Әбу Сәрсенбаев
Әбу Сәрсенбаев (1905 жылы 15 қазанда Атырау облысы Құрманғазы ауданы Ботақан ауылы — 1995 жылы 25 қарашада Алматы) — ақын, жазушы. Қазақстанның халық жазушысы (1996). Ұлы Отан соғысының ардагері. Парасат орденінің иегері.
Әбу Сәрсенбаев | ||||||||||||||
Туған күні | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Туған жері | ||||||||||||||
Қайтыс болған күні | ||||||||||||||
Қайтыс болған жері | ||||||||||||||
Азаматтығы | ||||||||||||||
Ұлты | ||||||||||||||
Мансабы | ||||||||||||||
Жанры | ||||||||||||||
Шығармалардың тілі | ||||||||||||||
Марапаттары |
| |||||||||||||
Сыйлықтары |
Қазақстан жазушылар одағы сыйлығының лауреаты |
Өмірбаяны
өңдеуБайұлы тайпасының Шеркеш руынан шыққан.
- Астрахандағы кеңес-партия (1929) мектебін бітірген.
- Алматыдағы жоғары коммунистік ауыл шаруашылығы (1934) мектебін бітірген.
- 1942-47 ж. Кеңес Армиясы қатарында болып, Ұлы Отан соғысына қатысқан.
- «Темір жолшы» газетінде (1934-36) редактор
- Қазақтың мемлекеттік біріккен баспасында (1936-42) директор, бөлім меңгерушісі
- Қазақ мемлекеттік оқу-педагогикалық баспасының (1947—53) директоры
- Жазушылар одағында кеңесші (1953—58) болды.
Шығармашылығы
өңдеуӘ.Сарсенбаев әдебиетке 30-жылдардың орта тұсында араласа бастады.
- «Жүрек сыйы» (1938)
- «Ант» (1939) жыр жинақтары оның ақындық карымын танытты.
- «Туған өлке» (1948)
- «Махаббат жыры» (1949)
- «Отан таңы» атты кітаптары Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдардағы еңбек қаһармандарының бейнесін жасауға арналған. Оның шығармашылығында Отан қорғау, патриоттық тақырыбы ерекше орын алады.
- «Ақша бұлт» (1947) жыр жинағына ақын майданда жазған жырларын топтайды.
Әр жылдарда жарық көрген
- «Сенің бақытыңды қорғағандар» (1950)
- «Офицер күнделігі» (1960)
- «Жауынгер монологі» (1972)
- «Батырлардың ізімен» (1974) прозалық кітаптарында Ұлы Отан соғысы тақырыбына, кеңес адамдарының ерлігін, патриоттық тұлғасын бейнеледі.
- «Ақмаралдың жүрегі» (1940) атты алғашқы поэмасына Қазан революциясына дейінгі қазақ әйелінің қиын тағдыры арқау болған.
- «Намыс ұлы» (1943)
- «Шие ағашы» (1943) поэмаларында кеңес адамдарының ерлік, патриоттығы жырланды.
- «Ұлым туралы ой» (1948)
- «Миллиардтың ізімен» (1957)
- «Жас коммунист туралы жыр» (1959)
- «Жазылмаған дастан» (1961)
- «Отыз үшінші көктем» (1975) атты поэмалары сол кездегі замандастар өміріне арналған.
- Ә.Сарсенбаевтың прозалық шығармаларының ішінде байырғы қазақ балықшы-жұмысшыларының ауыр тіршілігін шыншылдықпен бейнелейтін «Толқында туғандар» (1953)
- Каспий теңізшілерінің еңбегіне, өміріне арналған «Теңіз әуендері» (1969) романдарының орны ерекше.
- 5 томдық шығармалар жинағы (1980—85)
- «Ұстаздар мен тұстастар» (1986) дастандар топтамасы
- «Қасиетті махаббат» (1987) кітаптары жарық көрді.
- «Арбасу» (Қ. Жұмалиевпен бірігіп, 1948)
- «Теңіз махаббаты» (1975) пьесаларының, сондай-ақ мектеп оқулықтарының авторы.
- А. Пушкин, М. Лермонтов, Ш. Петефи т. б. көптеген жырларын қазақ тіліне аударды.
Марапаттары
өңдеу- Октябрь Революциясы ордені
- 1-дәрежелі Отан соғысы ордені
- "Еңбек Қызыл Ту" ордені
- "Халықтар достығы" ордені
- «Қызыл Жұлдыз» ордені
- "Құрмет белгісі" ордені
- КСРОның бірнеше медалдарымен марапатталған.
- тәуелсіз Қазақстанның «Парасат» ордені.
- 1996 жылы "Қазақстанның халық жазушысы" құрметті атағы берілді.
Есте қалдыру
өңдеуБүгін де Алматыда, Атырауда бір-бір көше, Құрманғазы ауданындағы бір мектеп ақынның есімімен аталады. Алматыдағы ұзақ жыл тұрған үйдің қабырғасына ескерткіш тақта орнатылған.