Азия-Тынық мұхит аймағы
Азия-Тынық мұхит аймағы (АТМА) — Тынық мұхиттың айналасында және оның ішінде орналасқан, Азия мемлекеттері мен елдерін қамтитын саяси және экономикалық термин.
АТМА 58 мемлекет пен елді біріктіреді, кейде бұл аймаққа Непал, Моңғолия, Мьянма Одағы, Үндістан да кіреді[1]. Аймақта ең ірі интеграциялық топтар орналасқан, соның ішінде Азия-Тынық мұхит аймағының экономикалық ынтымақтастығы (АТМЭЫ), Оңтүстік-шығыс Азия елдерінің ассоциациясы (ОШАМА), Шанхай ынтымақтастық ұйымы (ШЫҰ) және ірі ұйымдардың қатысушылары: Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД), Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО), Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (ЭЫДҰ), БРИКС, G-20, G-7, E-7. Олар бір-бірімен тығыз байланыста, кеңінен диверсификацияланған (Ұлттар Достастығы) немесе мамандандырылған (ОПЕК).
Аймақтағы ең ірі қалаларға Шанхай, Джакарта, Гонконг, Сингапур, Куала-Лумпур, Тайбэй, Сеул, Токио, Лос-Анджелес, Сидней, Мельбурн, Сан-Франциско, Сиэтл, Ванкувер жатады. Азия-Тынық мұхит аймағындағы көптеген мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдардың штаб-пәтерлері Гонолулуда (Гавайи) орналасқан.
Аймақта экономика мен ресурстардың алуан түрлілігі бар: динамикалық түрде дамып келе жатқан Гонконг, Тайвань және Сингапур, Жапония, Оңтүстік Корея, Тайвань мен АҚШ-тың батысындағы жоғары технологиялар, Аустралия, Канада, Филиппин және Ресейдің Алтай аймағындағы табиғи ресурстар, Қытай мен Индонезиядағы еңбек ресурстары, Чили, Жаңа Зеландия және АҚШ-тың ауыл шаруашылығының жоғары өнімділігі.
Көптеген экономистер ескі индустриалдық орталықтардың Еуропа мен АҚШ-тың шығысында баяу жойылуымен, әлемдік экономикалық белсенділіктің орталығы Азия-Тынық мұхит аймағына ауысуы мүмкін деп есептейді.
Мемлекеттер мен елдердің тізімі
өңдеуТөменде Азия-Тынық мұхит аймағына дәстүрлі түрде кіретін мемлекеттер мен елдердің тізімі берілген:
Азия-Тынық мұхит аймағына жиі жатқызылатын мемлекеттер мен елдер:
Азия-Тынық мұхит аймағына сирек жатқызылатын мемлекеттер мен елдер (ұлттық географтар Үнді мұхитты Тынық мұхитының бөлігі деп санайды):
Дереккөздер
өңдеу- ↑ МАИ, МГУ и Тихий океан.(қолжетпейтін сілтеме)