Ана Роке де Дюпре
Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін.
|
Ана Роке де Дюпре, немесе "Флора дель Валле" (Алқап Гүлі) деп аталады (1853 ж.18 сәуір – 1933) — мұғалім, суфражист және Пуэрто-Рико университетінің негізін қалаушылардың бірі болған тұлға.
| Ана Роке де Дюпре | |
| Ана Роке Гейгель | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні |
1933 (79 - 80 жас) |
| Қайтыс болған жері |
Рио-Пьедрас |
| Ұлты |
Пуэрто - Рикандық |
| Қызметі |
мұғалім,суфражист |
| Жұбайы |
Луис Дюпре |
| Балалары |
Луис Энрике, Боринкен және Америка |
Жас жылдары өңдеу
Ана (шын есімі: Ана Роке Гейгель) Пуэрто-Рикодағы Агуадильяда дүниеге келді. Ол кітаптар арасында өмір сүрді және үш жасында жазуды үйренді. Ана фортепианода ойнай алады және өте жақсы сурет салады. Оның анасы 4 жасында дүниеден өткендіктен, оны үшеуі де мұғалім болған әкесі, тәтесі және әжесі өсірді. 1860 жылы Ана жеті жаста болғанда, ол қарапайым мектепке жіберіліп, екі жылдан кейін оны бітірді. Ол өзін-өзі тәрбиелеуді жалғастырды. 11 жасында Пуэрто-Рикодағы мұғалімнің ең жас көмекшісі болды және 1864 жылы ең жас оқытушыға айналды. 1866 жылы 13 жасында Ана үйінде мектеп ашты. Сонымен қатар, ол өзінің оқушыларына арналған география оқулығын жазды, оны кейінірек Пуэрто-Рико Білім Департаменті қабылдап алған болатын. Ол нұсқаушының рұқсатын алуға өтініш беріп, емтихан тапсырды. [1]
Қоғамдық кітапхананың мүшесі болған алғаш пуэрторикалық әйел өңдеу
1872 жылы Ана, заң мәселелерімен айналысатын, үлкен жер иесі Луис Дюпреге үйленді. Ол Пуэрто-Рико Үкіметінің мәселелеріне қызығушылық танытты. Дюпремен бірге оның бес баласы болды. Олардың үшеуі - Луис Энрике, Боринкен және Америка.
1800 жылдардың аяғында Ана астана Сан-Хуанға көшті. Ананың астрономияға және білімге деген құштарлығы болды. Оның отбасылық үйі астрономия, ботаника және музыка туралы пікірталастар өтетін жерге айналды. Сол жылы оның ең жақыны - күйеуі дүниеден озып, оны кішкентай балаларымен жалғыз қалдырды.
Жасаушы және таратушы өңдеу
1884 жылы Анаға Аресибода мұғалім орны ұсынылды, ол оны қабылдады. 1885 жылы ол Губерниялық Институтта ғылым мен философияны бойынша бакалавр дәрежесін алған болатын. Ескі Сан-Хуандағы Сан-Франциско мен Танка көшелерінің бұрышындағы үйінің төбесінде ол телескоптың көмегімен астрономия туралы конференциялар өткізетін. Ол 5000-нан астам баланы және 110 мұғалімді оқытты. Ол алгебра пәнінен ,испан, француз және латын тілдерінен жеке сабақтар берді. 1899 жылы Ана Сан-Хуан мектебінің директоры болып тағайындалды.[2] 1898 жылы Ана Пуэрто-Рикодағы ең алғаш болып "әйелдерге арналған"- La Mujer журналын құрды.El Buscapie, El Imparcial және El Mundo газеттеріне мақалалар жазды. La Evolucion (1902), La Mujer del Siglo XX (1907), Album Puertorriqueño (1918) және Heraldo de la Mujer (1920) және басқа да әйелдерге арналған басылымдарды қалаған болатын .
Мақалалардан өзге Ана көркем және ғылыми - публицистикалық жанрда бірнеше кітап жазды. Олардың ішінде: Ла Обрера , Луз и Сомбра , Сара кіреді. Оның Пуэрто-Рикалық Флора атты кітабы жоғары бағаланып, онымен қоймай Төртінші ғасырдың Христиан Өркениеті Ұйымы марапатына ие болған. Роке Антиль ботаникасын жазды. XX ғасырдың басында Кариб теңізіндегі өсімдіктер әлемін жан-жақты зерттеді. Париж астрономдар қоғамының құрметті мүшесі болды. [3]
Пуэрто - Риконың Маягвес қалашығындағы университеттің негізін қалаушы өңдеу
Ана өзінің білімін әйелдер мен қыздардың мүдделерін алға жылжыту үшін пайдаланды. Ол қыздарға арналған бірнеше мектеп құрды. 1902 жылы Роке өзінің үйінде Мұғалімдер академиясын құрған болатын. Ол Білім Департаментінде сабақ беріп, студенттерді емтихандарға дайындады. Білім беруге деген қызығушылығының артуы арқасында Ана Понсеньо лицейін (Понстағы Қыздар орта мектебі) және де Маягвес колледжін (Пуэрто-Рико университетінің Маягвес кампусы ретінде дамыды) құрды. Ана Сан-Хуандағы Пуэрто-Рико университеті кампусын құруда үлес қосты. [4]
Феминист өңдеу
1917 жылы Ана басқа кәсіби әйелдермен бірігіп Пуэрто-Риконың әйелдер құқығын қорғайтын бірінші феминистік ұйым - Пуэрто-Рикодағы феминистік Лиганы құрған болатын. 1921 жылы ұйым Суфражистік Әлеуметтік Лига ретінде сайлау құқығына көңіл бөлді. Саяси келіспеушіліктер салдарынан әйелдер өзара бөлінді, ал Ана ізбасарларын әйелдер суфражисттер қауымдастығын құруға итермеледі. Олар әйелдің сайлау құқығы үшін шексіз күрес жүргізді. Бірінші кезең 1932 жылы бекітілгеннен кейін, 1935 жылы барлық сайлау жасындағы әйелдерге дауыс беру рұқсат етілді.
Мұра және Құрмет өңдеу
1932 жылы Пуэрто-Рико университеті Анаға құрметті доктор дәрежесін берді. Сондай-ақ Пуэрто-Рикандық либералды партияның құрметті президенті лауазымын алды.
1933 жылы Ана Роке Гейгель де Дюпре Рио-Пьедраста қайтыс болды. Кейін Анаға арнап мемориал тұрғызылды. Оның есімімен Пуэрто-Рикодағы Умакао орта мектебі және Сан-Хуандағы көше аталды. Оның құрметіне Пуэрто-Рикандықтардың басым көпшілігі тұратын Иллинойс штатының Чикаго қаласындағы бастауыш мектеп аталды.
2020 жылы Ана Ұлттық Әйелдер Тарихи Альянсының лауреаты атанған болатын.