Александр Васильевич Колчак

орыс мемлекетік, саяси және әскери қолбасшысы, Ақ қозғалысының көшбасшысы, Ресей мемлекетінің Жоғарғы билеушісі (1918—1920)

Александр Васильевич Колчак (орыс. Александръ Васильевичъ ​Колчакъ; 16 қараша 1874, Санкт-Петербург, Ресей империясы[4]7 ақпан 1920[2][4], Иркутск, Ресей) — орыс мемлекетік, саяси және әскери қолбасшысы, поляр зерттеушісі, гидролог; тарихта Ресейдегі азамат соғысы кезінде Ақтар қозғалысының көшбасшысы және ұйымдастырушыларының бірі ретінде қалған. Ресей мемлекетінің Жоғары билеушісі (18 қараша 1918 — 7 ақпан 1920) және орыс армиясының Бас қолбасшысы (қараша 1918 — 4 қаңтар 1920).

Александр Васильевич Колчак
орыс. Александръ Васильевичъ ​Колчакъ
Александр Васильевич Колчак
Ресей мемлекетінің Жоғарғы билеушісі және де Орыс әскери күш-қуатын Бас қолбасшысы адмирал Колчак (1918)
Лауазымы
Ту
Ту
Ресей мемлекетінің Жоғарғы билеушісі
Ту
Ту
18 қараша 1918 — 7 ақпан 1920
Ізашары лауазымы ұйымдастырылған (Уақытша үкіметтің төрағасы ретінде Керенский Александр Федорович)
Ізбасары лауазымы жойылған (А. В. Колчактың бұйрығымен Жоғарғы билеушісі лауазымын Антон Иванович Деникин алу керек еді, алайда бұл шын мәнінде орындалған емес)
Өмірбаяны
Білімі Теңіз кадет корпусы
Азаматтығы Ресей Ресей империясы/Ресей
 КСРО
Діні православие
Дүниеге келуі 16 қараша 1874 (1874-11-16)
Санкт-Петербург, Ресей империясы[1]
Қайтыс болуы 7 ақпан 1920[2][3] (45 жас)
Иркутск, Ресей
Династия Колчактар
Әкесі Василий Иванович Колчак (1837—1913)
Анасы Ольга Ильинична Колчак (1855—1894)
Жұбайы Софья Фёдоровна Колчак (1876—1956)
Балалары Ростислав Александрович (1910—1965), Татьяна Александровна (1908—1909), Маргарита Александровна (1912—1914)
Әскер түрі адмирал
Басқарды Ресей императорлық флоты
Ресей Ресей армиясы
Шайқасы
Ғылыми қызметі
Ғылыми аясы гидрология, океанография
Қолтаңбасы Қолтаңбасы
Марапаттары Ресей:
Франция:
Aleksandr Kolchak Ортаққорда

1920 жылы қаңтарда ақ әскерлердің шегінуі және Сібірден шетелдік басқыншыларды эвакуациялау кезінде Чехословакия корпусының қолбасшылығы Чехословакия эшелондары мен Владивостокқа одақтас әскери миссиялардың еркін алға жылжуы үшін Иркутскіде жергілікті билікке берілді. 1920 жылдың 7 ақпанның А. В. Колчак КСРО үкіметінің төрағасы В. И. Ленин жеке бұйрығымен ату жазасына кесілген[5].

Орыс-жапон, Ресей империясының азамат және Бірінші дүниежүзілік соғыстың қатысушысы. Георгий кавалері. Адмирал (1918).

Өмірбаяны өңдеу

Шығу тегі өңдеу

Колчактар — Ресей империясындағы дворяндық рулардың (орыс. дворянский род Российской империи) бірі болған, және де рудың өкілдері көбінесе әскери іспен байланысты болған.[6]

Кейбір деректер бойынша, Колчактың арғы атасы — түрік әскери қолбасшысы, мұсылмандық қабылдаған босниялық серб[7] Ілияс Колчак (Калчак)-паша (түр. İlyas Kolcak Paşa) болған. Днестрдегі Хотин бекінісінің коменданты, дала маршалы Х.А. Миних (1739) тұтқындады. Оның екі ұлы болғандығы белгілі: Мехмет бей (1708 ж.т.) және Селим бей (1728 ж. т.). Селим бей Түркияға жіберілді, ал Мехмет бейдің ұрпақтары Ресей азаматтығын алды деп болжануда. Алайда Лукьяннан бастап Хотин коменданты мен оның ұлдарымен «жаңа» Колчактардың туыстық байланысы туралы ешқандай дәлел табылған жоқ.[8]

Қазіргі орыс тарихшылары, мүмкін, Колчактар Ресейде 1793 жылы Польшаның екінші бөлінуінен ертерек пайда болғанын айтады — орыс-түрік соғысы мен орыс әскерлерінің Хотин комендантын тұтқындауына байланысты оқиғалардан әлдеқайда кешірек.[9]

Дереккөздер өңдеу

  1. Kolčak, Aleksandr Vasilʹevič — Bibliothèque nationale de France. — 2011.
  2. a b Александр Михайлович Прохоров Колчак Александр Васильевич — 3-ші басылым. — Үлкен кеңес энциклопедиясы, 1969. — Т. 30.
  3. Kolčak, Aleksandr Vasilʹevič — Bibliothèque nationale de France. — 2011.
  4. a b Kolčak, Aleksandr Vasilʹevič — Bibliothèque nationale de France. — 2011.
  5. Описательно-мотивировочная часть Решения Смольнинского районного суда г. Санкт-Петербурга под председательством судьи Т. П. Матусяк от 24 января 2017 года по делу № 02а-0185/2017
  6. Плотников, 1998
  7. Дереккөз қатесі: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named куз1
  8. Кручинин — 2010. — Б. 13.
  9. Зырянов — 2012. — Б. 8.