Варшава келісімі ұйымы

Варшава келісімі ұйымы (орыс: Организация Варшавского договора) — 1955 жылы достық, әріптестік және өзара кәмек жөнінде Албания, Болгария, Мажарстан, ГДР, Польша, Румыния, Чехословакия және КСРО арасында Варшава келісімі негізінде құрылған әскери-саяси одақ.

Варшава келісімі ұйымы
ВКҰ белгісі
1990 жылы қатысушы мемлекеттердің(қою жасыл) және бұрын қатысқан мемлекеттер (ашық жасыл) картасы
Мүшелік:	КСРО Албания (1968 шығып кетті) Болгария Чехословакия ГДР Мажарстан Польша Румыния
штаб-пәтер:	КСРО, Мәскеу, Ленинградский даң., 41
Басшылары
Қолбасшы	1955—1960: И. С. Конев
1960—1967: А. А. Гречко
1967—1976: И. И. Якубовский
1977—1989: В. Г. Куликов
Құрылуы
1989—1991: П. Г. Лушев
Келісімшартқа қол қою	14 мамыр 1955 жылы
Ыдырау
Таратылу	1 шілде 1991 жылы
Варшава келісімі ұйымы Ортаққорда

Қырғи-қабақ соғысы (1945–90): НАТО мен Варшава пактісі, 1973 жылғы күш балансы

1955 жылы 14 мамырда Варшавада Келісімге қол қойылды, 1955 жылдың 5 маусымында күшіне енді, қызмет ету мерзімі - 20 жыл, 1975 жылы 10 жылға жалғастырылды, 1985 жылы 20 жылға созылды. Ұйым 1955 жылы 9 мамырда ГФР НАТО-ның құрамына кіргеннен кейін, оған қарама-қарсы сес ретінде "қырғи-қабақ соғыс" жағдайында құрылды. Жоғарғы саяси басқару органы - ВКҰ, үкіметтердің өкілдерінен құралған кеңесші комитет. 1976 жылы көмекші органдар - Бірлескен секретариат пен сыртқы істер министрлерінің комитеті құрылды.

Әскери басшылық бірлескен қарулы күштерді басқарды, резиденциялары Мәскеу қаласында орналасқан. 1969 жылдан Әскери кеңес пен Қорғаныс министрлер комитеті құрылған. 1987 жылы қорғаныстық әскери доктрина қабылданды. 1989-1990 жылдардағы Орталық, Оңтүстік-шығыс Еуропадағы саяси өзгерістерден кейін 1990 жылдың ақпанында әскери органдар таратылды.

Варшава Келісіміне қатысушы елдердің Қарулы Күштерінің саны 1987 жылдың 1 шілдеде 6 435 900 адамды құрады.

1991 жылдың 1 шілдесінде Прагада, Болгария, Мажарстан, Польша, Румыния, КСРО және Чехословакия өкілдері ВКұ-ның жүмысын тоқтату жөніндегі хаттамаға қол қойды.

Құрамы

Құрамына сегіз социалистік мемлекет кірді:

Республика	Билік ететін партия
КСРО	Кеңес Одағы Коммунистік Партиясы (КОКП) (алдында РСДЖП, РСДЖ(б)П, РК(б)П, БК(б)П)
ГДР	Германия социалистік бірлік партиясы нем. Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (Германияны біріктіру үдерісіне дайындық кезінде — 1990 жылдың қыркүйегінде ресми түрде шығарылды)
ЧССР	Чехословакия коммунистік партиясы чех. Komunistická strana Československa
БХР	Болгария коммунистік партиясы болг. Българска комунистическа партия
МХР	Мажарстан социалистік жұмысшы партиясы маж. Magyar Szocialista Munkáspárt
ПХР	Польшалық біріккен жұмысшы партиясы пол. Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
РСР	Румыния коммунистік партиясы рум. Partidul Comunist Român
АХСР	Албания еңбек партиясы алб. Partia e Punës e Shqipërisë (идеологиялық қайшылықтарға байланысты 1961 жылы одақтан шықты; ВКҰ әскерлері Чехословакияға кіргеннен кейін — 1968 жылдың қыркүйегінде ресми түрде шықты)