Балықшы (қала)

Балықшы (қыр. Балыкчы) — Қырғызстанның Ыстықкөл облысындағы қала.

Қала
Балықшы
қыр. Балыкчы
Ту
Ту
Әкімшілігі
Ел

 Қырғызстан

Облыс

Ыстықкөл облысы

Мэр

Сатыбек Шамшудинов

Тарихы мен географиясы
Координаттары

42°28′00″ с. е. 76°11′00″ ш. б. / 42.46667° с. е. 76.18333° ш. б. / 42.46667; 76.18333 (G) (O) (Я)Координаттар: 42°28′00″ с. е. 76°11′00″ ш. б. / 42.46667° с. е. 76.18333° ш. б. / 42.46667; 76.18333 (G) (O) (Я)

Құрылған уақыты

XIX ғасыр

Бұрынғы атаулары

Рыбачье, Ыстықкөл (Иссык-Куль)

Қала статусы

1954

Жер аумағы

33,57 км²

Уақыт белдеуі

UTC+6

Тұрғындары
Тұрғыны

42 875[1] адам (2009)

Ұлттық құрамы

қырғыздар - 84,5%
орыстар — 11,0 [1]

Ресми тілі

қырғыз

Сандық идентификаторлары
Телефон коды

996 3944

Пошта индексі

721900

Автомобиль коды

I, 09

Балықшы картада
Балықшы
Балықшы
 Басқа мағыналар үшін Балықшы (айрық) деген бетті қараңыз.

Халық саны (2009) — 42,4 мың адам.

Географиясы өңдеу

Ыстықкөлдің батыс бөлігінің солтүстік жағалауында, Бішкектен 175 км оңтүстік-шығысқа қарай, Бішкек — Нарын және Бішкек — Қарақол жолдарының қиылысында орналасқан. Бішкек — Балықшы темір жолының соңғы бекеті. Тамчы ауылындағы "Ыстықкөл" халықаралық әуежайынан 40 км қашықтықта орналасқан.

Халқы өңдеу

2009 жылғы Қырғызстан халқының санағы деректері бойынша қала халқының саны 42 875 адамды құрайды, соның ішінде[2]:

Климаты өңдеу

Балықшы қаласының аумағы Ыстықкөл шұңқырының ең құрғақ жері болып табылады. Орташа жылдық жауын-шашын — 120 мм, булануы — шамамен 1050 мм. Су жазда 22 — 25 °С-қа дейін жылиды. Қыста көл қатпайды, бірақ қаңтар, ақпан айларында жіңішке мұз қабаты пайда болады[3].

Тарихы өңдеу

 
Балықшыдағы Семенов-Тяньшаньскийге арналған ескерткіш 2002 жылғы Қырғызстанның пошта карточкасында,
 
Тамызда жол бойындағы сауда
 
Балыкчы қаласының мэриясы (әкімдігі).

Балықшы ертеректе Ұлы жібек жолы бойындағы жүкті қайта тиеу бекеттерінің бірі болған[4].

Елді мекен Пішпек және Қарақол қалалары арасындағы бекініс ретінде құрылған. 1871 жылы ол жерде тек саяхатшыларға арналған екі жертөле және инспектордың киіз үйі болған[5].

1880-жылдардың ортасында отставкадағы солдат Михаил Бачин бұл жерде хутор салып, балық кәсіпшілігін бастап, балық аулау артелін ұйымдастырды. Жол постындағы қызмет және балық аулаудан басқа тұрғындар сондай-ақ ағаш тасымалдаумен де айналысты. 1907 ж. қарай ауылда 100 балықшылар отбасы тұрды да ол Бачино болып аталды, кейін 1909 жылы Түркістан генерал-губернаторлығының Жетісу облысы Пржевальский уезінің құрамында Рыбачье деп өзгертілді[6][7].

Кент қала мәртебесін 1954 жылы алды да әрі қарай кеңес заманында дамыған ірі көлік-өнеркәсіптік торап (жүн және ауыл шаруашылық өнімдерін қайта өңдеу, көлік пен темір жол терминалдары және көлік жол айрығы) ретінде дамыды, бірақ өзінің экономикалық базасының көп бөлігін Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін өнеркәсіптік нысандарының барлығы дерлігінің жабылуы салдарынан жоғалтып алды.

Дереккөздер өңдеу

  1. a b Қырғыз Республикасының Ұлттық статистика комитеті. 2009 жылғы халық санағы.
  2. Қырғызстан халқының санағы 2009.
  3. Балыкчи является воротами к жемчужине Кыргызстана — озеру Иссык-Куль (орыс.)
  4. Dostuk trekking Мұрағатталған 9 шілденің 2011 жылы. (ағылш.) (Тексерілді 3 шілденің 2011)
  5. Балыкчи-Рыбачий на сайте Advantour Средняя Азия (орыс.)  (Тексерілді 3 шілденің 2011)
  6. Dostuk trekking Мұрағатталған 9 шілденің 2011 жылы. (ағылш.)  (Тексерілді 3 шілденің 2011)
  7. Город Балыкчи Сайт русского флаговедения и геральдики.  (Тексерілді 3 шілденің 2011)

Сыртқы сілтемелер өңдеу