Азия Авто

«АЗИЯ АВТО» АҚ
	«АЗИЯ АВТО» АҚ
Түрі	Акционерлік қоғам
Биржадағы листингі	KASE: ASAV
Құрылды	2002
Құрушы	Балушкин Анатолий Михайлович
Орналасуы	Қазақстан: Өскемен
Басты адамдары	Балушкин Анатолий Михайлович (директорлар кеңесінің төрағасы) ; Сағымбаев Ерік Ерлесұлы (бас директоры)
Саласы	автомобиль өнеркәсібі
Өнімі	автомобилдер
Айналым	▼ 36,0 млрд (2015)
Операциялық кірісі	▼ -11,6 млрд (2015)
Таза табыс	▼ -21.4 млрд (2015)
Қызметкерлер саны	883 адам (2015)
Сайты	Ресми сайты

«АЗИЯ АВТО» АҚ (KASE: ASAV) — Қазақстан Республикасындағы бірінші және ең ірі автоқұрастыру зауыты^[1]^[2]^[3]. Өскемен қаласында орналасқан. Соңғы жылдары жыл сайын 10 мыңнан астам (бұрын 30 мыңнан астам) жеңіл автокөліктер мен жол талғамайтын көліктер шығарады.

Тарихы

2000 жылы 9 қарашада – Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Шығыс Қазақстан облысының Өскемен қаласында автоқұрастыру зауытын құру туралы» № 1684 қаулысы қабылданды^[4]. АО «АЗИЯ АВТО» образовано 9 декабря 2002 года.^[2]. «АЗИЯ АВТО» АҚ 2002 жылы 9 желтоқсанда құрылды. Жобаны әзірлеудің бірінші кезеңінде (2000-2002 ж.ж.) кәсіпорынға шамамен 15 миллион АҚШ доллары қаржы бөлінді. Жаппай өндіріске енгізілген алғашқы автокөлік ВАЗ «Нива» көлігі болды.

2004 жылы – 5000-шы Нива автокөлігі республикадағы бірінші «АЗИЯ АВТО» автомобиль құрастыру зауытының конвейерінен шықты.

2005 жылы — зауыт Skoda Auto автокөліктерін шығаруды бастады, бұл жобаны Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев конвейерді іске қосу түймесін басу арқылы жеке өзі бастады.

2006 жылы - зауыт 10 000-шы автокөлікті шығарды. Бірінші облигациялық бағдарлама шеңберінде облигациялардың бірінші шығарылымы жалпы сомасы 1 млрд теңге болды.

2007 жылы — Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Chevrolet автомобилдерін құрастыруды іске қосу рәсіміне қатысты.

2010 жылы — «Азия Авто» АҚ KASE өз облигациялары бойынша дефолтқа ұшырады.

2011 жылы – «АЗИЯ АВТО» АҚ жаңа Chevrolet Captiva және Chevrolet Cruze хэтчбек үлгілерін өндіріске енгізді. Барлығы төрт брендтің Skoda Auto (Fabia, Octavia, Superb, Yeti), Chevrolet (Aveo, Captiva, Cruze, Cruze HB, Lacetti), Lada 4x4, KIA Motors (Sorento, Mohave, Cerato, Sportage, Soul, Cadenza, Optima) 18 моделі шығарылады^[5].

2012 жылы — KIA Picanto өндірісінің бастады. «Қазақстанның үздік тауары» республикалық байқау-көрмесінің қорытындысы бойынша «Халыққа арналған үздік тауар» номинациясы бойынша Қазақстандық «АЗИЯ АВТО» автокөлік құрастыру зауыты №1 өндіруші болып танылды.

2013 жылы – Kia Cerato седанының жаңа буынын, Kia Quoris премиум седанының, Skoda Rapid және Kia Ceed автомобилдерінің сериялық өндірісінің бастады. Chevrolet Tracker ықшам кроссоверін және Chevrolet Malibu бизнес седанын шығаруды бастады. KIA Cadenza және Chevrolet Captiva автомобильдерінің жаңартылған нұсқаларын, Skoda Octavia автомобилдерінің жаңа буынын шығаруды бастады. Kia Carrens шағын фургондары, Skoda Octavia Combi автомобилдері шығарыла бастады. ЕВРО-4 және ЕВРО-5 стандартындағы автомобилдер шығаруға көшті. Қазақстан Республикасының қозғалтқыштардың улылығына қойылатын талаптарының артуына байланысты зауыт ЕУРО-4 және ЕУРО-5 стандарттарына сәйкес келетін автомобилдер шығаруға толығымен көшті. Жаңартылған Skoda Yeti кроссоверінің және автоматты беріліс қорабы бар Skoda Rapid лифтінің өндірісі басталды.

2014 жылы — 100 000-шы көлік құрастырылды^[6].

2016 жылы — Компания LADA Granta, LADA Kalina автомобильдерін және LADA 4x4 жол талғамайтын көлігінің бес есікті нұсқасын құрастыра бастады.

2017 жылы — жаңартылған KIA Cerato седанының шығарылымы, KIA Sportage кроссоверінің төртінші буынын, KIA Optima жаңа буынын, KIA Quoris атқарушы седанының жаңартылған нұсқасының шығарылымы. Астанада өткен ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесі аясында қазақстандық «АЗИЯ АВТО» автокөлік құрастыру зауыты танымал LADA Vesta седанының электрлі нұсқасын ұсынды. Танымал ықшам кроссовер KIA Soul жаңартылған нұсқасын шығару. 2018 жылғы Chevrolet Aveo седанының шығарылымы.

2018 жылы — KIA Rio жаңа буынын, жаңартылған KIA Sorento кроссоверінің шығарылымы. Skoda Kodiaq кроссоверінің — ең жаңа үлгісінің шығарылымы. Жеке дизайндағы жеңіл автокөліктерге арналған AZIA TRAIL жүк тіркемесінің сериялық өндірісін іске қосу. «BIPEK CONTACT» жүйесімен LADA автомобильдерін сериялық шығаруды бастады. UAZ:374195, 396295, 220695, 390995, Hunter, Patriot автокөліктерін шығаруды бастау. KIA Stinger автокөліктерін шығаруды бастау.

2019 жылы – «АЗИЯ АВТО» АҚ индустриялық сертификат алған Қазақстандағы алғашқы машина жасау кәсіпорны болды. Индустриалды сертификат – өндірушіні отандық тауарларды, жұмыстарды, қызметтерді өндірушілердің тізіліміне енгізу туралы куәлік. Жаңа KIA K900 жетекші седанының, жаңа 2019 KIA Soul кроссоверінің өндірісі.

Соттық қарау

Зауыт жұмыс істеп тұрған кезде Қазақстан үкіметі субсидиялау және кедендік баждарды алып тастау түріндегі жеңілдіктер берді, оған жауап ретінде зауыт жерсіндендіру деңгейін арттыруды, яғни ірітүйінді (бұрағыш) құрастыруды шағынтүйіндіге бояу менен пісіру цехтарын салу арқылы ауыстыруды міндеттенді. Зауыт басшылығы атынан Анатолий Балушкин (2021 жылға сәйкес қазақстандық Forbes рейтингінде 35-орын) келісімнің өз бөлігін орындамады, содан кейін ҚР индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі өнеркәсіптік құрастыру келісімшартын бұзып, мемлекетке 174 млрд теңге (шамамен 500 млн. АҚШ доллары) қайтаруын талап етті. 2021 жылдан бастап зауыт тоқтап тұр, ал кейбір автомобиль үлгілерін құрастыру «СарыАрқаАвтопром» зауытына қайта бағытталды^[7]. 2021 жылы Анатолий Балушкинге құқық қорғау органдарынан жасырынғаны үшін іздеу жарияланған болатын.

Дилерлік желісі

Қазақстан (Орал, Ақтөбе, Атырау, Ақтау, Қостанай, Көкшетау, Петропавл, Астана, Қарағанды, Қызылорда, Қаскелең, Шымкент, Алматы, Семей, Өскемен, Павлодар, Риддер), Ресей (Барнаул, Кемерово, Қорған, Жаңасібір, Новокузнецк, Омбы, Тобыл, Түмен, Шадринск, Челябі, Тольятти, Екатеринбург, Санкт-Петербург) қалаларында дилерлік желісі бар.