Құддыс Қожамиярұлы Қожамияров

Құддыс Қожамиярұлы Қожамияров (21 мамыр 1918, Қайназар ауылы, Верный уезі, Жетісу облысы, Түркістан КФР, РКФСР8 сәуір 1994, Алматы) — ұйғыр сазгері. КСРО халық әртісі Абайдың «Сегіз аяқ» әнін төрт дауысты хорға пайдаланған. «Сегізаяқ» әнінің әуені мен өлеңінің әрбір шумағы қайталанған сайын, олар төрт түрлі дауысқа белініп, гармониялық, ырғақтық және полифониялық бояулар арқылы құбылып отырады. Қ. КСРО, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты.[1]

Құддыс Қожамиярұлы Қожамияров
Туған күні

21 мамыр 1918 (1918-05-21)

Туған жері

Қайназар ауылы, Верный уезі, Жетісу облысы, Түркістан КФР, РКФСР

Қайтыс болған күні

8 сәуір 1994 (1994-04-08) (75 жас)

Қайтыс болған жері

Алматы, Қазақстан

Мемлекет

 КСРО
 Қазақстан

Мамандықтары

сазгер, музыка мұғалімі

Аспаптары

фортепиано

Жанрлары

опера

Марапаттары
Ленин ордені — 1959 Қазан төңкерісі ордені — 1978 Еңбек Қызыл Туы ордені  — 1971
Құрмет Белгісі ордені  — 1961 1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысында Германияны жеңгені үшін медалі
КСРО халық әртісі— 1987 Сталин премиясы — 3 Қазақ КСР-нің мемлекеттік сыйлық лауреаты

Ол халық музыка фольклоры әуендері негізінде ұйғырдың тұңғыш операсы "Назуғум" (1956) мен "Чип Томур" (1968) балетін жазды. Сондай-ақ, "Алтын таулар" (1960, Н.Тілендиевпен бірге), "Садыр Палуан" (1977) операларының, "Ризвангүл" (1950, КСРО мейл. сыйл., 1951), "Бостандық туралы ән" (1954), симфониялық поэмаларының, "Гүлден Жетісу!" (1970) ораториясының, "А.А. Розабақиевті еске алу" симфони-ясы (1971) мен Үшінші симфония (1984, Қазақстан Мейл. сыйл.), т.б. мұзыкалық шығармалардың авторы. Қ. Қазақстан Композиторлар одағы басқармасының мүшесі (1955 - 1959 ж. төрағасы). Қазақстан Компартия-сы ОКмүшесі (1961 - 1968). 1959 - 1966 ж. әдебиет және өнер саласындағы Лениндік сыйлық пен Қазақстан Мейл. сыйл. тағайындау жөніндегі комитетттің мүшесі болды.

2 - 3-сайлау Қазақстан Жоғары Кеңесінің депутаты. Ленин ордендерімен, Қазан Революциясы, Еңбек Қызыл Ту және "Құрмет белгісі" ордендерімен марапатталған.[2]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9
  2. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8