Марий Эл

	Ресей Федерациясының субъектісі
	Марий Эл Республикасы; Республика Марий Эл; Марий Эл Республик ; Мары Эл Республик
Марий Эл туы	Марий Эл елтаңбасы
Елордасы	Йошкар-Ола
Жер аумағы	72-ші
Барлығы; % су беті	23375 км²; 2,8
Жұрты	65-ші
Барлығы; Тығыздығы	▼690 349 (2013); 29.53 адам/км²
ЖАӨ	71-ші
Барлығы, ағым. баға; Жан басына шаққанда	82.4 млрд руб. (2010); 96.1 мың руб.
Федералды округ	Волга маңы
Экономикалық аудан	Волга-Вятка
Мемлекеттік тілі	марише (Горномарий және Луговомарий тілдері), орысша
Республика басшысы	Леонид Маркелов
Үкімет басшысы	Леонид Маркелов
Мемлекетік мәжіліс төрағасы	Юрий Минаков
РФ субъектісінің коды	12
ISO 3166-2 бойынша коды	RU-ME
Уақыт белдеуі	MSK (UTC+4)

Координаттар: 56°42′ с. е. 47°52′ ш. б. / 56.700° с. е. 47.867° ш. б. / 56.700; 47.867 ^(G) ^(O) ^(Я)

Марий Эл Республикасы (орыс. Респу́блика Мари́й Эл, марише Марий Эл Республик, Мары Эл Республик), Мари́й Эл^[4] (марише Марий Эл, Мары Эл) — Ресейдің еуропалық бөлігінің шығысында орналасқан республика^[5], Ресей Федерациясының субъекті, Волга маңы федералды округінің құрамына кіреді. Марий Эл Республикасының конституциясына сәйкес, Ресей Федерациясының құрамындағы республика (мемлекет)^[6].
Астанасы – Йошкар-Ола қаласы.

Географиясы

Солтүстігінде және шығысында Киров облысымен, оңтүстік-шығысында — Татарстанмен, оңтүстік-батысында — Чувашиямен, батысында — Төменгі Новгород облысымен шектеседі.

Тарихы

Республика 1920 жылдың 4 қарашасында құрылды.

Халқы

Росстат мәліметтері бойынша республика халқының саны 690 349^[7] адам (2013). Қоныстану тығыздығы — 29,53 адам/км² (2013). Қала халқы — 64,33 % ^[7] (2013).

Ұлттық-этностық құрамы

Йошкар-Ола және Волжскінің қала халқында, сондай-ақ Йошкар-Ола маңындағы селоларда және республиканың батысында орыстар басым көпшілікті құрайды. Ауылдық жерлерінде марилер көп қоныстанған, Горномарий ауданында — горномарилер (таулық марилер) мекен етеді. Олар тілі және мәдениеті бойынша луговомарилерден (көгалдық марилерден) ерекшеленеді. Звенигов ауданында бірнеше чуваш ауылдары бар.

Халық	1926 жыл, мың адам (*)	1939 жыл, мың адам (*)	1959 жыл, мың адам (*)	1970 жыл, мың адам (*)	1979 жыл, мың адам (*)	1989 жыл, мың адам (*)	2002 жыл, мың адам (*Мұрағатталған 26 қаңтардың 2012 жылы.)	2010 жыл, мың адам^[8]
Орыстар	210,0 (43,6 %)	267,0 (46,1 %)	309,5 (47,8 %)	320,8 (46,9 %)	334,6 (47,5 %)	356,0 (47,5 %)	345,5 (47,5 %)	313,9 (47,4 %)
Марилер	248,0 (51,4 %)	273,3 (47,2 %)	279,5 (43,1 %)	299,2 (43,7 %)	306,6 (43,5 %)	324,3 (43,3 %)	312,2 (42,9 %)	290,9 (43,9 %)
Татарлар	20,2 (4,2 %)	27,1 (4,7 %)	38,8 (6,0 %)	40,3 (5,9 %)	40,9 (5,8 %)	43,9 (5,9 %)	43,4 (6,0 %)	38,4 (5,8 %)
Чуваштар	2,2	5,5	9,1 (1,4 %)	9,0 (1,3 %)	8,1 (1,1 %)	9,0 (1,2 %)	7,4 (1,0 %)	6,0
Украиндар	…	1,8	2,7	4,6	4,5	5,3	5,1	3,6
Ұдмұрттар	1,2	1,4	2,5	2,6	2,5	2,5	2,2
Беларустар	…	…	…	1,2	1,2	1,4	1,4
Мордвалар	…	1,6	1,6	1,7	1,7	1,7	1,3
Әзербайжандар	…	…	…	…	…	…	1,2
Армяндар	…	…	…	…	…	…	1,1
Немістер	…	…	1,1	…	…	…	…

Саны 1000 адамнан астам халықтар көрсетілген

Дереккөздер

↑ Административно-территориальное деление по субъектам Российской Федерации на 1 қаңтар 2010 ж.. Росстат (14 шілде 2010).xls Мұрағатталған 18 қазанның 2012 жылы.
↑ [1] Мұрағатталған 25 желтоқсанның 2018 жылы.
↑ Закон Республики Марий Эл от 26 қазан 1995 ж. № 290-III (ред. от 10.03.2011) «О языках в Республике Марий Эл». Мұрағатталған 11 желтоқсанның 2013 жылы.
↑ Конституция Республики Марий Эл. Глава 1. Основы конституционного строя. Мұрағатталған 2 қазанның 2013 жылы. Марий Эл Республикасы және Марий Эл атаулары тең.
↑ Конституция Российской Федерации. Ст. 5, пп. 1, 2
↑ Конституция Марий Эл
↑ ^a ^b http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/PrPopul.xls Мұрағатталған 25 желтоқсанның 2018 жылы.
↑ Маристат. Окончательные итоги ВПН-2010. Национальный состав населения. Басты дереккөзінен мұрағатталған 30 мамыр 2012. Тексерілді, 19 ақпан 2011.

Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] Административно-территориальное деление по субъектам Российской Федерации на 1 қаңтар 2010 ж.. Росстат (14 шілде 2010).xls Мұрағатталған 18 қазанның 2012 жылы.

[2] [1] Мұрағатталған 25 желтоқсанның 2018 жылы.

[3] Закон Республики Марий Эл от 26 қазан 1995 ж. № 290-III (ред. от 10.03.2011) «О языках в Республике Марий Эл». Мұрағатталған 11 желтоқсанның 2013 жылы.

[4] Конституция Республики Марий Эл. Глава 1. Основы конституционного строя. Мұрағатталған 2 қазанның 2013 жылы. Марий Эл Республикасы және Марий Эл атаулары тең.

[5] Конституция Российской Федерации. Ст. 5, пп. 1, 2

[6] Конституция Марий Эл

[gks.ru-7] ttp://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/PrPopul.xls Мұрағатталған 25 желтоқсанның 2018 жылы.

[naselenie2012-8] Маристат. Окончательные итоги ВПН-2010. Национальный состав населения. Басты дереккөзінен мұрағатталған 30 мамыр 2012. Тексерілді, 19 ақпан 2011.

[4]

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[7]

[8]