Қобда ауданы
Қобда ауданы — Ақтөбе облысының солтүстік-батысындағы әкімшілік-аумақтық бөлініс. 1929 жылы құрылған. Жер аумағы 14 мың км². Аудан орталығы – Қобда ауылы.
| Қазақстан ауданы | |
| Қобда ауданы | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Облысы | |
| Аудан орталығы | |
| Ауылдық округтер саны |
16 |
| Ауыл саны |
31 |
| Әкімі |
Ізгілік Досмұратұлы Тынымгереев |
| Аудан әкімдігінің мекенжайы |
Қобда ауылы, Астана көшесі, №48 |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
50°09′36″ с. е. 55°39′00″ ш. б. / 50.16000° с. е. 55.65000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 50°09′36″ с. е. 55°39′00″ ш. б. / 50.16000° с. е. 55.65000° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1929 |
| Жер аумағы |
14 мың км² |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
15 977[1] адам (2023) |
| Тығыздығы |
1,1 адам/км² |
| Ұлттық құрамы |
қазақтар (82,22%), орыстар (10,55%), украиндар (4,13%), немістер (1,09%), басқалары (2,01%)[2] |
| Сандық идентификаторлары | |
| Телефон коды |
+7 71341 |
| Пошта индексі |
031000-031018[3] |
| Автомобиль коды |
04 |
|
| |
|
| |
Географиялық орны
өңдеуАудан оңтүстігінде Ойыл, Темір, шығысында Мәртөк, Алға, батысында Батыс Қазақстан облысының Шыңғырлау, Қаратөбе аудандарымен, солтүстігінде Ресей Федерациясымен шектеседі.
Жер бедері
өңдеуҚобда ауданының жерінің басым бөлігі үстіртті жазық, оңтүстік-батыс бөлігі төбелі-белесті, мұнда әктас, сазды тақтатастан құралған Ақшатау тауы (абсолюттік биіктігі 245 м), оңтүстігінде Әбді тауы (304 м) орналасқан. Ауданның ең биік жері - Құмсай ауылынан оңтүстік-батыста орналасқан тау (324 м). Шығысы мен оңтүстігі бұйратты. Жер қойнауынан құрылыс материалдары барланған.
Климаты
өңдеуКлиматы тым континеттік, қаңтар айының жылдық орташа температурасы -14-16°С, шілдеде 22-24°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 250-300 мм.
Топырағы, өсімдіктері мен жануарлар дүниесі
өңдеуЖері негізінен карбонатты қызғылт қоңыр топырақты, оңтүстігінде қиыршықты бозғылт қоңыр топырақты. Үлкен Қобда өзенінің аңғарында шалғынды қоңыр топырақ қалыптасқан. Өсімдік жамылғысы қара жусан аралас бетеге, қызғылт қау, боз, т.б. әр түрлі ксерофитті шөптерден тұрады. Жануарлардан - қасқыр, түлкі, қоян, борсық, қарсақ, сарышұнақ, суыр; құстардан - дуадақ, тырна т.б. мекендейді.
Халқы
өңдеу| 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989[4] | 1999 | 2009[5] | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 25113 | ▲25804 | ▲35258 | ▼21052 | ▲36865 | ▼27636 | ▼19591 | ▼18282 |
Тұрғындар саны 18623 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар (81,92%), орыстар (10,53%), басқалары (7,55%).
Әкімшілік бөлінісі
өңдеуАудан аумағындағы 31 елді мекен 16 ауылдық әкімшілік округке біріктірілген:
| Әкімшілік бірлік | Орталығы | Елді мекендері | Халқы (2021) |
|---|---|---|---|
| Ақырап ауылдық округі | Ақырап ауылы | 1 | ▼607 |
| Бегалы ауылдық округі | Бесқұдық ауылы | 1 | ▼1000 |
| Бестау ауылдық округі | Бестау ауылы | 1 | ▼483 |
| Бұлақ ауылдық округі | Әлия ауылы | 2 | ▲1163 |
| Жарсай ауылдық округі | Жарсай ауылы | 3 | ▼589 |
| Жарық ауылдық округі | Жарық ауылы | 4 | ▼469 |
| Жиренқопа ауылдық округі | Жиренқопа ауылы | 1 | ▼577 |
| Иманғали Білтабанов ауылдық округі | Иманғали Білтабанов ауылы | 3 | ▼768 |
| Исламғали Құрманов ауылдық округі | Бегәлі ауылы | 2 | ▼625 |
| Қобда ауылдық округі | Қобда ауылы | 2 | ▲6093 |
| Қызылжар ауылдық округі | Қызылжар ауылы | 2 | ▼490 |
| Өтек ауылдық округі | Өтек ауылы | 2 | ▼419 |
| Сарыбұлақ ауылдық округі | Сарыбұлақ ауылы | 1 | ▼502 |
| Сөгәлі ауылдық округі | Көк үй ауылы | 3 | ▼369 |
| Талдысай ауылдық округі | Талдысай ауылы | 1 | ▼903 |
| Терісаққан ауылдық округі | Терісаққан ауылы | 2 | ▼949 |
Ірі елді мекендері
өңдеу| Атауы | Халқы (2021) |
|---|---|
| Қобда (Новоалексеевка) | ▲5943 |
| Әлия (Алпайсай) | ▲1011 |
| Бесқұдық (Калиновка) | ▼1000 |
| Талдысай | ▼903 |
| Терісаққан (Успеновка) | ▼636 |
| Ақырап | ▼607 |
| Жиренқопа | ▼577 |
| И. Білтабанов (Хабаловка) | ▼534 |
| Сарыбұлақ | ▼502 |
Ауыл шаруашылығы
өңдеуАуыл шаруашылығына жарамды жерінің аумағы 1,357 млн га, егістік 67,5 мың га, шабындық 18 мың га, жайылым 119,6 мың га (2009). Аудан жерімен Орал-Ақтөбе, Мәртөк-Ойыл автомобиль жолдары өтеді.[6]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
- ↑ Қазақстан почталық индекстері
- ↑ Ресей империясы, КСРО халық санақтары
- ↑ ҚР халық санақтары
- ↑ Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5