Гаити
Гаити, толық ресми атауы — Гаити Республикасы (гаит. креол. Repiblik Ayiti [ajiti], фр. République d'Haïti [a.iti]) — аттас аралдың батыс бөлігінде (шығыс бөлігінде Доминикан Республикасы орналасқан) және жағалық аралдарда орналасқан мемлекет. Астанасы — Порт-о-Пренс. Халық саны - 11 26 млн. адам (2019 жылы, оның ішінде шамамен 1 миллион адам шетелде тұрады, негізінен АҚШ-та).
| Гаити Республикасы Repiblik Ayiti République d'Haïti | |||||
| |||||
| Ұран: «L'Union Fait La Force» | |||||
| Әнұран: «La Dessalinienne» | |||||
.svg)
| |||||
| Тарихы | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Тәуелсіздік күні | 1 қаңтар 1804 жылы (жарияланды) 1825 жылы (мойындалды) (Франциядан) | ||||
| Мемлекеттік құрылымы | |||||
| Ресми тілдері | Гаитяндық креол мен француз тілі | ||||
| Елорда | Порт-о-Пренс | ||||
| Ірі қалалары | Порт-о-Пренс, Карфур, Дельмас | ||||
| Үкімет түрі | Президенттік республика | ||||
| Президенті Премьер-министрі |
Жовенель Моиз Жан-Мишель Лапен | ||||
| Мемлекеттік діні | зайырлы мемлекет | ||||
| Географиясы | |||||
| Жер аумағы • Барлығы • % су беті |
Әлем бойынша 143-ші орын 27 750 км² 0,7 | ||||
| Жұрты • Сарап (2018) • Тығыздығы |
▲ 10 788 440[1] адам (81-ші) 389 адам/км² (32-ші) | ||||
| Экономикасы | |||||
| ЖІӨ (АҚТ) • Қорытынды (2017) • Жан басына шаққанда |
19,979 млрд.[2] $ (144--ші) 1,819[2] $ (174-ші) | ||||
| ЖІӨ (номинал) • Қорытынды (2017) • Жан басына шаққанда |
7,897 млрд.[2] $ 719[2] $ (172-ші) | ||||
| АДИ (2017) | ▲ 0,498[3] (төмен) (168-ші) | ||||
| Валютасы | Гурд | ||||
| Қосымша мәліметтер | |||||
| Интернет үйшігі | .ht | ||||
| ISO коды | HT | ||||
| ХОК коды | HAI | ||||
| Телефон коды | ++509 | ||||
| Уақыт белдеулері | -5 | ||||
Елдің атауы таино үндістердің тілінен «Таулы ел» деп аударылады. Гаити Республикасы 1804 жылы гаитяндық революциясының сәтті кезеңінде Франциядан тәуелсіздікті алды және Америкадағы АҚШ-тан кейінгі екінші тәуелсіз мемлекет болды және әлемде қара нәсілділер басқарған тұңғыш республика. Бұл — француз тілі басым Америкадағы жалғыз тәуелсіз мемлекет (тағы қ. француз тілді мемлекеттер).
Гаити — әлемдегі ең кедей және тұрақсыз елдердің бірі; Американың ең кедей, үнемі аштықтан, табиғи апаттардан және мемлекеттік төңкерістерден зардап шегетін мемлекет.
Географиясы
өңдеуБедері мен гидрографиясы
өңдеуШығыстан батысқа қарай елге тар жағалаулық жазықтармен шектелген қатты разрезделген тау тізбектері кесіп өтеді.
Дереккөздер
өңдеу- ↑ The World Factbook — Central Intelligence Agency. cia.gov. Тексерілді, 15 сәуір 2018..
- ↑ a b c d Haiti. International Monetary Fund.
- ↑ 2016 Human Development Report. United Nations Development Programme (2016). Тексерілді, 21 наурыз 2017.