеген, сондықтан мен классикалық костюмнен заманауи киімдерге ауыстым: аяқ сұлбасына сай шалбар және түймесі салынған пиджак киілді. Лондондық фонда жақсы көріну үшін — барлық көрініске сай ұзын пальто мен соған сәйкес көйлек таңдадым»[48].

Авторларға біршама ойландыратын сұрақтарды шешуге тура келді, соның бірі, үйдің айналасына «221 Б» жазуы жазылған тақтайшаларды ілу. Қазіргі уақытта сол үйдің қабырғасында пәтердің номері емес, тек үй номері жазалып тұр, бірақ 221Б — Шерлок Холмс тарихында үлкен рөл атқаратындықтан, авторлар номерлеу әдісінен аулақ болуды шешті[9]. Авторлардың тағы бір идеяларының бірі — басты рөлдегі кейіпкерлер бір-бірін фамилиясымен емес, өз есімдерімен атауы. Көрермендерге хабарламадағы, блог пен сайттағы мәтіндерді оқу үшін, пост-продакшн кезінде Пол Макгиганға хабарламадағы сөздерді бөлек кадр қылып көрсеткенше, бірден экран бетіне шығару туралы ой келді[9].

Эпизодтар тізімі өңдеу

Бірінші маусым (2010) өңдеу

Серияның № Атауы Режиссер Сценарист Ұлыбритания экранына

шыққан уақыты

Көрермендер (млн адам)
1 «Қызғылт түстегі этюд» 
«A Study in Pink»
Пол МакгиганСтивен Моффат25 шілде 2010 жыл7.4[49]
Дәрігер Джон Ватсон, Ауғанстан соғысының ардагері, Лондонға қайтып келгенде Шерлок Холмспен — экстравагантты жеке дектетивпен танысады. Олар бірге бірнеше өлімдерді зерттеп, шешімін табады. Полиция бұл өлімдер өз-өзіне қол жұмсау деп санайды, бірақ Холмс қылмыскердің кезекті қылмыстарымен кездескенін сезеді. Негізі — «Қызғылт түстегі этюд» повесті. 
2 «Соқыр банкир» 
«The Blind Banker»
Эйрос ЛинСтивен Томпсон1 тамыз 2010 жыл6.4[51]
Холмстың көне танысы оны құпия бөлмедегі түсініксіз құбылыстарды шешіп беруге шақырады. Кейінірек бұл белгілер қылмысқа қатысы бар екені анықталады. Негізі — «Қорқыныш алқабы», «Шылпақтаушы адамдар» әңгімелері[50]
3 «Үлкен ойын» 
«The Great Game»
Пол МакгиганМарк Гатисс8 тамыз 2010 жыл7.3[52]
Холмс пен Ватсонның Бейкер-стриттегі 221 Б пәтерінің жанында жарылыс болады. Анығында белгісіз террорист Шерлок Холмспен өте қауіпті ойын ойнағысы келеді: қысқа мерзімде қылмысты ашу керек, егер үлгермесе жарылыстар жалғаса береді. Негізі — «Холмстың соңғы ісі», «Брюс Партингтонның сызбалары» әңгімелері. 

Екінші маусым (2012) өңдеу

Серияның № Атауы Режиссер Сценарист Ұлыбритания экранына

шыққан уақыты

Көрермендер (млн адам)
1 «Белгравиядағы бассыздық»[53] 
«A Scandal in Belgravia»
Пол МакгиганСтивен Моффат1 қаңтар 2012[54]8.8[55]
Холмс және доктор Ватсон монархияның құлауына әсер ететін бассыздықтың алдын алумен айналысады. Олар халықаралық террористердің жоспарын, ОББ (ЦРУ) агенттері мен Британия жоғарғы үкіметімен келісімді шатастырып жібереді. Шерлок өзі сияқты аяусыз және танымал ойыншы — Ирэн Адлермен жекпе-жекке (дуэльге) шығады. Негізі — «Белгравиядағы бассыздық» әңгімесі. 
2 «Баскервиль төбеттері»[53] 
«The Hounds of Baskerville»
Пол МакгиганМарк Гатисс8 қаңтар 2012[56]8.2[55]
Генри Найт Шерлоктан көмек сұрауға келеді. Ол жас кезінде өзінің әкесі құбыжық иттен қаза тапқанын көреді. Содан бастап Генри түнде жаман түстер көріп, оған қоса енді біртүрлі күйлер де қосылды. Шерлок пен Ватсон Генридің Дартмурдегі үйіне барады. Сол қаладан алыс емес жерде «Баскервиль» әскери базасы орналасқан, онда аса құпия тәжірибелер жүргізіледі. Содан соң Шерлок өз ағасының рұқсат қағазын қолдану арқылы әскери базаға кіреді. Сөйтіп зерттей келе, бұндай біртүрлі сезім-күйлер арнайы жасалған газдарды иіскегенде болатынын тапты (яғни, тұмандықтарға кіргенде). Генридің әкесін де өлтірген кезде айналаны тұман басқан, сөйтіп оның әкесін ит емес, басына газдан қорғайтын (орыс. противогаз) бас киім киген адам болып шығады. Негізі — «Баскервиль төбетттері» повесті, «Малғұнның аяғы» әңгімелері. 
3 «Рейхенбах сарқырамасы»[53][57] 
«The Reichenbach Fall»
Тоби ХайнсСтивен Томпсон15 қаңтар 2012[58]7.9[55]
Холмстың бұрыннан келе жатқан қарсыласы Джим Мориарти ағылшын тәжінің асыл тастары тұрған Лондон Тауэрге кіріп, қарауылды шақырғыш сигналды өшіріп, әйнекті алмазды қолдану арқылы сындырады. Полицейлер оны патша тағында отырған күйде ұстап алады. Холмс осы кезде Мориартиден хабарлама алады: «Шық — ойнайық!». Қылмыскердің үстінен іс қозғалады, сот болады, Холмс сол сотта куәгер ретінде шақырылады. Бірақ Мориарти сот шешімінен құтылып кетеді. Бұны Холмс бұрыннан білетін. Содан соң Мориарти Холмсты тығырыққа тіреп, ақырғы аяғында өз-өзін өлтіруге дейін итермелейді. Негізі — «Холмстың соңғы ісі» әңгімесі. 

Үшінші маусым (2014) өңдеу

Серияның № Атауы Режиссер Сценарист Ұлыбритания экранына шыққан уақыты Көрермендер (млн адам)
1 «Бос катафалк»[59] 
«The Empty Hearse»
Джереми Лавринг[60]Марк Гэтисс1 қаңтар 20149,2[61]
Джон Ватсонның өзінің досын жерлегеніне, міне, екі жыл да боп қалды. Содан бері көп нәрсе өзгерді — ол жұмысқа орналасты, қалыңдығын кездестірді және мұрт өсіре бастады. Шерлокты әлі күнге шейін тірі деп есептейтін Андерсон өзінің клубын ұйымдастырады. Бұл клубта Холмсты құрмет тұтушылар оның қалай тірі қалуы мүмкіндігі туралы ойларымен бөліседі. Шерлок Лондонға оралып, Джонды іздестіреді. Ал сол кезде бәзбіреулер Ұлыбритания парламентін жаруға дайындалып жатады. Негізі — «Бос үй» әңгімесі. 
2 «Үшеудің белгісі» 
«The Sign of Three»
Колм Маккарти[62]Стивен Томпсон
Стивен Моффат
Марк Гэтисс
5 қаңтар 20148,84[63]
Джон мен Мэридің үйлену тойы да жақындап қалды. Ал Шерлокты оның халық алдында сөз сөйлеуі толғандыра бастайды. Тойда сөз сөйлеу барысында ол өздерінің бастарынан өткен неше түрлі оқиғаларды баяндай бастайды — бір сарбазды әлдекімдер аңдып жүріп, кейін жабық душ кабинасында пышақтап кеткені жайлы, өлген адамның "рухымен" кездескен бикеш жайлы, сондай-ақ, Джон екеуінің той алдындағы көңіл көтерулері барысында полиция бөлімшесіне тап болғандары жайлы. Өз сөзінің соңына қарай ол қонақтар арасында қанішердің бар екенін және біреуді өлтірмекші екенін ұға бастайды. Думанның соңында Шерлок Джон мен Мэриге олардың отбасы енді үш адамнан құралатынын жариялайды. Негізі — «Төртеудің белгісі» повесті. 
3 «Оның соңғы серті» 
«His Last Vow»
Ник ХарранСтивен Моффат12 қаңтар 20148,77[64]
Шерлок ұрланған хаттар туралы істі тергей бастайды. Бұл Шерлокты «Бопсалаудың Наполеоны» деген лақап атпен танымал, батыс әлеміндегі әрбір маңызды тұлғаның әлсіз жерлерін білетін Чарльз Агустус Магнуссенмен қауіпті текетіреске әкеп соғады. Тергеу барысында Магнуссеннің бопсалағандарының біреуі Шерлокқа оқ атып, өлтіруге аз қалады. Шерлок пен Джон мүмкін емес дейтіндей жерден әшкерелеуші дәлел таппақ болады. Негізі — «Оның соңғы бас июі» және «Чарльз Огастес Милвертонның ақыры» әңгімелері. 

Трансляциялар және рейтингтер өңдеу

Бірінші эпизод 2010 жылы 25 шілдеде BBC One және BBC HD телеарналары арқылы эфирге шықты, ал қалған эпизодтары бір апта аралығында көрсетіліп тұрды. BBC компаниясы 180 астам елдерге трансляциялауға арналған рұқсаттарды сатты, олар дубляж немесе субтитрлармен көрсетіледі. Америка Құрама Штаттарында 2010 жылдың 24 қазаны мен 7 қараша аралығында көрсетілді. Ресейде сериал «Шерлок Холмс»[65] деп өзгертілді және бірінші эпизоды Бірінші арна арқылы 2010 жылдың 18 қыркүйегінде көрсетілді, ал қалғандары — апта сайын көрсетіліп тұрды. Ұлыбританияда «Шерлок» сериалының бірінші маусымының әрбір эпизодын көрермендердің ауқымды көлемі көре бастады. BBC One мен BBC HD телеарнасындағы премьерасында телеарна аудиториясының 28,5 % көрермені[66], екінші эпизодын — 25,6 % көрермен[51], ал үшінші эпизодын көрерменнің 31,3 % тамашалады[52].

2010 жылы 28 тамызда BBC екінші маусымның тоқсан минуттық эпизодтары 2011 жылдың тамызына дейін шығады деп хабарлады[67], бірақ 2011 жылдың тамызында шығу керек сериалдың екінші маусымы 2012 жылға қалатыны туралы хабарлады[68]. Ұлыбританиядағы бірінші маусымның премьерасы 2012 жылдың 1 қаңтарында BBC One мен BBC HD телеарналарында бір мезетте көрсетілді. Екінші маусымды трансляциялаған тұңғыш шетелдік арна — ресейлік Бірінші арна болды. Маусымның үш сериясы қатарынан британдық премьерадан бір күн кеш 2 қаңтар, 9 қаңтар және 16 қаңтарда көрсетілді. Ал АҚШ-тағы көрсетілімді 2012 жылдың мамырына жоспарланды. Ұлыбританияда екінші маусымның үш сериясы, соның ішінде бірінші сериясы телеарналар аудиториясының 30% көрермендерін[69], екіншісі — 29 % көрермендерін, ал үшінші — 30 % көрермендерін қызықтырды[70].

Қазақстандағы трансляция өңдеу

2014 ж. Қазақстан Ұлттық Телеарнасы сериалдың қазақ тіліндегі трансляциясын тарата бастады.[71]

Басылымдар және байланысты өнімдер өңдеу

Алғашқы маусымы DVD-ге жазылып 2010 жылы 30 тамызда Ұлыбританияда 2 Entertain компаниясынан, 4 қарашада Аустралиядан[72] және де 9 қарашада АҚШ-та шығарылды. Үш эпизодтан басқа сериалға қатысы бар материалдарда салынған. «Қоңыр қызыл түстегі этюд» сериясына Стивен Моффаттан, Марк Гэтисс пен Сью Вертьюден аудиосұхбаттар алынды, ал «Үлкен ойын» эпизодына — Гэтисстен, Бенедикт Камбербэтч пен Мартин Фрименнен аудиосұхбаттар алынды. Бұлардан басқа DVD-ге 32 минуттты Unlocking Sherlock деген деректі фильмде қосылған[73], сонымен бірге Коки Гедройц режиссерлік жасаған осы атаулы пилотты эпизодта кіргізілді[74]; журналист Марк Лоусон: «эпизодтар тізіміне пилотты эпизодты да кіргізгені мақтанарлықтай» деді[16]. Британ фильмдер мен бейне-ойындарға баға беру жүйесіне сенсек, пилотты эпизод 12 certificate рейтингін алды[75][76][77][78]. Ресей мен ТМД елдерінде сериал DVD-де «Флагман Трейд» компаниясы арқылы таралады. Бірінші маусымы 2011 жылдың 1 ақпанынан бастап сатылымға шықты, бірақ бұл эпизодтар орыс тіліне немесе ТМД көлеміндегі басқа тілдерге аударылмаған болатын.

Екінші маусым дискіде Ұлыбританияда 2012 жылы 23 қаңтарда шығарыла бастайды[79], және осы эпизодтарға арналған аудиосұхбаттарда дискіге бірге жазылуыда мүмкін[80].

BBC Books басылымы мұқабасында Камбербэтч пен Фримен суреті бейнеленген Конан Дойльдың бірнеше әңгімелері жазылған кітаптарды сатылымға шығарды. 2011 жылының күзінде екі эпизод — «Қоңыр қызыл түстегі этюд» пен «Шерлок Холмстың бастан кешкендері» әңгімелері шықты[81][82]; Баскервеля иттері» әңгімесі 2012 жылы шығарылады деп күтілуде[83].

Саундтрек өңдеу

Сериалдың саундтрегі Хэмпстедтегі Air студиясында Майк Прайс(ағыл.) «Грэмми» лауреаты Дэвид Арнольдпен бірге жазды[84]. Саундтрек жазуға Шерлоктың скрипкадағы бірнеше үзіндісін орындаған Эос Чатерде қатысты. Бірінші маусымына арналған саундтрек Silva Screen компаниясынан 2012 жылдың 30 қаңтарында, ал екіншісі — сол жылдың 27 ақпанында шықты[85][86]. Екі дискетте 19 композициядан тұрады.

Реакция өңдеу

Сын-пікірлер өңдеу

 
Шерлок Холмстың сериалдағы образы көрермендер мен дизайнерлер арасында танылмал болды

Сериал бірінші эпизодтарынан бастап сыншылардан жақсы пікірлер ала бастайды[87][88]. The Observer газеті теле-шоуды былай деп атады «мысалға алғанда „Доктора Кім“ сериалына арналған „Уитнейл и Я“ мен „Ультиматумом Борна“ арасындағы түрткі; таң қалудың қажеті шамалы, сериалды „Доктора Кім“ жобасының сценаристері Марк Гэтисс пен Стивен Моффат жазған»[8]. The Guardian тілшісі Дэн Мартин өз сөзінде былай деді: «Сынауға әлі ерте, бірақ алғашқы тоқсан минутты үш сериясы өте сәтті шыққан. Шерлок Холмс «шпиондық» мінезді жақсы меңгерген, ол бірақ шпион емес, ойланып табушы емес пе»[89]. The Guardian-ның тағы бір журналисті, Сэм Волластон, сюжеттің кейбір тұстары әлі де түсіндірілмей қалды депті[90]. The Independent-тен келген Том Сатклифф: «Шерлок ондай қатты «тапқырлау» болған жоқ, оның образы сериалдағыдан алшақтау болды» деді. Сатклифф жазады: «„Шерлок“ өте ақылды, данышпан, астарлы ойлайды. Ол кез-келген істі өзіне қатты алмайтыны, оны байыппен шешетіні түсінікті… Оның бастапқы әңгімелердегі „Шерлокқа“ ұқсай бермейді, ол өзі басқан әр қадамына сенімді»[91]. «Қоңыр қызыл түстегі этюд» эпизодының жоғары рейтингінен кейін BBC компаниясы сериалды әрі қарай түсіруге құлшынысы арта түсті[92], ал 2010 жылы 10 тамызда «Шерлок» сериалы екінші маусымға ұзартылды[19].

Сериал американдық көрермендердің де ықыласына бөленді. San Francisco Chronicle сөздеріне сенсек «Шерлок» — онжылдықтағы ең үздік детективтік сериал деп аталды: «Конан Дойльдың үлкен еңбегі, актерлердің жақсы ойнауы, үздік режиссерліктің арқасында түпнұсқасынанда асып түсті»[93]. Көптеген көрермендер бұл сериалды әр түрлі сериалдарға ұқсас екенін, соның ішінде «Доктор Кімді» жасап жатқан Марк пен Гэтисстің қолы сезіліп тұрғанын айтады[94].

Танымалдылық өңдеу

Жаңа Холмстың кейпі көрермендерге ұнай бастаған кезде, Debenhams киім дүкені сериалдағы пальтоны сатылымға шығара бастады[95], ал сериалдағы Камбербэтч киген пальтоны шығарған Belstaff маркасы сауданы жаңартты. Дизайнер Пол Костелло британдық детективтің киім үлгісінен әсер алып, жүнді пальтолер мен шарфтар коллекциясын шығарды, ал Джон Пирс көптеген тұтынушылар телесериалдағы пальтоны тігуге өтініш білдірді деп айтады[48]. Журналист Алексис Петридистың пікірі бойынша: «Еркектерге неге осылай киінгенді қалайтынын түсінуге болады. Камбербэтч шын мәнісінде әдемі болмағанмен, сериалдағы кейпі көптеген әйелдер қауымын жинайды. Сондықтан британдық еркектер стильінің бетке ұстары — ойдан шығарылған сексуальды психопат. Әрине, ұлы ізкесер кейпі осылай танымал болатыны ешкімге де мәлім болған емес»[95]. Британдық сериалдан және режиссер Гаи Ричидің фильмдерінен әсер алған Vogue журналы мен Dolce & Gabbana сән үйі өзінің жаңа коллекцияларын ұсынды.

Басылым мен таратушылар сериалдың бірінші маусымын трансляциялау кезінде Шерлок Холмс туралы кітаптардың сатылымы 180 %-ға өскені туралы хабарлады[96]. Penguin Classics басылымы 2010 жылдың жаз мезгілінде Шерлок Холмс туралы кітаптардың сатылымы 83 %-ға өскенін айтты. Норт-Гоуэр-стриттегі 185 үйдің бірінші қабатында орналасқан, түсірілім кезінде 221 Б пәтері ретінде қолданылған Speedy’s шағын кафесі сериалдың эфирге шыққанынан бастап кафенің тұтынушылар тез көбейе бастағаны туралы хабарлады[97]. Бұдан басқа, BBC Online сериалдағы басты рөлдердегі кейіпкерлердің сайттарын ашты — Джон Ватсонның блогы, «Дедукция теориясы» атымен аталатын Шерлоктың сайты, Молли Хупердің блогы және де бірінші маусымның үшінші эпизодының құрбаны Конни Принстің сайты. Сайттардың жаңару жағынмен бұның алдында "Доктор Кім" жобасымен жұмыс жасаған Джозеф Лидстер(ағыл.) айналысады[98].

Фотогалерея өңдеу

Жүлделер мен номинациялар өңдеу

Жыл Жүлде Санаты Лауреат немесе номинант Қорытынды
2010 Қосымша жүлделер Ең үздік мини-сериал немесе телевизиялық фильм Жеңіс
Ең үздік ер адам рөлі (драма) Бенедикт Кэмбербэтч Номинация
Пибоди жүлдесі[99] Ең үздік көңіл көтеретін программа «Қызғылт түстегі этюд» эпизоды Жеңіс
Корольдік телевизиялық ұйым[100] Ең үздік түпнұсқалы саундтрек — кіріспе титрлері Майкл Пирс, Дэвид Арнольд Жеңіс
Ең үздік монтаж (драма) Чарли Филлипс Жеңіс
Ең үздік түпнұсқалы саундтрек Майкл Пирс, Дэвид Арнольд Номинация
Ең үздік операторлық жұмыс Стив Льюис Номинация
2011 Ұлыбритания сценаристері[101] Ең үздік телевизиялық қысқаметражды сериалы Номинация
Британия теле және радиоиндустрия клубы[102] Жылдың Ең үздік телепрограммасы (драма) Номинация
Телевизиялық сын-пікіршілер ассоциациясы[103] Ең үздік телесериал, мини-сериал немесе басқа форматтағы Жеңіс
TV Quick Award[104] Ең үздік жаңа сериал (драма) Жеңіс
Ең үздік актёр Бенедикт Камбербэтч Номинация
Корольдік телевизиялық ұйым Ең үздік драмалық сериал Жеңіс
Prix Europa[105] Ең үздік телесериал «Қоңыр қызыл түстегі этюд» эпизоды, Номинация
Ұлттық телевизиялық жүлде Ең үздік драмалық сериал Номинация
Драмалық сериалдағы Ең үздік актер Бенедикт Камбербэтч Номинация
Эмми[106] Ең үздік музыкалық туынды «Қоңыр қызыл түстегі этюд» эпизоды, Дэвид Арнольд, Майкл Прайс Номинация
Мини-сериал немесе телефильмнің бір камераға түсірілген Ең үздік монтажы «Қоңыр қызыл түстегі этюд» эпизоды, Чарли Филлипс Номинация
Мини-сериалдағы Ең үздік визуалды көріністер Джеймс Д. Этерингтон, Дени Харграйвс Номинация
Ең үздік мини-сериалдың немесе телефильмнің (драма) сценарийі «Қоңыр қызыл түстегі этюд» эпизоды, Стивен Моффат Номинация
Ұлыбританияның Гильдия басылымы Ең үздік актер Бенедикт Камбербэтч Жеңіс
Ең үздік драмалық сериал Номинация
Сценаристтер жүлдесі Стивен Моффат, Марк Гэтисс, Стив Томпсон Номинация
Халықаралық телевизиялық фестиваль, Банфф қаласы Ең үздік жалғасушы сериал Жеңіс
BAFTA Cymru[107] Ең үздік дыбыс «Үлкен ойын» эпизоды, Джереми Чайлд, Джон Муни, Даг Синклар Номинация
Ең үздік телесериал (драма) «Қоңыр қызыл түстегі этюд» эпизоды, Сью Вертью Жеңіс
Қоюшы-суретшінің Ең үздік жұмысы «Қоңыр қызыл түстегі этюд» эпизоды, Эруэл Джонс Жеңіс
Парикмахер мен гримёрдің Ең үздік жұмысы «Үлкен ойын» эпизоды, Чарли Притчард Жеңіс
Ең үздік режиссура «Соқыр банкир» эпизоды, Эйрос Лин Жеңіс
Ең үздік операторлық жұмыс «Қоңыр қызыл түстегі этюд» эпизоды, Стив Лоус Жеңіс
BAFTA TV[108] Ең үздік драмалық сериал Жеңіс
Ең үздік монтаж «Қоңыр қызыл түстегі этюд» эпизоды, Чарли Филлипс Жеңіс
Ең үздік жоспарлы екінші актер Мартин Фримен Жеңіс
Ең үздік актер Бенедикт Камбербэтч Номинация
Ең үздік режиссура «Қоңыр қызыл түстегі этюд» эпизоды, Пол Макгиган Номинация
Ең үздік түпнұсқалы ән «Қоңыр қызыл түстегі этюд» эпизоды, Дэвид Арнольд, Майкл Пирс Номинация
Қоюшы-суретшінің Ең үздік жұмысы «Қоңыр қызыл түстегі этюд» эпизоды, Эруэл Джонс Номинация
Сатурн Ең үздік телевизиялық қойылым Номинация
Эдинбург ұлттық телевизиялық фестиваль Ең үздік телепрограмма Номинация
The Network & Fast Track арнайы жүлдесі Номинация

Дереккөздер өңдеу

  1. Бірінші арнаның аудармасы — «Шерлок Холмс»
  2. Television Awards Winners in 2011  (ағыл.). BAFTA. Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  3. a b Parker, Robin. Doctor Who's Moffat to Pen Modern Sherlock Holmes  (ағыл.), Broadcast, Emap Media (23 тамыз 2008). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  4. Walton, James. The Weekend on Television  (ағыл.), The Telegraph (18 маусым 2007). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  5. Mark Gatiss Doctor Who: The Shooting Scripts — BBC Books. — 2005. — Б. 512. — ISBN 0-563-48641-4.
  6. Bevan, Nathan. Benedict Cumberbatch, Martin Freeman star in new BBC Sherlock Holmes drama filmed in Cardiff  (ағыл.), South Wales Echo, Western Mail and Echo (15 қаңтар 2009). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  7. a b Stuart Jeffries 'There is a clue everybody's missed': Sherlock writer Steven Moffat interviewed  (ағыл.) (20 қаңтар 2012). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  8. a b c d e f g Thorpe, Vanessa. Sherlock Holmes is back… sending texts and using nicotine patches  (ағыл.), The Observer (18 шілде 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  9. a b c d e f g h i Сью Вертью, Стивен Моффат пен Марк Гэтисс «Қоңыр қызыл түстегі этюд» эпизодына берген аудиосұхбатында
  10. a b Pendreigh, Brian. Times have changed but crimes are the same for new Sherlock Holmes  (ағыл.), The Herald (19 шілде 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  11. Sherlock is a ride for Cumberbatch  (ағыл.). Press Association. Streatham Scotland (24 шілде 2010). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  12. Brian Pendreigh Times have changed but crimes are the same for new Sherlock Holmes  (ағыл.). Herald Scotland (19 шілде 2010). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  13. a b c d BBC to make a modern-day Sherlock Holmes  (ағыл.), The Telegraph (19 желтоқсан 2008). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  14. AP. Life outside The Office for Martin Freeman  (ағыл.), Wales on Sunday, Western Mail and Echo (16 тамыз 2009). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  15. a b Heritage, Stuart Replay the best of 2010  (ағыл.). The Guardian (24 желтоқсан 2010). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  16. a b c d Lawson, Mark. The rebirth of Sherlock  (ағыл.), The Guardian (2 қыркүйек 2010). Тексерілді 7 қыркүйектің 2010.
  17. a b Mitchison, Amanda. Benedict Cumberbatch on playing Sherlock Holmes  (ағыл.), The Guardian (17 шілде 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  18. Jeffery, Morgan. 'Sherlock' Steven Moffat interview: 'Holmes might not survive'  (ағыл.). Digital Spy (11 қаңтар 2012). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  19. a b c Frost, Vicky. Sherlock to return for second series, The Guardian (10 тамыз 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  20. French, Dan. Matt Smith rejected for BBC's 'Sherlock'  (ағыл.), Digital Spy (4 ақпан 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  21. a b c . Марк Гэтисстың аудиосұхбатында; Бенедикт Камбербэтч пен Мартин Фримен, «Үлкен ойын» эпизоды.
  22. Louise Brealey Sherlock: meet Lara Pulver, Louise Brealey and Una Stubbs - the Baker St babes  (ағыл.). Radio Times (15 қаңтар 2012). Тексерілді, 26 қаңтар 2012.
  23. ««Қоңыр қызыл түстегі этюд» эпизоды». Стивен Моффат, Пол Макгиган. Шерлок. BBC. 25 шілде 2010. Серия 1, серия 1.
  24. a b c «Соқыр банкир». Стивен Томспон, Эйрос Лин. Шерлок. BBC. 1 тамыз 2010. Серия 2, серия 1.
  25. a b «Үлкен ойын». Марк Гэтисс, Пол Макгиган. Шерлок. BBC. 8 тамыз 2010. Серия 3, серия 1.
  26. Jeffery, Morgan 'Sherlock' Lara Pulver interview: 'Playing Irene Adler is a privilege'  (ағыл.). Digital Spy (29 желтоқсан 2011). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  27. Morgan Jeffery Russell Tovey to appear in 'Sherlock'  (ағыл.). Digital Spy (30 маусым 2011). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  28. Clarke, Steve. Can Holmes solve co-prod mystery?  (ағыл.), Variety, Reed Business Information (1 қазан 2009). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  29. Weisman, Jon. PBS climbs 'Upstairs' with BBC  (ағыл.), Variety, Reed Business Information (22 ақпан 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  30. BBC Press Office Sherlock Press pack  (ағыл.) (12 шілде 2010). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  31. BBC Press Office (19 желтоқсан 2008). BBC Drama announces 'Sherlock', a new crime drama for BBC One. Пресс-релиз. Тексерілген 2012-01-23.
  32. a b Staff. Exclusive: Gossip from city filming of BBC drama Sherlock  (ағыл.), South Wales Evening Post, Northcliffe Newspapers Group (24 қаңтар 2009). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  33. Staff. Bar mystery solved by detective work  (ағыл.), South Wales Evening Post, Northcliffe Newspapers Group (19 қаңтар 2009). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  34. Staff. Actors on set for detective drama  (ағыл.), South Wales Evening Post, Northcliffe Newspapers Group (21 қаңтар 2009). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  35. Nelson, Sadie (26 шілде 2010). "Holmes sweet Holmes". Nelson's Column (London Town). http://www.londontown.com/LondonBlog/Nelsons/8800/Holmes_sweet_Holmes. Retrieved 2012-01-23. 
  36. Sherlock Holmes, and the riddle of the packed sandwich bar  (ағыл.), Daily Mail (15 тамыз 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  37. Laura Pledger Sherlock: creating 221b Baker Street  (ағыл.). Radio Times (24 қаңтар 2012). Тексерілді, 28 қаңтар 2012.
  38. McMahon, Kate. BBC1 unveils new dramas (subscription access), Broadcast, Emap Media (14 шілде 2009). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  39. Hartswood Films (қаңтар 2010). Filming Begins on 'Sherlock' (PDF). Пресс-релиз. Тексерілген 2012-01-23.
  40. Levine, Nick. Mark Gatiss talks 'Who', 'Sherlock'  (ағыл.), Digital Spy (17 сәуір 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  41. Parker, Robin. Hartswood set to develop projects from Welsh office  (ағыл.) (subscription access), Broadcast, Emap Media (20 тамыз 2009). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  42. Cardiff University’s starring role  (ағыл.) (27 шілде 2010). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  43. Eos Chater How I taught Sherlock Holmes to play the violin  (ағыл.) (4 қаңтар 2012). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  44. a b Mumford, Gwilym. Sherlock returns to the BBC: 'He's definitely devilish'  (ағыл.), The Guardian (17 желтоқсан 2011). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  45. Sherlock cult following to boost tourism in South Wales  (ағыл.). Wales Online (17 қаңтар 2012). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  46. Village pub to feature in final episode of Sherlock  (ағыл.). Wales Online (7 қаңтар 2012). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  47. Sherlock  (ағыл.). Ray Holman Website. Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  48. a b c Paul Bignell and Rachel Shields. Sherlock chic! Fashion? It's elementary, thanks to BBC  (ағыл.), The Independent (8 тамыз 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  49. Sweney, Mark. Sherlock Holmes more popular than Tom Cruise  (ағыл.), The Guardian (26 шілде 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  50. [http://twitter.com/steven_moffat/status/20070229167 Steven Moffat: "Cos people have asked: tonight's Sherlock ("The Blind Banker") is loosely based on The Dancing Men."]. twitter.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 17 шілде 2012. Тексерілді, 24 қаңтар 2012.
  51. a b Deans, Jason. Sherlock on the case with 6.4m  (ағыл.), The Guardian (2 тамыз 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  52. a b Millar, Paul BBC One's 'Sherlock' surges to 7.3m  (ағыл.). Digital Spy (9 тамыз 2010). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  53. a b c BBC One's BAFTA-nominated Sherlock begins filming second series  (ағыл.). BBC Press Office (16 мамыр 2011). Тексерілді, 27 желтоқсан 2011.
  54. GJ Sherlock: A Scandal In Belgravia  (ағыл.). BBC Media Centre. Тексерілді, 27 желтоқсан 2011.
  55. a b c Sherlock outsmarts Dancing on Ice  (ағыл.), The Guardian (16 қаңтар 2012). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  56. GJ Sherlock: The Hounds of Baskerville  (ағыл.). BBC Media Centre. Тексерілді, 27 желтоқсан 2011.
  57. Аударманың неғұрлым анығырағы — «Рейхенбахтың құлауы».
  58. GJ Sherlock: The Reichenbach Fall  (ағыл.). BBC Media Centre. Тексерілді, 27 желтоқсан 2011.
  59. Гэтисс, Марк. Exclusive! Ep 1 will be called 'The Empty Hearse'. The game is on! #Sherlock. Туиттер (18 наурыз 2013). Тексерілді, 1 қыркүйек 2013.
  60. EXCLUSIVE: Jeremy Lovering directing Sherlock S3E1. Sherlockology (12 наурыз 2013). Басты дереккөзінен мұрағатталған 1 қыркүйек 2013. Тексерілді, 1 қыркүйек 2013.
  61. Leigh, Rob Sherlock series 3 opens with 9.2 million viewers for The Empty Hearse episode. The Daily Mirror (2 қаңтар 2014). Тексерілді, 3 қаңтар 2014.
  62. Sherlock series 3: Doctor Who and Ripper Street director Colm McCarthy to helm The Sign of Three. Radio Times (15 сәуір 2013). Басты дереккөзінен мұрағатталған 1 қыркүйек 2013. Тексерілді, 1 қыркүйек 2013.
  63. UK TV Rating. Twitter (6 қаңтар 2014). Тексерілді, 6 қаңтар 2014.
  64. Eames, Tom Sherlock concludes with 8.77 million for 'His Last Vow' on Sunday. Digital Spy (13 қаңтар 2014). Тексерілді, 13 қаңтар 2014.
  65. Бірақ негізгі сериал аты "Шерлок" деп аталады, осыған орай Орыс Уикипедиясында мақала атын „Шерлок Холмс“ деп өзгерту туралы талқылау басталған, бірақ қатысушылардың өтініші бойынша мақала аты сол күйінше қалды
  66. Sweney, Mark. Sherlock Holmes more popular than Tom Cruise  (ағыл.), The Guardian (26 шілде 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  67. New commissions and return of Sherlock for BBC One  (ағыл.). BBC Press Office (28 тамыз 2010). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  68. Sherlock Season 2 Delayed  (ағыл.). Zap2it (4 тамыз 2011). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  69. Conlan, Tara. BBC1's Sherlock gets back on the case with nearly 9 million viewers  (ағыл.), The Guardian (3 қаңтар 2012). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  70. Marszal, Andrew. Sherlock finale another ratings triumph  (ағыл.), The Daily Telegraph (16 қаңтар 2012). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  71. http://kaztrk.kz/kaz/portal/Zhumbaktin_sheshimin_tabatin_bir-ak_adam_bar_id1394805338.html(қолжетпейтін сілтеме)
  72. Sherlock DVD release date Australia. JBHIFI (10 қазан 2010). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  73. Unlocking Sherlock  (ағыл.). BBFC (2 тамыз 2010). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  74. Anderson, Stu Sherlock DVD review  (ағыл.). Den of Geek (1 қыркүйек 2010). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  75. SHERLOCK – A Study in Pink (pilot)  (ағыл.). BBFC (23 шілде 2010). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  76. SHERLOCK – A Study in Pink  (ағыл.). BBFC (2 тамыз 2010). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  77. SHERLOCK – The Blind Banker  (ағыл.). BBFC (2 тамыз 2010). Тексерілді, 5 тамыз 2010.
  78. SHERLOCK – The Great Game  (ағыл.). BBFC (2 тамыз 2010). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  79. @suevertue We did the commentary for the #sherlock series 2 dvd last night and... We have a new Dvd release date in the UK of 23 қаңтар.  (ағыл.). Twitter. Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  80. Sherlock - The Hounds of Basekerville  (ағыл.). British Board of Film Classification (20 желтоқсан 2011). Тексерілді, 8 қаңтар 2012.
  81. Sherlock — A Study in Scarlet — BBC Books.. — ISBN 1849903662.
  82. Sherlock — The Adventures of Sherlock Holmes — BBC Books.. — ISBN 1849903670.
  83. Sherlock — The Hound of the Baskervilles — BBC Books.. — ISBN 184990409X.
  84. Moran, Caitlin My Love Affair with Sherlock  (ағыл.). The Times (24 желтоқсан 2011). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
    Сайтқа кіру ақылы, сканерленген материалды қарау үшін мына газеттен (ағыл.) қарауға болады
  85. Sherlock  (ағыл.). Silva Screen Records. Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  86. Sherlock - Series 2 Soundtrack  (ағыл.). Amazon. Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  87. Millar, Paul. 'Sherlock' well-received by critics  (ағыл.), Digital Spy (28 шілде 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  88. No s**t, Sherlock: BBC1 drama Sherlock has got off to a better start than Doctor Who  (ағыл.), The Sun (29 шілде 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  89. Martin, Dan. Sherlock makes Sunday night TV sexy  (ағыл.), The Guardian (23 шілде 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  90. Wollaston, Sam. TV Review: Sherlock and Orchestra United  (ағыл.), The Guardian (26 шілде 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  91. Sutcliffe, Tom. The Weekend's TV: Sherlock, Sun, BBC1 Amish: World's Squarest Teenagers, Sun, Channel 4  (ағыл.), The Independent (26 шілде 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  92. Tobin, Christian. BBC 'keen to film more Sherlock'  (ағыл.), Digital Spy (27 шілде 2010). Тексерілді 28 шілденің 2010.
  93. David Wiegand TV review: Fresh dose of fun in 'Sherlock'  (ағыл.). San Francisco Chronicle (22 қазан 2010). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  94. James Poniewozik TV Weekend: PBS's Sherlock and the Case of Mr. Baggins  (ағыл.). New York Times (22 қазан 2011). Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  95. a b Petridis, Alexis. No chic, Sherlock  (ағыл.), The Guardian (4 қыркүйек 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  96. Stone, Philip, Katie Allen. No shit Sherlock as TV adaptation boosts book sales  (ағыл.), TheBookseller.com (12 тамыз 2010). Тексерілді 23 қаңтардың 2012.
  97. Sherlock Holmes, and the riddle of the packed sandwich bar  (ағыл.). The Daily Mail (15 тамыз 2010). Тексерілді, 28 қаңтар 2012..
  98. Sherlock: Other Sherlock related websites  (ағыл.). BBC Online. Тексерілді, 23 қаңтар 2012.
  99. Complete List of Recipients of the 70th Annual Peabody Awards  (ағыл.). peabody.uga.edu. Тексерілді, 24 қаңтар 2012.
  100. [http://www.rts.org.uk/winners-rpa RTS Announces Winners for the Programme Awards]. RTS. Тексерілді, 24 қаңтар 2012.
  101. Writers' Guild Awards 2011 - Winners. Writers' Guild of Great Britain (16 қараша 2011). Тексерілді, 24 қаңтар 2012.
  102. 2011 TRIC Awards Nominees  (ағыл.). Television and Radio Industries Club Awards. Тексерілді, 24 қаңтар 2012.
  103. The Television Critics Association Announces 2011 TCA Awards Winners  (ағыл.). Television Critics Association (6 тамыз 2011). Тексерілді, 24 қаңтар 2012.
  104. [http://www.tvchoicemagazine.co.uk/awards/2011/best-new-drama/winner Best New Drama - Sherlock]  (ағыл.). TV Choice. Тексерілді, 24 қаңтар 2012.
  105. Best Episode of a Television Fiction Series or Serial of the year 2011: Sherlock - A Study in Pink  (ағыл.). Prix Europa. Тексерілді, 24 қаңтар 2012.
  106. Sherlock: A Study In Pink (Masterpiece)  (ағыл.). Emmy Awards. Тексерілді, 24 қаңтар 2012.
  107. British Academy Cymru Awards - Winners in 2011  (ағыл.). BAFTA (29 мамыр 2011). Тексерілді, 24 қаңтар 2012.
  108. Television Awards Winners in 2011  (ағыл.). BAFTA (28 желтоқсан 2011). Тексерілді, 24 қаңтар 2012.

Сыртқы сілтемелер өңдеу

Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Sherlock (TV series)
Сериал кейіпкерлерінің сайттары