Қобда ауданы
Қобда ауданы — Ақтөбе облысының солтүстік-батысындағы әкімшілік-аумақтық бөлініс. 1929 жылы құрылған. Жер аумағы 14 мың км². Аудан орталығы – Қобда ауылы.
| Қазақстан ауданы | |
| Қобда ауданы | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Облысы | |
| Аудан орталығы | |
| Ауылдық округтер саны |
16 |
| Ауыл саны |
31 |
| Әкімі |
Ізгілік Досмұратұлы Тынымгереев |
| Аудан әкімдігінің мекенжайы |
Қобда ауылы, Астана көшесі, №48 |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
50°09′36″ с. е. 55°39′00″ ш. б. / 50.16000° с. е. 55.65000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 50°09′36″ с. е. 55°39′00″ ш. б. / 50.16000° с. е. 55.65000° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1929 |
| Жер аумағы |
14 мың км² |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
15 977[1] адам (2023) |
| Тығыздығы |
1,1 адам/км² |
| Ұлттық құрамы |
қазақтар (82,22%), орыстар (10,55%), украиндар (4,13%), немістер (1,09%), басқалары (2,01%)[2] |
| Сандық идентификаторлары | |
| Телефон коды |
+7 71341 |
| Пошта индексі |
031000-031018[3] |
| Автомобиль коды |
04 |
|
| |
|
| |
Географиялық орны өңдеу
Аудан оңтүстігінде Ойыл, Темір, шығысында Мәртөк, Алға, батысында Батыс Қазақстан облысының Шыңғырлау, Қаратөбе аудандарымен, солтүстігінде Ресей Федерациясымен шектеседі.
Жер бедері өңдеу
Қобда ауданының жерінің басым бөлігі үстіртті жазық, оңтүстік-батыс бөлігі төбелі-белесті, мұнда әктас, сазды тақтатастан құралған Ақшатау тауы (абсолюттік биіктігі 245 м), оңтүстігінде Әбді тауы (304 м) орналасқан. Ауданның ең биік жері - Құмсай ауылынан оңтүстік-батыста орналасқан тау (324 м). Шығысы мен оңтүстігі бұйратты. Жер қойнауынан құрылыс материалдары барланған.
Климаты өңдеу
Климаты тым континеттік, қаңтар айының жылдық орташа температурасы -14-16°С, шілдеде 22-24°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 250-300 мм.
Топырағы, өсімдіктері мен жануарлар дүниесі өңдеу
Жері негізінен карбонатты қызғылт қоңыр топырақты, оңтүстігінде қиыршықты бозғылт қоңыр топырақты. Үлкен Қобда өзенінің аңғарында шалғынды қоңыр топырақ қалыптасқан. Өсімдік жамылғысы қара жусан аралас бетеге, қызғылт қау, боз, т.б. әр түрлі ксерофитті шөптерден тұрады. Жануарлардан - қасқыр, түлкі, қоян, борсық, қарсақ, сарышұнақ, суыр; құстардан - дуадақ, тырна т.б. мекендейді.
Халқы өңдеу
| 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989[4] | 1999 | 2009[5] | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 25113 | ▲25804 | ▲35258 | ▼21052 | ▲36865 | ▼27636 | ▼19591 | ▼18282 |
Тұрғындар саны 18623 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар (81,92%), орыстар (10,53%), басқалары (7,55%).
Әкімшілік бөлінісі өңдеу
Аудан аумағындағы 31 елді мекен 16 ауылдық әкімшілік округке біріктірілген:
| Ауылдық округ | Халқы (2009) | Елді мекендері |
|---|---|---|
| Ақырап ауылдық округі | 856 | Ақырап ауылы |
| Бегалы ауылдық округі | 1303 | Бесқұдық ауылы |
| Бестау ауылдық округі | 651 | Бестау ауылы |
| Бұлақ ауылдық округі | 1162 | Әлия, Бұлақ ауылдары |
| Жарсай ауылдық округі | 982 | Жарсай, Ақсай, Қарағанды ауылдары |
| Жарық ауылдық округі | 832 | Жарық, Жаманкөл, Қанай, Ортақ ауылдары |
| Жиренқопа ауылдық округі | 741 | Жиренқопа ауылы |
| Иманғали Білтабанов ауылдық округі | 984 | Иманғали Білтабанов, Байтақ, Қосөткел ауылдары |
| Исламғали Құрманов атындағы ауылдық округі | 649 | Бегәлі, Егіндібұлақ ауылдары |
| Қобда ауылдық округі | 5578 | Қобда, Құрсай ауылдары |
| Қызылжар ауылдық округі | 882 | Қызылжар, Қаракемер ауылдары |
| Өтек ауылдық округі | 799 | Өтек, Жарсай ауылдары |
| Сарыбұлақ ауылдық округі | 764 | Сарыбұлақ ауылы |
| Сөгәлі ауылдық округі | 972 | Көк үй, Сөгәлі, Қоғалы ауылдары |
| Талдысай ауылдық округі | 918 | Талдысай ауылы |
| Терісаққан ауылдық округі | 1280 | Терісаққан, Жаңаталап ауылдары |
Ірі елді мекендері өңдеу
| Атауы | Халқы (2009) |
|---|---|
| Қобда (Новоалексеевка) | ▼ 5244 |
| Бесқұдық (Калиновка) | ▼ 1303 |
| Әлия (Алпайсай) | ▼ 1001 |
| Талдысай | ▼ 918 |
| Ақырап | ▼ 856 |
| Терісаққан (Успеновка) | ▼ 788 |
| Сарыбұлақ | ▼ 764 |
| Жиренқопа | ▼ 741 |
| Бестау (Пятигорка) | ▼ 651 |
| Қызылжар (Краснояр) | ▼ 637 |
| И. Білтабанов (Хабаловка) | ▼ 636 |
| Жарсай (Алексеевка) | ▼ 535 |
| Өтек (Новоалександровка) | ▼ 517 |
| Көк үй (Зелёный дол) | ▼ 513 |
Ауыл шаруашылығы өңдеу
Ауыл шаруашылығына жарамды жерінің аумағы 1,357 млн га, егістік 67,5 мың га, шабындық 18 мың га, жайылым 119,6 мың га (2009). Аудан жерімен Орал-Ақтөбе, Мәртөк-Ойыл автомобиль жолдары өтеді.[6]
Басшылар өңдеу
Болат Ахметұлы Құлов 20 наурыз 2020 жыл — қазіргі уақыт
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
- ↑ Қазақстан почталық индекстері
- ↑ Ресей империясы, КСРО халық санақтары
- ↑ ҚР халық санақтары
- ↑ Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5