Леонид Николаевич Мартынов

Леонид Николаевич Мартынов – орыс ақыны.

Леонид Николаевич Мартынов
Туған күні	22 мамыр 1905 (1905-05-22)
Туған жері	Омбы, Ақмола облысы, Ресей империясы
Қайтыс болған күні	21 маусым 1980 (1980-06-21) (75 жас)
Қайтыс болған жері	Мәскеу, КСРО
Азаматтығы	КСРО
Мансабы	ақын, журналист, поэзия аудармашысы
Шығармашылық жылдары	1919—1980
Жанры	өлең, поэма, новелла
Шығармалардың тілі	орыс
Марапаттары
Сыйлықтары
Ортаққордағы санаты: Леонид Николаевич Мартынов

Қызметі

22 мамыр 1905 жылы Омбыда дүниеге келген. 1921 жылы Омбы газеттерімен: «Сигнал», «Гудок», «Рабочий путь» тығыз жұмыс жасаған. «III Интернационал» баспасында «Футуристы» жинағы басылып шыққан. Футуристік әдеби-шығармашыл «Червонная тройка» тобына кірген. Топ мүшесінде В. Уфимцев, В. Я. Шебалин және Н. А. Мамонтов та болған. 1924 жылы «Советская Сибирь» (Новониколаевск) газетінде корреспондент болып жүріп Батыс Сібір мен Қазақстан аймақтарында болып қайтады. Геология экспедицияларына қатысады. 1930 жылы Мартыновтың «очерки о Прииртышье, Алтае и Казахстане «Грубый корм, или Осеннее путешествие по Иртышу» (Мәскеу, «Федерация», 1930) атты алғашқы кітабы шығады.

Қиын кездері

1932 жылы контрреволюциялық насихат жүргізген деген айыппен 58/10 УК РКФСР баппен 3 жылға бас бостандығынан айырылады.

Отбасы

Жергілікті «Красный север» газетінде жұмыс істеп жүріп болашақ әйелі Нина Поповамен кездеседі. Кейін екеуі некелеседі.

Жетістіктері

Леонид «Шынайы әдеби даңққа» «Увенькая» және «Тобольского летописца» еңбектері жарияланғаннан кейін қол жеткізген. 1939 жылы «Стихи и поэмы» (Омбы, 1939), бір жылдан соң «Крепость на Оми», «Поэмы» еңбектерін жазып шығады. 1942 жылы жазушы А. Калинченконың көмегімен КСРО Жазушылар Кеңесіне мүше болады

Аудармалары

Ағылшын Ч. Дибдин мен А. Теннисонның, чех Ян Неруданың, чилилық Пабло Неруданың, венгер Э. Ади, А. Гидаш, Д. Ийеш, Ш. Петефи, И. Мадач, Й. Аттиланың, литов Э. Межелайтистің, поляк Я. Кохановский, А. Мицкевич, Ю. Тувим, Ю. Словацкий, Ю. Пшибось, А. Важик, Ц. Норвид, К. Галчинскийдің, француз А. Рембо, В. Гюго, Ш. Бодлердің, итальян С. Квазимодо, А. Северининің, югослав О. Жупанчич, М. Крлежаның т.б ақындардың еңбектерін орыс тіліне аударған. Шамамен 100 000 өлең шумақтарын аударған. Аударма жұмысы үшін Венгрияда «Серебряный Крест»[6] (1949), «Золотая Звезда» (1964) және «Серебряная Звезда» (1970) ордендерімен марапатталған.

1979 жылы әйелі Нина, ал 1980 жылы 21 маусымда ақын қайтыс болады. Мәскеудегі Востряков зиратында жерленген.

Б. Слуцкийдің «О Л. Н. Мартыновқа» арнаған өлең жолдары:

• Мартынов знает какая погода
• Сегодня в любом уголке земли:
• Там, где дождя не дождутся по году,
• Там, где моря на моря натекли.

• Идёт Мартынов мрачнее тучи.
• — ?
• — Над всем Поволжьем — ни тучи,
• Или: — В Мехико-сити мороз,
• Опять бродяга в парке замерз.

• Подумаешь, что бродяга Гекубе?
• Небо над нами все голубей.
• Рядом с нами бодро воркует
• Россыпь общественных голубей.

• Мартынов выщурит синие, честные,
• Сверхреальные свои глаза
• И шепчет немногие ему известные
• Мексиканские словеса.

• Тонко, но крепко, как ниткой суровой,
• Он связан с этой зимой суровой,
• С тучей, что на Поволжье плывёт,
• Со всем, что на этой земле живёт.

Өлеңдері, поэмалары, прозалары

• • Грубый корм, или Осеннее путешествие по Иртышу: М.: Федерация, 1930.
• • Стихи и поэмы. Омбы: 1939.
• • Крепость на Оми: [Исторический очерк]. Омбы: 1939 (на обложке: 1940).
• • Поэмы. Омбы: Государственное издательство, 1940.
• • Поэмы. М.: Советский писатель, 1940.
• • За Родину: Омбы, Омгиз, 1941.
• • Мы придём: Өлеңдер Омбы: 1942.
• • Вперёд, за наше Лукоморье! Омбы, Омгиз, 1942.
• • Жар-цвет: Омбы: 1943 (1944).
• • Повесть о Тобольском воеводстве Омбы: Омгиз, 1945
• • Лукоморье. М.: Советский писатель, 1945.
• • Эрцинский лес: Омбы: ОмГИЗ, 1945
• • Стихи. М.: Молодая гвардия, 1955
• • Лирика: М.: Советский писатель, 1958.

Аударған кітаптары

• • Такташ Х. Өлеңдер / татар тілінен аударма; Л. Мартынов. М., 1948.
• • Мадач Имре. Адам трагедиясы: Пьеса / Венгр тілінен аударма; Леонид Мартынов. М., 1964.
• • Межелайтис Э. Голос / Парсы тілінен аударма; Л. Мартынов. Вильнюс, 1977 т.б.