УЕФА Еуропа Лигасы

(УЕФА Еуропа лигасы бетінен бағытталды)

УЕФА Еуропа лигасы (англ. UEFA Europa League) — маңыздылығы жөнінен Еуропадағы Чемпиондар Лигасынан кейінгі екінші турнир. 1955-71 жылдар аралығында Жәрмеңкелер кубогы деп (бірақ Жәрмеңкелер кубогын УЕФА ресми түрде мойындаған жоқ), ал 1972-2009 жылдары УЕФА кубогы деп аталды. 2009 жылы жазда қазіргі атауына ие болды. 1998 жылдан бастап УЕФА кубогы мен Кубок иелерінің кубогы атты екі турнир біріктірілді.

УЕФА Еуропа Лигасы
UEFA Europa League
Мемлекет

Еуропа (УЕФА)

Қаланған

1971 (УЕФА Кубогы деген атаумен)

Қайта ұйымдастырылған

2009 (УЕФА Еуропа Лигасы деген атаумен)

Командалар саны

32 (топтық кезең)
58 (барлығы)

Әрекеттегі чемпион

Италия Аталанта (1-ші титулы)

Атағы ең көп

Испания Севилья (7 титулы бар)

Сайт

uefaeuropaleague

УЕФА Еуропа лигасы 2024/25

Тарихы

өңдеу

Жәрмеңкелер кубогы

өңдеу

1855 жылы 18 сәуірде Жәрмеңкелер кубогын ұйымдастыру жайлы шешім қабылданды. Оның негізін қалаған Эрнст Томмен, Отторино Барразм, Стэнли Роуз "бір қала — бір команда" жүйесін қолданды, қалалар құрама командалары сынға түсті. Алғашқы маусымда Барселона, Базель, Бирмингем, Копенгаген, Франкфурт, Лозанна, Лейпциг, Лондон, Милан және Загреб командалары қатысты да, маусым 1955-58 жылдар аралығында өтіп, үш жылға созылды. Өйткені матчтар тек қалалар жәрмеңкесімен қатар өткізілді, сол себепті ұзақ уақыт жалғасты. Финалда Барселона құрамасы Лондон құрамасын 8:2 есебімен ұтты.

Екінші маусым 1958-60 жылдары өтіп, бұдан соң бір маусым жылдан артық уақытқа созылмауы тиіс деп шешім қабылданды да, 1971 жылға дейін осылай ұйымдастырылды.

1971 жылы бұл турнир УЕФА кубогы турнирі өткізіле бастады. Жаңа турнирдің көлеңкесінде қалып кетуі мүмкін болды да, Жәрмеңкелер кубогы сол жылы-ақ өткізілуін тоқтатты.

УЕФА Кубогы

өңдеу

1971/72 жылы өткізілген УЕФА кубогының алғашқы маусымында "Тоттенхэм Хотспур" клубы жеңімпаз атанды. 1997/98 жылғы маусымға дейін финалдық матчтар "үйде және сыртта" ережесімен ойналды да, аталмыш маусымнан бастап бейтарап алаңда бір ғана матч ойналатын болды.

1999 жылы жазда Кубок иелері кубогы турнирі УЕФА кубогы турнирімен біріктірілді.

2002/03 маусымда тұңғыш рет Қазақстан клубтары турнирде бақ сынады. "Қайрат" пен "Атырау" қатысып, бірінші кезеңнен өте алмады.

2004/05 жылғы маусымнан бастап екі іріктеу кезеңінен соң топтық турнир ойнатылды. Сондай-ақ турнирге Чемпиондар лигасының үшінші раунды мен плей-офф кезеңінде және топтық турнирлерде үшінші орын алған командалар мен Интертото кубогында ұтқан клубтар қатысатын болды.

2008/09 маусымда турнир УЕФА кубогы деген атаумен соңғы рет ұйымдастырылды. Ол маусымда "Шахтер" (Донецк) клубы жеңімпаз атанды. Атауы УЕФА Еуропа лигасы боп өзгерді.

УЕФА Еуропа лигасы

өңдеу

2009/10 жылы жауңа атаумен өткен тұңғыш турнирде біршама өзгерістер болды: енді топтық турнирге 48 команда қатысатын болды. Іріктеу кезеңі төрт раундқа дейін ұзартылды.

2015 жылғы маусымнан бастап УЕФА Еуропа лигасының жеңімпазы келесі жылы Чемпиондар Лигасына жолдама алатын болды (ұлттық біріншіліктегі алған орны ескерілмейді).

Финалдық матч бейтарап стадионда бір рет қана ойналады.

Жеңімпаздары (1972 жылдан бастап)

өңдеу

Клубтар бойынша

өңдеу
Клуб Жеңімпаз Финалист Жеңген жылдары Жеңілген жылдары
  Севилья 6 0 2006, 2007, 2014, 2015, 2016, 2020
  Интернационале 3 2 1991, 1994, 1998 1997, 2020
  Ливерпуль 3 1 1973, 1976, 2001 2016
  Ювентус 3 1 1977, 1990, 1993 1995
  Атлетико Мадрид 3 0 2010, 2012, 2018
  Боруссия (Мёнхенгладбах) 2 2 1975, 1979 1973, 1980
  Тоттенхэм Хотспур 2 1 1972, 1984 1974
  Фейеноорд 2 0 1974, 2002
  Гётеборг 2 0 1982, 1987
  Реал Мадрид 2 0 1985, 1986
  Парма 2 0 1995, 1999
  Порту 2 0 2003, 2011
  Челси 2 0 2013, 2019
  Айнтрахт (Франкфурт) 2 0 1980, 2022
  Андерлехт 1 1 1983 1984
  Аякс 1 1 1992 2017
  Манчестер Юнайтед 1 1 2017 2021
  ПСВ 1 0 1978
  Ипсвич Таун 1 0 1981
  Байер 04 1 0 1988
  Наполи 1 0 1989
  Бавария 1 0 1996
  Шальке 04 1 0 1997
  Галатасарай 1 0 2000
  Валенсия 1 0 2004
  ЦСКА 1 0 2005
  Зенит 1 0 2008
  Шахтер 1 0 2009
  Вильярреал 1 0 2021
  Бенфика 0 3 1983, 2013, 2014
  Олимпик Марсель 0 3 1999, 2004, 2018
  Атлетик Бильбао 0 2 1977, 2012
  Эспаньол 0 2 1988, 2007
  Боруссия Дортмунд 0 2 1993, 2002
  Арсенал 0 2 2000, 2019
  Рейнджерс 0 2 2008, 2022
  Вулверхэмптон Уондерерс 0 1 1972
  Твенте 0 1 1975
  Брюгге 0 1 1976
  Бастия 0 1 1978
  Црвена Звезда 0 1 1979
  АЗ Алкмаар 0 1 1981
  Гамбург 0 1 1982
  Видеотон 0 1 1985
  Кёльн 0 1 1986
  Данди Юнайтед 0 1 1987
  Штутгарт 0 1 1989
  Фиорентина 0 1 1990
  Рома 0 1 1991
  Торино 0 1 1992
  Аустрия (Зальцбург) 0 1 1994
  Бордо 0 1 1996
  Лацио 0 1 1998
  Депортиво Алавес 0 1 2001
  Селтик 0 1 2003
  Спортинг 0 1 2005
  Мидлсбро 0 1 2006
  Вердер 0 1 2009
  Фулхэм 0 1 2010
  Брага 0 1 2011
  Днипро 0 1 2015

Елдер бойынша

өңдеу
Ел Жеңімпаз Финалист
  Испания 13 5
  Англия 9 8
  Италия 9 7
  Германия 7 8
  Нидерланд 4 3
  Португалия 2 5
  Швеция 2 0
  Ресей 2 0
  Бельгия 1 2
  Украина 1 1
  Түркия 1 0
  Франция 0 5
  Шотландия 0 4
  Югославия 0 1
  Мажарстан 0 1
  Аустрия 0 1

Финалдар

өңдеу
Маусым Жеңімпаз Есеп Финалист
Еуропа Лигасы
1972   Тоттенхэм
(Лондон)
2:1
1:1
  Вулверхэмптон
(Вулверхэмптон)
1973   Ливерпуль
(Ливерпуль)
3:0
0:2
  Боруссия
(Менхенгладбах)
1974  Фейеноорд
(Роттердам)
2:2
2:0
  Тоттенхэм
(Лондон)
1975   Боруссия
(Менхенгладбах)
0:0
5:1
  Твенте
(Энсхеде)
1976   Ливерпуль
(Ливерпуль)
3:2
1:1
  Брюгге
(Брюгге)
1977   Ювентус
(Турин)
1:0
1:2
  Атлетик
(Бильбао)
1978   ПСВ
(Эйндховен)
0:0
3:0
  Бастия
(Бастия)
1979   Боруссия
(Менхенгладбах)
1:1
1:0
  Црвена Звезда
(Белград)
1980   Айнтрахт
(Франкфурт)
2:3
1:0
  Боруссия
(Менхенгладбах)
1981   Тоттенхэм
(Лондон)
1:1
1:1
  Андерлехт
(Брюссель)
1982   Реал
(Мадрид)
3:0
0:1
  Видеотон
(Секешфехервар)
1983   Реал
(Мадрид)
5:1
0:2
  Кёльн
(Кёльн)
1984   Тоттенхэм
(Лондон)
1:1
1:1
  Андерлехт
(Брюссель)
1985   Реал
(Мадрид)
3:0
0:1
  Видеотон
(Секешфехервар)
1986   Реал
(Мадрид)
5:1
0:2
  Кёльн
(Кёльн)
1987   Гётеборг
(Гётеборг)
1:0
1:1
  Данди Юнайтед
(Данди)
1988   Байер
(Леверкузен)
0:3
3:0
  Эспаньол
(Барселона)
1989   Ювентус
(Турин)
2:1
3:3
  Боруссия
(Дортмунд)
1990   Ювентус
(Турин)
3:1
0:0
 Фиорентина
(Флоренция)
1991   Интер
(Милан)
2:0
0:1
 Рома
(Рим)
1992   Аякс
(Амстердам)
2:2
0:0
  Торино
(Турин)
1993   Ювентус
(Турин)
3:1
3:0
  Боруссия
(Дортмунд)
1994   Интер
(Милан)
1:0
1:0
  Аустрия
(Зальцбург)
1995   Парма
(Парма)
1:0
1:1
  Ювентус
(Турин)
1996   Бавария
(Мюнхен)
2:0
3:1
  Бордо
(Бордо)
1997  Шальке
(Гельзенкирхен)
1:0
0:1
  Интер
(Милан)
1998   Интер
(Милан)
3:0   Лацио
(Рим)
1999   Парма
(Парма)
3:0   Олимпик
(Марсель)
2000   Галатасарай
(Ыстамбұл)
0:0
(5:4 пен.)
  Арсенал
(Лондон)
2001   Ливерпуль
(Ливерпуль)

5:4   Алавес
(Витория-Гастейс)
2002   Фейеноорд
(Роттердам)
3:2   Боруссия
(Дортмунд)
2003   Порту 3:2
(қос.уақыт)
  Селтик
(Глазго)
2004   Валенсия 2:0   Олимпик
(Марсель)
2005   ЦСКА
(Мəскеу)
3:1   Спортинг
(Лиссабон)
2006   Севилья 4:0   Мидлсбро
(Мидлсбро)
2007   Севилья 2:2
(пен. 3-1)
 Эспаньол
(Барселона)
2008   Зенит
(Санкт-Петербург)
2:0   Рейнджерс
(Глазго)
2009   Шахтер
(Донецк)
2:1
(қос.уақыт)
  Вердер
(Бремен)
2010   Атлетико
(Мадрид)
2:1
(қос.уақыт)
  Фулхэм
(Лондон)
2011   Порту 1:0   Брага
2012   Атлетико
(Мадрид)
3:0   Атлетик
(Бильбао)
2013  Челси
(Лондон)
2:1   Бенфика
(Лиссабон)
2014   Севилья 0:0
(пен. 4:2)
  Бенфика
(Лиссабон)
2015   Севилья 3:2   Днепр
(Днепр)
2016   Севилья
3:1   Ливерпуль
2017   Манчестер Юнайтед
(Манчестер)
2:0   Аякс
(Амстердам)
2017   Атлетико
(Мадрид)
3:0   Марсель
(Марсель)
2018   Челси
(Лондон)
4:1   Арсенал
(Лондон)
2019   Севилья 3:2   Интер
(Милан)
2021   Вильяреал
(Вильяреал)
1:1
(пен. 11:10)
  Манчестер Юнайтед
(Манчестер)
2022   Айнтрахт
(Франкфурт)
1:1
(пен. 5:4)
  Рейнджерс
(Глазго)
2023   Севилья 1:1
(пен. 4:1)
  Рома
(Рим)
2024   Аталанта
(Бергамо)
3:0   Байер
(Леверкузен)

Дереккөздер

өңдеу
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:UEFA Europa League

Сыртқы сілтемелер

өңдеу