Леонид Эдуардович Слуцкий

ресейлік саясаткер, РЛДП басшысы (2022—)

Леонид Эдуардович Слуцкий (орыс. Леонид Эдуардович Слуцкий; 4 қаңтар 1968 жыл, Мәскеу) — ресейлік саяси қайраткер, 2022 жылдан бері РЛДП ультраұлтшыл партиясының төрағасы, 1999 жылдан бері Мемлекеттік дума депутаты.

Леонид Слуцкий
орыс. Леонид Слуцкий
Леонид Эдуардович Слуцкий
Слуцкий, 2023 жыл
Лауазымы
Ту
Ту
Ресей либералды-демократиялық партиясының төрағасы
Ту
Ту
27 мамыр 2022 жылдан бері
Ізашары Владимир Жириновский
Ту
Ту
Мемлекеттік думадағы РЛДП фракциясының басшысы
Ту
Ту
18 мамыр 2022 жылдан бері
Ізашары Владимир Жириновский
Ту
Ту
Мемлекеттік дума халықаралық істер жөніндегі комитетінің төрағасы
Ту
Ту
5 қазан 2016 жылдан бері
Ізашары Алексей Пушков
Ту
Ту
Мемлекеттік дума халықаралық істер жөніндегі комитетінің төрағасы
Ту
Ту
21 желтоқсан 2011 — 5 қазан 2016
Ізашары Алексей Островский
Ізбасары Леонид Калашников
Ту
Ту
Мемлекеттік дума депутаты
Ту
Ту
19 желтоқсан 1999 жылдан бері
Өмірбаяны
Партиясы РЛДП
Білімі 1) Мәскеу станок жасау институты
2) Мәскеу экономика, статистика және информатика мемлекеттік университеті
Ғылыми дәрежесі экономика ғылымдарының докторы
Дүниеге келуі 4 қаңтар 1968 (1968-01-04) (56 жас)
Мәскеу, РКФСР, КСРО
Сайты lslutsky.ru
Марапаттары
Леонид Слуцкий Ортаққорда
Віталій Кличко, Слуцкий мен Иракли Гарибашвили, Мюнхен қауіпсіздік конференциясы, 1 ақпан 2014
«Ресей–Африка» парламенттік конференциясындағы Слуцкий, Геннадий Зюганов пен Алексей Нечаев, 20 наурыз 2023, Мәскеу
Мемлекеттік дума сессиясы кезіндегі РЛДП депутаттары Владимир Жириновский мен Леонид Слуцкий, 19 қыркүйек 2019
Ресей президенті Владимир Путиннің Слуцкийді 3-дәрежелі Отан алдындағы қызметі үшін орденімен наградтауы, 23 мамыр 2023

Оның партиясы оңшыл саясатпен байланысты болғандықтан, Слуцкийдің Мемлекеттік думаның халықаралық істер жөніндегі комитетінің төрағасы ретіндегі қызметі түрлі оқиғаға толы болды және ол туралы ұлттық және халықаралық БАҚ-та көп мақала жазылған. 2018 жылы ол парламенттегі жыныстық қылмыс жанжалының басты тұлғасы болды. 2022 жылы ол Ресейдің Украинаға басып кіруінен кейінгі бейбіт келіссөздер кезінде Ресей атынан қатысқан. Келесі жылы ол 2024 жылғы Ресей президенттігіне сайлауда кандидатурасын жариялады.[1][2][3][4][5]

Өмірбаяны

өңдеу

Слуцкий Мемлекеттік Думаның Халықаралық істер жөніндегі комитеті төрағасының бірінші орынбасары болды және Мемлекеттік Дума 7-шақырылымының Халықаралық істер жөніндегі комитетінің төрағасы болды. Мәскеу мемлекеттік экономика, статистика және информатика университетінің халықаралық байланыстар факультетінің деканы. Слуцкий бұрын жоғары банктік қызметтерді атқарған және Мәскеу мэрінің кеңесшісі болған. Слуцкий РКФСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының басқармасына да баяндады. Мәскеу экономикалық-статистикалық институтында экономика ғылымдарының докторы дәрежесіне ие.[6]

2014 жылғы 17 наурызда, Қырым жайлы референдумнан бір күн ғана өткенде Слуцкий АҚШ президенті Барак Обаманың 13661-Жарлығымен санкцияланған тұңғыш тұлғалардың бірі болды.[7] Санкциялар оның АҚШ-тағы активтеріне де, Америка Құрама Штаттарына кіруіне тыйым салды. Қырым дағдарысына байланысты ол Канада мен Еуропа Одағының санкция тізіміне де қосылды.[8]

2018 жылғы қазанда Слуцкий Америка Құрама Штаттарының Орташа қашықтықтағы ядролық күштер туралы шартынан шығу жоспары жаңа қырғи қабақ соғысына және ықтимал қарулы қақтығысқа әкеледі деген уайымын білдірді.[9]

2022 жылғы 27 мамырда Владимир Жириновскийдің өлімінен кейін ол РЛДП жаңа төрағасы болды.[10]

2024 жылы ол РЛДП атынан өзінің президентікке үміткерлігін ұсынды. Сайлаудың ресми нәтижелері бойынша ол 2 797 629 дауыс жинап (3,20 %), соңғы, төртінші орынға жайғасты.[11]

Сексуалды алымсақтық айыптары

өңдеу

2018 жылғы ақпанда BBC Орыс қызметінің журналисі Фарида Рустамова,[12] Дождь журналисі Дарья Жук,[13][14] Коммерсантътың бұрынғы қызметкері Анастасия Кәрімова және RTVI журналисі Екатерина Котрикадзе[15] BBC мен Дождь арналарының көмегімен Слуцкийді сексуалды алымсақтық жасады деп айыптады. Айыптар ресейлік БАҚ-та 2018 жылғы көктем бойы талқыланып жатқан. Слуцкий өзін кейін Харви Вайнштейнге ұқсатып, жала жабу мен арандатушылықтың нысанасы болдым деп мәлімдеп, Дождьті заң жүзіндегі әрекеттер жасайтын боламын деп қорқытты.[16][17]

Слуцкийді бірқатар депутат қорғап жүрді, оның ішінде Мемлекеттік Думаның «әйелдер клубы» (түрлі саяси фракциялардың тең төрағалары: Елена Серова, Ольга Епифанова, Тамара Плетнева, Елена Строкова) және Дума төрағасы Вячеслав Володин бар, олар айыптауларды байланыстырды. саяси мотивтерге.[18][19][20] Біртұтас Ресей партиясының депутаты Оксана Пушкина РБК телеарнасына берген сұхбатында журналистерді қолдап, өзінің байқаған мен көргеніне сүйеніп, Мемлекеттік думада сексуалды алымсақтықтың бұрын болғанын да, бірақ ешқашан жария болмағанын айтты.[21][22]

2018 жылғы 8 наурызда Слуцкий Facebookтегі жазбасында әйелдерді Халықаралық әйелдер күнімен құттықтап, өзінен «өз еркімен, не еркісіз эмоционалды күйзеліске ұшырағандарынан» кешірім сұрады. РБК бұл сөздің жанжалмен байланысы бар деген болжам жасады.[23][24] Сол күні Сыртқы істер министрлігі Ақпарат және баспасөз департаментінің директоры Мария Захарова да Слуцкийдің өзіне қатысты екіұшты мінез-құлқын еске алды.[23][24]

Ақпан айының соңында Мемлекеттік Думаның баспасөз бөліміндегі журналистер Леонид Слуцкийдің мінез-құлқын талқылауды сұрап, заң шығарушы орган басшыларына жүгінді.[25] 2018 жылғы 21 наурызда Отари Аршба басқарған Мемлекеттік Думаның этика жөніндегі комиссиясы Рустамова, Жук, Кәрімова, Котрикадзе және Слуцкий берген айғақтар мен дәлелдемелерді қарап, Слуцкийдің іс-әрекетінде «мінез-құлық нормаларын бұзу» жоқ деген қорытындыға келді де, осылайша Слуцкийді айыптаудан ақтады. Аршбаның айтуынша, Комиссия мұндай сияқты істі алғаш рет қарауға алды. Ол сондай-ақ журналистердің комиссияға келтірген дәлелдері мен материалдарымен құқық қорғау органдарына жүгінуге құқылы екенін атап өтті.[26][27][28][14]

Комиссияның шешіміне жауап ретінде оннан астам ресейлік ақпарат құралдары Слуцкийге және комиссия мүшелеріне жеке немесе жалпы Мемлекеттік Думаға бойкот жариялады.[29][28][30][31][32] «Meduza» мен «Ведомости» сияқты кейбір газеттер өздерінің редакциялық түсініктемелерінде бұл шешімді биліктің ылғи жазасыз қалуымен байланыстырып, Слуцкийдің отставкасын талап етті.[16][3]

Жанжалдары және сын

өңдеу

Жеке меншігі және жалақысы

өңдеу

Ресми деректер бойынша, Слуцкийдің табысы 2011 жылы 1,9 миллион рубль (64,6 мың АҚШ доллары) болса, 2016 жылы 4,9 миллион (73,3 мың АҚШ доллары) болған. Слуцкий әйелімен бірге 1,2 мың шаршы метр жерді, бір үйді, үш пәтерді, оңтүстік-батыс Түркияның Бодрумындағы теңіз жағасындағы вилланы, тұрғын емес үй-жайларды және бірнеше автокөлікті, соның ішінде Bentley Flying Spur, Bentley Bentayga және Mercedes-Maybach S500 көліктерін иеленеді.[33][34][35]

2018 жылғы 8 наурызда Алексей Навальный мен оның Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қоры (ФБК) Леонид Слуцкийдің мүлкіне қатысты тергеу жариялап, депутатты заңсыз байлық жинады деп айыптады, себебі ретінде отбасының ресми бизнесінің жоқтығына қарамастан жиынтық табысының екіталай болғанын айтқан.[34]

Сол тергеуде Слуцкийдің Рублёвкадағы саяжайдың жанындағы бір гектар жерді жалға алғаны және оны ешқашан жария етпегені көрсетілген. ФБК Мемлекеттік Думаның профильдік комитетіне сауал жолдап, тергеуден кейін Слуцкийдің депутаттық өкілеттігінің тоқтатылуын сұрады.[34][36]

Жол қозғалысы ережелерін бұзғаны

өңдеу

Алексей Навальный мен оның Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қоры (ФБК) жасаған зерттеуде 2017 жылғы маусым мен 2018 жылғы наурыз аралығында Слуцкийге тиесілі Mercedes-Maybach S500 автокөлігі 825 рет жол ережесін бұзғанын (соның ішінде қарсы жолақпен жүру) тапты. Жалпы санағанда, айыппұлдар 1,4 миллион рубльді құрады, бұл Слуцкий ресми кірісінің шамамен 40 % құрайды.[35]

Бұған дейін «Новая газета» газеті 2013 жылғы 1 маусымда ІІМ Ішкі қауіпсіздік Бас басқармасының қызметкерлері Леонид Слуцкийді әуежайға алып бара жатқан ГИБДД (Жол қозғалысы қауіпсіздігі бас басқармасы) екі инспекторын ұстағанын хабарлаған болатын. Үшеуі сирена шамы қосылған көлікте келе жатқан еді. Слуцкий неліктен жол полициясының көлігінде болғанын түсіндіруден бас тартты. Басылымның мәліметінше, депутат патриарх Кириллмен бірге «Внуково-3» үкіметтік әуежайынан Афон шыңына ұшпақ болған.[37]

Пара беру айыптары

өңдеу

2017 жылғы қаңтарда бизнесмен Сергей Полонский Ресейдің бас прокуроры Юрий Чайкаға Мемлекеттік Дума депутаттары Владимир Ресин мен Леонид Слуцкийге қарсы қылмыстық іс қозғауды талап етіп жүгінді. Оның айтуынша, екі депутат одан пара бопсалып, "келісім-шартты тіркеу үшін «Кутузовская Ривьера» пентхаусынан 990 м² жер алып қойған".[38]

Ресейдің Украинаға басып кіруі

өңдеу

2022 жылы Слуцкий Ресейдің Украинаға басып кіргенінен кейін ресейлік келіссөздер тобының мүшесі болды. Оның рөліне бейбіт келіссөздер мен Мариуполь қоршауы аяқталғаннан кейін Азовсталь металлургиялық зауытында жараланған украиналық сарбаздар бойынша келіссөздер кірді. Ол тұтқынға түскен сарбаздардың арасында Азов полкінің мүшелерін өлім жазасына кесу керектігін және олардың өмір сүруге лайық емес екенін мәлімдеді.[39] Слуцкийдің бұл талабы 1996 жылдан бері өлім жазасына мораторий енгізген Ресей заңнамасына да, мүмкін Женева конвенциясына да қарсы шығады делінген.[40]

Ресейлік Бейбітшілік қоры

өңдеу

1960 жылғы 27 сәуірде КСРО Бейбітшілік қоры құрылды. Қордың құрылуына Кеңестік бейбітшілікті қорғау комитеті, КСРО жастар ұйымдарының комитеті, Кеңестік әйелдер комитеті және Шетелдермен мәдени байланыстардың Бүкілодақтық қоғамы қатысқан еді. Штаб-пәтері Мәскеуде орналасқан еді. Қор Азия және Африка елдерінен келген студенттердің КСРО-да оқуын төледі, Кеңестік Бейбітшілік Комитеті мен Дүниежүзілік бейбітшілік кеңесін қаржыландырды, Еуропада қаза тапқан кеңестік жауынгерлерге ескерткіштер орнатты, әскери қақтығыстарда және Чернобыль апатында зардап шеккендерге көмектесті. Ол 2003 жылы «Ресей бейбітшілік қоры» болып қайта құрылды. Қор оңшыл Германия үшін альтернатива партиясымен бірге жұмыс істеген.[41]

Ресей сапарларын ұйымдастыруды Слуцкийдің ұйымы «Ресей бейбітшілік қорына» және «Демократия және адам құқықтары жөніндегі Еуропалық кеңес» поляк қауымдастығына тапсырды. Поляк ұйымының бұрын Қырымға оңшыл популистік және оңшыл экстремистік топтардан сайлау бақылаушыларын әкеліп жүргені жайлы белгілі. Ұйымдар көмегімен мәскеушіл батыс саясаткерлерімен Ресейдің жеке мүдделері мен ықпалы үшін ақылы қарым-қатынастар орнатып, сақтап қалатын. Мұндай саяси ықпал көтеру операциясында Ресей үкіметі Батыс еліндегі адам немесе топ арасында бұрыннан бар пікірлер мен сезімдерге жиі жауап береді. Ресейге нейтралды пікірі бар Батыстың түрлі саясаткер-журналистеріне жанашырлықпен жақындап, қажет болса той-томалақ жасап, сапарлар, ақша немесе мәміле ұсынып, Кремль бұл адамның мәскеулік пікіріне ықпал етуге тырысатын.[42][43][44][45]

Жеке өмірі

өңдеу

Слуцкий Лидия Лысковаға үйленді. Оның бірінші некесінен ересек қызы бар. Оның тағы кіші қызы да бар.[46][47]

2018 жылғы наурызда журналист Анна Монгайт әнші Зараның Слуцкиймен қарым-қатынасының арқасында саяси мансабын алға басып, «Ресей Федерациясының еңбек сіңірген әртісі» атағын алғанын хабарлады.[48]

Орыс православ шіркеуімен байланысы

өңдеу

Слуцкий Орыс православ шіркеуінің басшылығымен тығыз қарым-қатынаста. 2011 жылғы 11 маусымда, православиелік Қасиетті Үштік күні мейрамында Слуцкий ешкімге алдын ала ескертпестен, тікұшақпен Үштік-Сергий Лаврасы аумағына қонды. Бұл әрекетін «шіркеу қызметкерлері сынға алды».[49] Депутаттың сөзінше, ол Мәскеу патриархы Кириллмен кездесуге асықты, бірақ Ярославль тас жолында кептеліс болғандықтан тікұшақ компаниясының қызметін пайдалануға мәжбүр болды.[50]

Дождь арнасының тергеуі Слуцкийдің Светлана Медведеваның туған қаласы болып табылатын Кронштадт қаласындағы Николай теңіз соборын қалпына келтіруге 1,3 миллиард рубль салған «Кронштадт теңіз соборы» қайырымдылық қорының басқарма төрағасы екенін көрсетеді. Басқарма мүшелерінің тағы бірі — Орыс православие шіркеуінің құрылыс жұмыстарымен айналысқан Мемлекеттік думаның басқа бір депутаты Владимир Ресин. Тек 2013 жылы қор шоттары арқылы шіркеулер салуға бір миллиард рубльден астам қайырымдылық жұмсалды.[51]

Қордың бас директоры Андрей Кононов — Слуцкийдің көмекшісі. Тергеу қор Донецк Халық Республикасының көтерілісшілерін қаржыландырған деп болжайды. Кононов өзімен бірге діни қызметкерлер мен иконаларды ала келіп, мойындалмаған республика басшылығымен де кездесті.[51]

Тергеуде Слуцкийдің тағы бір ашық емес қоры — «Ресейлік Бейбітшілік қоры» туралы айтылған. Оның Саратов департаменті жерге қатысы бар алаяқтықпен айналысқан.[51]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Комитет Государственной Думы по делам Содружества Независимых Государств, евразийской интеграции и связям с соотечественниками  (орыс.). Мемлекеттік думаның халықаралық істер жөніндегі комитеті. Мұрағат көшірмесі 4 наурыздың 2016 Wayback Machine мұрағатында
  2. Чуракова, Ольга Кто и почему обвинил депутата Слуцкого в сексуальных домогательствах  (орыс.). Ведомости (23 февраля 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  3. a b Железнова, Мария Почему дело о домогательствах депутата Слуцкого касается всех  (орыс.). Ведомости (7 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  4. Пономарева, Аля Слетит ли Слуцкий? Секс-скандал в Госдуме набирает обороты  (орыс.). Азаттық радиосы (7 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  5. AFP Russia Sees 'Progress' at Conflict Talks With Ukraine  (ағыл.). The Moscow Times (13 March 2022). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  6. Кто такой Леонид Слуцкий? Что известно о кандидате в президенты от ЛДПР  (орыс.). LENTA.ru (15 января 2024). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  7. Blocking Property of Additional Persons Contributing to the Situation in Ukraine  (ағыл.) (19 March 2014). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  8. LoGiurato, Brett Obama Just Announced Sanctions Against 7 Russian 'Cronies'  (ағыл.). Business Insider (17 March 2014). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  9. Demirjian, Karoun GOP lawmakers criticize Trump's decision to withdraw from nuclear arms treaty  (ағыл.). The Washington Post (21 October 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  10. Леонид Слуцкий возглавил ЛДПР  (орыс.). Коммерсантъ (27 мая 2022). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  11. Подведены официальные итоги голосования на выборах президента  (орыс.). БЕЗ ФОРМАТА (21 марта 2024). Тексерілді, 8 сәуір 2024.
  12. Корреспондент «Би-би-си» рассказала о домогательствах со стороны депутата Слуцкого. У нее есть аудиозапись  (орыс.). Новая Газета (6 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  13. «Дождь»: три журналистки сообщили о домогательствах со стороны депутата Госдумы Леонида Слуцкого  (орыс.). Meduza (22 февраля 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  14. a b Назарова, Нина "Я руки не распускаю, если только чуть-чуть": журналистка Би-би-си стала объектом домогательств депутата Слуцкого  (орыс.). BBC Russian (6 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  15. Журналистка RTVI Екатерина Котрикадзе рассказала о домогательствах со стороны депутата Леонида Слуцкого  (орыс.). Meduza (28 февраля 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  16. a b Леонид Слуцкий должен уйти из Госдумы  (орыс.). Meduza (7 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  17. Жириновский пообещал проверить, домогается ли депутат Слуцкий журналисток парламентского пула  (орыс.). NEWSru (23 февраля 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  18. Кравцова, Ирина «Если не оказываешь женщине знаков внимания, она может обидеться» Депутаты Госдумы — об обвинениях в адрес их коллеги Слуцкого в домогательствах  (орыс.). Meduza (27 февраля 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  19. Женский клуб в Госдуме назвал провокацией кампанию в СМИ о домогательствах Слуцкого  (орыс.). ТАСС (24 февраля 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  20. Володин - журналисткам: "Опасно работать в Думе? Меняйте работу"  (орыс.). BBC Russian (7 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  21. Cкандал с домогательствами  (орыс.). РБК (22 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  22. Депутат Пушкина поддержала решение журналистов по ситуации со Слуцким  (орыс.). РБК (22 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  23. a b Слуцкий попросил прощения у женщин «пользуясь случаем»  (орыс.). РБК (8 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  24. a b Захарова рассказала о «своей истории со Слуцким»  (орыс.). РБК (8 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  25. Журналисты попросили Володина обсудить поведение депутата Слуцкого. Его обвиняют в сексуальных домогательствах  (орыс.). Meduza (26 февраля 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  26. Заседание думской комиссии по этике по поводу дела Леонида Слуцкого. Расшифровка  (орыс.). Meduza (21 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  27. Комиссия по этике не нашла нарушений в поведении Слуцкого  (орыс.). BBC Russian (21 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  28. a b Песков отказался комментировать бойкот СМИ в отношении Слуцкого и Госдумы  (орыс.). РБК (22 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  29. Студентки ушли с лекции декана МГУ после его слов в защиту Слуцкого  (орыс.). РБК (23 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  30. О ситуации с депутатом Слуцким  (орыс.). Коммерсантъ (21 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  31. Forbes поддержал бойкот Госдумы российскими СМИ  (орыс.). РБК (23 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  32. Playboy поддержал журналистов из-за скандала со Слуцким  (орыс.). РБК (23 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  33. Слуцкий Леонид Эдуардович  (орыс.). Мемлекеттік думаның ресми сайты. Мұрағат көшірмесі 28 мамырдың 2012 Wayback Machine мұрағатында
  34. a b c Навальный, Алексей 8 марта. В знак солидарности выгоняем из Госдумы домогающегося депутата. Психопата. Коррупционера  (орыс.). Фонд борьбы с коррупцией — Навальный (8 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  35. a b Собчак обвинила Слуцкого в нарушении «законов каждый день»  (орыс.). РБК (12 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  36. Навальный заявил о наличии у Слуцкого незадекларированного гектара земли  (орыс.). РБК (8 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  37. Канев, Сергей Вызов такси. Звонить "02"  (орыс.). Новая газета (26 июня 2013). Мұрағат көшірмесі 29 маусымның 2013 Wayback Machine мұрағатында
  38. Полонский просит Чайку возбудить дело о вымогательстве против депутатов Госдумы Ресина и Слуцкого  (орыс.). Коммерсантъ (31 января 2017). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  39. Russian negotiator says Ukraine's Azov fighters 'don't deserve to live'  (ағыл.). Reuters (17 May 2022). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  40. Russia 'may execute captured Ukrainian PoWs', Armed Forces minister warns  (ағыл.). LBC (17 May 2022). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  41. День в истории: казанский кинотеатр «Родина», российский фонд мира и фигурное катание на Олимпиаде  (орыс.). РЕАЛЬНОЕ ВРЕМЯ (27 апреля 2021). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  42. Roth, Andrew Russian police put the squeeze on election observers before vote  (ағыл.). The Guardian (17 March 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  43. Шеховцов, Антон Fragwürdige Wahlbeobachter  (нем.). Wiener Zeitung (Үлгі:TranslateDate/de).
  44. Anfrage der Abgeordneten Dr. Stephanie Krisper, Kolleginnen und Kollegen an den Bundesminister für EU, Kunst, Kultur und Medien betreffend Österreichische Wahlbeobachter auf der Krim  (нем.). Аустрия парламентінің ресми сайты. Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  45. de Jong, Ben HOE RUSLAND HET WESTEN HEIMELIJK BEÏNVLOEDT  (нид.). Clingendael Spectator (1 ақпан 2024). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  46. Холостяки Госдумы  (орыс.). Комсомольская правда (3 июня 2010). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  47. Крутов, Марк және Добрынин, Сергей A Villa In Turkey, An Exclusive Private School. All On A Russian Lawmaker's Salary  (ағыл.). Азаттық радиосы (3 September 2021). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  48. Монгайт, Анна Главная женщина Слуцкого: как певица Зара делала политическую карьеру от Сирии до Putin Team  (орыс.). Дождь (16 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.
  49. ДЕПУТАТ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ДУМЫ ПРИЛЕТЕЛ В ТРОИЦЕ-СЕРГИЕВУ ЛАВРУ НА ВЕРТОЛЕТЕ  (орыс.) (22 июня 2011). Мұрағат көшірмесі 16 сәуірдің 2014 Wayback Machine мұрағатында
  50. Депутат Слуцкий говорит, что приземлился в Лавре на вертолете из-за спешки на встречу с патриархом  (орыс.). интерфакс (24 июня 2011). Мұрағат көшірмесі 28 қаңтардың 2015 Wayback Machine мұрағатында
  51. a b c Телегина, Наталия Харассмент и РПЦ: как Слуцкий зарабатывает на дружбе с церковью, торгует водоемами и возит иконы на Донбасс  (орыс.). Дождь (14 марта 2018). Тексерілді, 1 наурыз 2024.