Бейбітшілік саласында Нобель сыйлығы лауреаттарының тізімі

Бейбітшілік саласында Нобель сыйлығы (швед. Nobels fredspris) — беделді марапат жыл сайын Нобель қорымен әлемдегі бейбітшілікті нығайтуға қосқан үлесі үшін беріледі. Альфред Нобельдің оның 1895 жылы 27 қарашадағы, Парижде жазылған өсиетіндегі бес Нобель сыйлығының бірі. [1][2]

Осло орталығындағы Норвегия Нобель институты.

Үміткерлерді іріктеу өңдеу

Нобель қорының жарғысына сәйкес келесі адамдар кандидаттарды ұсына алады[3]:

  1. ұлттық парламенттер мен үкіметтердің мүшелері, министрлер кабинетінің мүшелері және егеменді мемлекеттердің министрлері, сондай-ақ мемлекет басшылары;
  2. БҰҰ Халықаралық Сотының және Гаагадағы Тұрақты төрелік сот мүшелері;
  3. Халықаралық құқық Институтының мүшелері;
  4. университет профессорлары, эмерит профессорлар, тарих, әлеуметтік ғылымдар, заңтану, философия, теология және дін бойынша қауымдастырылған профессорлар; университет ректорлары мен директорлары (немесе олардың баламалары); бейбітшілікті зерттеу институттарының және сыртқы саясат институттарының директорлары;
  5. Нобель сыйлығының лауреаттары;
  6. Нобель бейбітшілік сыйлығымен марапатталған ұйымдар үшін Директорлар кеңесінің мүшелері немесе оның баламасы;
  7. Норвегия Нобель комитетінің қазіргі және бұрынғы мүшелері;
  8. Норвегия Нобель комитетінің бұрынғы кеңесшілері.[3]

Лауреаттар тізімі өңдеу

1900-шы 1910-шы 1920-шы 1930-шы 1940-шы 1950-ші 1960-ші 1970-ші 1980-ші 1990-шы 2000-шы 2010-шы 2020-шы

1900-шы өңдеу

Жыл Суреті Ел[4], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
1901 Анри Дюнан
(1828—1910)
  Швейцария
Қызыл Крест Халықаралық комитетін және Женева конвенциясын негізін құрудағы оның рөлі үшін. [5]
Фредерик Пасси
(1822—1912)
  Франция
Көптеген жылдар бойы бітімгершілікке жұмсаған күш-қайраты үшін [6]
1902 Эли Дюкоммен
(1833—1906)
  Швейцария
Еуропада пацифистік қоғамдастықтардың түрлі қызметін үйлестіруде Халықаралық бейбітшілік бюросы құрудағы еңбегінің еленіуінің белгісі ретінде [7]
Шарль Гоба
(1843—1914)
  Швейцария
Халықаралық арбитраж ісіне жұмсаған күш-жігері үшін [8]
1903 Уильям Кример
(1828—1908)
  Ұлыбритания
Арбитраж арқылы бейбітшілікке қол жеткізуге күшінің құрметіне [9]
1904 Халықаралық құқық институты
(1873)
  Бельгия
Әлемдегі халықаралық құқық принциптерін анықтаған, оның кодификациясын қабылдаған және халықаралық проблемаларды шешу жолдарын ұсынған бірінші ұйымдардың бірі. [10]
1905 Берта Зуттнер
(1843—1914)
  Аустрия
Белсенді пацифистік қызметі үшін [11]
1906 Теодор Рузвельт
(1858—1919)
  АҚШ
Портсмут келісіміне қол қоюдағы оның рөлі үшін [12]
1907 Луи Рено
(1843—1918)
  Франция
Франциядағы Халықаралық құқықтың шынайы данышпаны ретінде [13]
Эрнесто Монета
(1833—1918)
  Италия
Бейбітшілік үшін өзінің тынымсыз еңбегі үшін [14]
1908 Клас Арнольдсон
(1844—1916)
  Швеция
Норвегиялық жанжалды шешуге қатысқаны үшін [15]
Фредерик Байер
(1837—1922)
  Дания
Аймақтық ынтымақтастықты нығайту үшін скандинавиялық парламентаралық одақ құрғаны үшін [16]
1909 Огюст Беернарт
(1829—1912)
  Бельгия
Халықаралық төрелік және қару-жарақты қысқарту үшін күрестегі күш-жігерін тану белгісі ретінде [17]
Поль Д’Эстурнель
(1852—1924)
  Франция
Франция мен көршілес елдер арасындағы келісім-шарттар бойынша төрелігі үшін [18]

1910-шы өңдеу

Жыл Суреті Ел[4], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
1910 Халықаралық бейбітшілік бюросы
(1891)
  Швейцария
«Қарусыздану жөніндегі конференцияларды ұйымдастырғаны үшін». [19]
1911 Тобиас Ассер
(1838—1913)
  Нидерланд
«Халықаралық төрелік саласындағы жұмысы үшін». [20]
Альфред Герман Фрид
(1864—1921)
  Аустрия-Мажарстан
«Оның халықаралық қызметі үшін».
1912 Элиу Рут
(1845—1937)
  АҚШ
«Батыс жарты шарда бейбітшілікті нығайтудағы күш-жігері үшін». [21]
1913 Анри Лафонтен
(1854—1943)
  Бельгия
«Еуропадағы бейбітшілік үшін халық қозғалысының шынайы көшбасшы ретінде». [22]
1914 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне енгізілген. [23]
1915 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне енгізілген. [24]
1916 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне енгізілген. [25]
1917 Халықаралық Қызыл Крест комитеті
(1863)
  Швейцария
«За деятельность по улучшению положения военнопленных». [26]
1918 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне енгізілген. [27]
1919 Томас Вудро Вильсон
(1856—1924)
  АҚШ
«Қазіргі заманғы халықаралық саясатта адамзаттың іргелі заңын енгізгені үшін». [28]

1920-шы өңдеу

Жыл Суреті Ел[4], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
1920 Леон Виктор Огюст Буржуа
(1851—1925)
  Франция
«Бейбітшілік пен әділеттілік ісіне қосқан ұзақ мерзімді үлесі және Ұлттар Лигасын құрудағы көрнекті рөлі үшін». [29]
1921 Карл Яльмар Брантинг
(1860—1925)
  Швеция
«Ұлттар Лигасының жұмысы және Швеция мен Норвегия арасындағы дауларды бейбіт шешудегі күші үшін». [30]
Кристиан Ланге
(1869—1938)
  Норвегия
«Халықаралық дауларды шешу құралы ретінде төрелікті насихаттағаны үшін».
1922 Фритьоф Нансен
(1861—1930)
  Норвегия
«Ұзақ жылдары әлеуметтік осал адамдарға көмек көрсетудегі қызметі үшін». [31]
1923 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне енгізілген. [32]
1924 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне енгізілген. [33]
1925 Джозеф Остин Чемберлен
(1863—1937)
  Ұлыбритания
«Локарно келіссөздеріндегі рөлі үшін». [34]
Чарлз Гейтс Дауэс
(1865—1951)
  АҚШ
«Оның атымен аталатын жоспарға қосқан үлесін тану белгісі ретінде».
1926 Аристид Бриан
(1862—1932)
  Франция
«Сенімсіздік жылдарынан кейін Франция мен Германияның достық диалогқа қол жеткізуі және Локарно шартын жасасудағы оның рөлі үшін». [35]
Густав Штреземан
(1878—1929)
  Германия
1927   Фердинанд Эдуард Бюиссон
(1841—1932)
  Франция
«Француз және неміс халықтарының арасындағы өзара түсіністікті қалпына келтіруге бағытталған қызметі үшін». [36]
Людвиг Квидде
(1858—1941)
  Германия
«Франция және Германиядағы қоғамдық пікірді бейбіт ынтымақтастыққа дайындағаны үшін».
1928 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне енгізілген. [37]
1929 Фрэнк Биллингс Келлог
(1856—1937)
  АҚШ}
(сыйлық 1930 ж. берілді)
«Париж пактісін дайындағаны үшін». [38]

1930-шы өңдеу

Жыл Суреті Ел[4], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
1930   Натан Сёдерблум
(1866—1931)
  Швеция
«Бейбітшілікке діни бірлестік арқылы жеткізуге тырысқан құрметіне». [39]
1931   Джейн Аддамс
(1860—1935)
  АҚШ
«Әлемнің барлық бейбітшілік сүйгіш әйелдерінің шынайы делегаты ретінде». [40]
  Николас Мюррэй Батлер
(1862—1947)
  АҚШ
«Әлемдегі сарқылмас энергия мен істегі құлшынысы үшін».
1932 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне енгізілген. [41]
1933   Ральф Норман Энджелл
(1872—1967)
  Ұлыбритания
«Бейбітшілікті насихаттағаны үшін». [42]
1934   Артур Хендерсон
(1863—1935)
  Ұлыбритания
«Халықаралық қарусыздану істерін тұрақты қорғанысы үшін». [43]
1935   Карл фон Осецкий
(1889—1938)
  Германия
(сыйлық 1936 жылы берілді)
«Германиядағы милитаризмге қарсы күресі үшін». [44]
1936   Карлос Сааведра Ламас
(1878—1959)
  Аргентина
«1935 жылғы Боливия-Парагвай қақтығысындағы бітімгершілік рөлі үшін». [45]
1937   Роберт Сесил
(1864—1958)
  Ұлыбритания
«Ұлттар Лигасының алдында қызметінің құрметіне». [46]
1938   Босқындар істері жөніндегі Нансен Халықаралық ұйымы
(1921)
  Швейцария
«Әлеуметтік жағынан осалдарға көмек көрсетудегі қызметі үшін». [47]
1939 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне енгізілген. [48]

1940-шы өңдеу

Жыл Суреті Ел[4], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
1940 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне (2/3) және Нобель қорына (1/3) енгізілген. [49]
1941 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне (2/3) және Нобель қорына (1/3) енгізілген. [50]
1942 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне (2/3) және Нобель қорына (1/3) енгізілген. [51]
1943 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне (2/3) және Нобель қорына (1/3) енгізілген. [52]
1944   Халықаралық Қызыл Крест комитеті
(1863)
  Швейцария
(сыйлық 1945 ж. берілді)
«ХҚКК соғыс кезінде өзінің қызметінде халықтарының өмірлік мүдделерін және татуласу қажеттігін анықтау, адамзаттың ынтымақтастық іргелі принциптерінің құнын қайтарды». [53]
1945   Корделл Халл
(1871—1955)
  АҚШ
«Батыс жарты шарда татулықтың сақталуына, сауданың нығаюына және БҰҰны құрудағы оның күш-жігерін тану ретінде». [54]
1946   Эмили Грин Болч
(1867—1961)
  АҚШ
«Бейбітшілік үшін көптеген жылдар бойғы тынымсыз жұмысы үшін». [55]
  Джон Рэлей Мотт
(1865—1955)
  АҚШ
«Миссионерлік қызметті үшін».
1947   Қоғамға қызмет жөніндегі Достар комитеті (Квакерлер)
(1647)
  Ұлыбритания
«Квакерлердің дүниежүзілік соғысқа қарсы наразылық белгісі үшін». [56]
Американдық қоғамға қызмет жөніндегі Достар комитеті (Квакерлер)
(1917)
  АҚШ
1948 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне (2/3) және Нобель қорына (1/3) енгізілген. [57]
1949   Джон Бойд Орр
(1880—1971)
  Ұлыбритания
«Адамзатты оның мұқтаждарынан босатудағы оның қызметі ғана емес, сонымен қатар халықтар мен нәсілдердің арасындағы ынтымақтастық бейбітшіліктің негізін қалаудағы қызметін тану белгісі ретінде». [58]

1950-ші өңдеу

Жыл Суреті Ел[4], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
1950   Ральф Банч
(1904—1971)
  АҚШ
«Аймақтық ынтымақтастықты нығайтуға Скандинавияда парламентаралық одақ құрғаны үшін». [59]
1951   Леон Жуо
(1879—1954)
  Франция
«Бітімгершілік саласындағы жетістіктерінің құрметіне». [60]
1952   Альберт Швейцер
(1875—1965)
  Франция
«Миссионерлік қызметті үшін». [61]
1953   Джордж Маршалл
(1880—1959)
  АҚШ
«Еуропадағы соғыстан кейінгі экономиканы қалпына келтіру мақсатында „Маршалл жоспары“ бастамашысы ретінде». [62]
1954   Босқындар істері жөніндегі БҰҰ Жоғарғы комиссар қызметі
(1951)
  БҰҰ
«Босқындар көмек көрсету және олардың қажеттіліктеріне билік назар аударту тынымсыз және жиі рақымсыз күш-жігерін жұмсағаны үшін». [63]
1955 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне енгізілген. [64]
1956 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне (2/3) және Нобель қорына (1/3) енгізілген. [65]
1957 Лестер Боулс Пирсон
(1897—1972)
  Канада
«Суэц дағдарысын еңсерудегі рөлі үшін». [66]
1958   Жорж Пир
(1910—1969)
  Бельгия
«Босқындарға көмегі үшін». [67]
1959   Филип Ноэль-Бейкер
(1889—1982)
  Ұлыбритания
«Қарусыздану жөніндегі ірі маман ретінде». [68]

1960-шы өңдеу

Жыл Суреті Ел[4], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
1960   Альберт Джон Лутули
(1898—1967)
  ОАР
«Адамдар мен халықтар арасындағы әділдікті қамтамасыз етудегі күш-жігері үшін». [69]
1961   Даг Хаммаршельд
(1905—1961)
  Швеция
(қайтыс болғаннан кейін)
«БҰҰ-дағы қызметі үшін». [70]
1962   Лайнус Карл Полинг
(1901—1994)
  АҚШ
«Ядролық сынауларға тыйым салу туралы шарт жобасын авторы ретінде». [71]
1963   Халықаралық Қызыл Крест комитеті
(1863)
  Швейцария
«Өзінің жүз жылдығының құрметіне». [72]
  Қызыл Крест қоғамдарының лигасы
(1919)
  Швейцария
«МККК бар болуының 100 жылдығының құрметіне».
1964     Мартин Лютер Кинг
(1929—1968)
  АҚШ
«Қара нәсілділердің теңдігінің пайдасына қызметі үшін». [73]
1965 БҰҰ Балалар қоры (ЮНИСЕФ)
  БҰҰ
«“Халықтар арасындағы және әлемдегі бауырластықты“ нығайтуда белсенді рөлі үшін». [74]
1966 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне енгізілген. [75]
1967 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне (2/3) және Нобель қорына (1/3) енгізілген. [76]
1968   Рене Кассен
(1887—1976)
  Франция
«Адам құқықтары декларациясының 20 жылдығы құрметіне». [77]
1969   Халықаралық еңбек ұйымы
(1919)
  Швейцария
«Бейбітшілік инфрақұрылымын құру және халықтар арасындағы бауырластықты нығайтудағы қызметі үшін». [78]

1970-ші өңдеу

Жыл Суреті Ел[4], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
1970   Норман Эрнест Борлоуг
(1914—2009)
  АҚШ
«Азық-түлік проблемасын шешуге қосқан үлесі үшін, әсіресе «жасыл революцияны» іске асырудағы қызметі үшін». [79]
1971   Вилли Брандт
(1913—1992)
  Германия
«Шығыс пен Батыс арасындағы шиеленістің әлсіреуіне әкелген нақты бастамаларын тану ретінде». [80]
1972 Сыйлық берілмеді. Қолма-қол ақша ағындары арнайы қор бөліміне енгізілген. [81]
1973   Генри Киссинджер
(1923—2023)
  АҚШ
«Вьетнамда бітімге келуге байланысты еңбегін тану ретінде». [82]
  Ле Дык Тхо
(1911—1990)
  Вьетнам
1974   Шон Макбрайд
(1904—1988)
  Ирландия
«Адам құқықтарының жағдайын бақылауға мүмкіндік беретін халықаралық тетіктерін құруғаны үшін». [83]
  Эйсаку Сато
(1901—1975)
  Жапония
«Милитаристік қарсы саясаты үшін».
1975   Андрей Сахаров
(1921—1989)
  КСРО
«Адамдар арасындағы бейбітшілік іргелі қағидаттарын батылдықпен қолдауы мен билікті асыра пайдалану және кез келген адамның құқықтарын аяқ асты етудің жолын кесуде батыл күресі үшін». [84]
1976   Бетти Уильямс
(1943—2020)
  Ұлыбритания
«Бейбітшілік ісіндегі жетістіктерін тану ретінде». [85]
  Мейрид Корриган
(1944)
  Ұлыбритания
1977   Халықаралық амнистия
(1961)
  Ұлыбритания
«Азаптау, зорлық-зомбылықтан және ыдыраудан адамның қадiр-қасиетiн қорғағаны үшін». [86]
1978   Ануар Саадат
(1918—1981)
  Мысыр
«Израиль мен Египет арасындағы негізгі келісімдерді дайындағаны және жасасқаны үшін». [87]
  Менахем Бегин
(1913—1992)
  Израиль
1979   Тереза ана
(1910—1997)
  Үндістан
«Адамдық қадiр-қасиетiн мызғымастығын қорғаудың ең маңызды саласындағы бейбітшілікті бекітуші ретінде». [88]

1980-ші өңдеу

Жыл Суреті Ел[4], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
1980   Адольфо Перес Эскивель
(1931)
  Аргентина
«Адам құқықтары үшін күрескер ретінде». [89]
1981     Босқындар істері жөніндегі БҰҰ Жоғарғы комиссар қызметі
(1951)
  Швейцария
«Босқындар көмек көрсету және олардың қажеттіліктеріне билік назар аударту тынымсыз және жиі рақымсыз күш-жігерін жұмсағаны үшін». [90]
1982   Альва Мюрдаль,
(1902—1986)
  Швеция
«Қарусыздану және ядролық және қарусыз аймақтардағы жұмыстары үшін». [91]
  Альфонсо Гарсия Роблес
(1911—1991)
  Мексика
1983   Лех Валенса
(1943)
  Польша
«Адам құқықтары үшін күрескер ретінде». [92]
1984   Десмонд Мпило Туту
(1931—2021)
  ОАР
«Апартеидке қарсы күресте ерлігі мен қаһармандығы үшін». [93]
1985   Әлем дәрігерлері ядролық соғысты болдырмау үшін
(1980)
  АҚШ
«Жұртшылықты хабарландыруы және бейбітшілік пайдасына адам санасын иілудегі қызметтері үшін». [94]
1986   Эли Визель
(1928—2016)
  АҚШ
«Еврей халқының қайғы-қасіретке арналған, ұлтшылдықтың құрбандарына арналған тақырыптарға бейілділігі үшін». [95]
1987   Оскар Ариас Санчес
(1940)
  Коста-Рика
«Орталық Америкадағы бейбіт келіссөздердің бастамашысы ретінде». [96]
1988   БҰҰ Бітімгершілік күштері
(1948)
  БҰҰ
«Бейбітшілікті қолдауы үшін». [97]
1989   14-ші Далай-лама
(1935)
  Үндістан
«Жеке тұлғалар, қауымдастықтар мен халықтар арасында мейірімділік, махаббат пен толеранттылықты оның тынымсыз уағыздағаны үшін». [98]

1990-шы өңдеу

Жыл Суреті Ел[4], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
1990   Михаил Горбачёв
(1931—2022)
  КСРО
«Бүгінде халықаралық қоғамдастық өмірінің маңызды бөліктерін сипаттайтын бейбіт процесінде оның жетекші рөлін тану ретінде». [99]
1991   Аун Сан Су Чжи
(1945)
  Мьянма
«Адам құқықтарын қорғаушы ретінде». [100]
1992   Ригоберта Менчу
(1959)
  Гватемала
«Адам құқықтары үшін, әсіресе, Американың байырғы халықтарының күрескері ретінде». [101]
1993   Нельсон Мандела
(1918—2013)
  ОАР
«Апартеид режимінің бейбіт аяқталуына және Оңтүстік Африкада жаңа демократия негіздерін даярлаудағы олардың еңбегі үшін». [102]
  Фредерик Виллем де Клерк
(1936—2021)
  ОАР
1994   Ясир Арафат
(1929—2004)
  Палестина
«Таяу Шығыстағы бейбітшілікке қол жеткізуге жұмсаған күш-жігері үшін». [103]
  Шимон Перес
(1923—2016)
  Израиль
  Ицхак Рабин
(1922—1995)
  Израиль
1995   Джозеф Ротблат
(1908—2005)
  Ұлыбритания
«Үлкен әлемдік саясатта ядролық қарудың рөлін төмендету бағытталған жетістіктері, мен қару-жарақ бұл түрін тыйым салуға ұзақ мерзімді күш-жігері үшін». [104]
  Ғылыми және жаһандық мәселелер бойынша Пагуошской конференциялары
(1957)
  Канада
1996   Карлуш Белу
(1948)
  Шығыс Тимор
«Шығыс Тимор жанжалын әділ және бейбіт жолмен шешуде олардың күш-жігері үшін». [105]
  Жозе Рамуш-Орта
(1949)
  Шығыс Тимор
1997   Жаяу әскеге қарсы минаға тыйым салу жөніндегі халықаралық қозғалыс
(1992)
  Швейцария
«Жер үсті минасын жоюға және тыйым салуға оның жасаған жұмысы үшін». [106]
  Джоди Уильямс
(1950)
  АҚШ
1998   Джон Хьюм
(1937—2020)
  Ұлыбритания
«Солтүстік Ирландиядағы жанжалдың бейбіт шешімін табу үшін жұмсаған күш-жігері үшін». [107]
  Дэвид Тримбл
(1944—2022)
  Ұлыбритания
1999   «Шекарасыз дәрігерлер»
(1971)
  Франция
«Қарулы қақтығыстар мен табиғи және техногендік апаттардың құрбандарына көмек көрсетуі мен гуманитарлық іс-шаралары үшін». [108]

2000-шы өңдеу

Жыл Суреті Ел[4], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
2000   Ким Дэ Чжун
(1924—2009)
  Корея Республикасы
«Солтүстік және Оңтүстік Корея қосылуына және Оңтүстік Корея және жалпы Шығыс Азиядағы демократия мен адам құқықтарын нығайтуға қатты теңдесіз жұмысы үшін». [109]
2001   БҰҰ
(1945)
  БҰҰ
«Неғұрлым ұйымдасқан әлем құру және әлемдегі бейбітшілікті нығайту қосқан үлесі үшін». [110]
  Кофи Аннан
(1938—2018)
  Гана
2002   Джимми Картер
(1924)
  АҚШ
«Бүкіл әлемде бейбіт қақтығыс басқару үшін және адам құқықтары үшін күресуге жұмсаған күш-жігері үшін». [111]
2003   Ширин Эбади
(1947)
  Иран
«Демократияны дамытуға қосқан үлесі үшін және адам құқықтары, әсіресе Ирандағы әйелдер мен балалардың, үшін күресі үшін». [112]
2004   Вангари Маатаи
(1940—2011)
  Кения
«Демократия мен бейбітшілік дамуына ұзақ мерзімді үлесі үшін». [113]
2005   МАГАТЭ
(1957)
  БҰҰ
«Әскери мақсаттарда ядролық энергияны пайдалануды болдырмау және қауіпсіз ықтимал жағдайында бейбіт мақсатта оның пайдаланылуын қамтамасыз ету үшін күш-жігері үшін». [114]
  Мохаммед аль-Барадеи
(1942)
  Мысыр
2006   Мухаммад Юнус
(1940)
  Бангладеш
«Әлеуметтік-экономикалық дамуы негіздерін жасау үшін күш-жігері үшін». [115]
  Grameen Bank
(1976)
  Бангладеш
2007   Альберт Гор
(1948)
  АҚШ
«Адам қызметінің туындаған жаһандық климаттың өзгеруі салдарын зерттеуде және оны ықтималдылығын болдырмау үшін іс-шараларды әзірлеуге жұмсаған күш-жігері үшін». [116]
  IPCC
(1988)
  БҰҰ
2008   Мартти Ахтисаари
(1937—2023)
  Финляндия
«Ол үш онжылдықта бірнеше құрлықта жасаған халықаралық дауларды шешу үшін, сол маңызды күш-жігері үшін». [117]
2009   Барак Обама
(1961)
  АҚШ
«Халықтар арасындағы халықаралық дипломатияны және ынтымақтастықты нығайтуда зор күш-жігері үшін». [118]

2010-шы өңдеу

Жыл Суреті Ел[4], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
2010   Лю Сяобо
(1955—2017)
  Қытай
«Қытайдағы іргелі адам құқықтары үшін ұзақ зорлық-зомбылықсыз күресі үшін» [119]
2011   Элен Джонсон-Серлиф
(1938)
  Либерия
«Әйелдер құқықтары мен қауіпсіздігі үшін зорлық-зомбылықсыз күресі мен бейбіт процесіне қатысқаны үшін». [120]
  Лейма Гбови
(1972)
  Либерия
  Тавакуль Карман
(1979)
  Йемен
2012   Еуропалық Одақ
(1952)
  Еуропа одағы
«Еуропадағы адам құқықтарын қорғаудағы алпыс жыл бойы және құрлықты біріктірудегі ұзақ мерзімді рөлі үшін». [121]
2013   Химиялық қруға тыйым салу ұйымы
(1997)
  Нидерланд
«Химиялық қаруды жоюға қатысты үлкен күш-жігері үшін». [122]
2014   Малала Юсуфзай
(1997)
  Пәкістан
«Білім беруде балалар мен жастардың құқықтарын қанауға қарсы күресі үшін». [123]
  Кайлаш Сатьяртхи
(1953)
  Үндістан
2015   Тунистегі ұлттық диалог квартеті
(2013)
  Тунис
«2011 жылы Жасмин революциясы соңында Тунисте плюралистік демократия құрылысына «квартеттің» шешуші үлес қосқаны үшін» [124]
2016   Хуан Мануэль Сантос
(1951)
  Колумбия
«Елдегі жарты ғасырдан көп азамат соғысының аяқтау үшін күш-жігері үшін» [125]
2017   Ядролық қаруға тыйым салу жөніндегі халықаралық науқан
(1951)
  Швейцария
«Ядролық қаруды кез-келген пайдаланудың және осындай қаруды келісімдер арқылы тыйым салудың қайғылы зардаптарына назар аудартуға күш салғаны үшін» [126]
2018   Дени Муквеге
(1955)
  Конго Демократиялық Республикасы
«Соғыстар мен қарулы қақтығыстарда жыныстық зорлық-зомбылықты қару ретінде пайдалануды тоқтатуға тырысқаны үшін» [127][128]
  Надия Мурад
(1993)
  Ирак
[128][129]
2019   Абий Ахмед Али
(1976)
  Эфиопия
«Бейбітшілік пен халықаралық ынтымақтастыққа қол жеткізудегі күш-жігері үшін, атап айтқанда көршілес Эритреямен шекара қақтығысын шешу жөніндегі шешуші бастамасы үшін» [130]

2020-шы өңдеу

Жыл Суреті Ел[4], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
2020   Дүниежүзілік азық-түлік бағдарламасы
(1961)
  БҰҰ
«Аштықпен күресудегі күш-жігері үшін, қақтығыстардан зардап шеккен аудандардағы бейбітшілік жағдайын жақсартуға қосқан үлесі үшін және аштықты соғыс пен қақтығыстың қаруы ретінде пайдаланудың алдын алу үшін қозғаушы күш ретінде әрекет еткені үшін» [131]
2021   Мария Ресса
(1963)
  Филиппин
«Демократия мен тұрақты бейбітшіліктің алғышарты болып табылатын сөз бостандығын қорғауға бағытталған күш-жігері үшін» [132]
  Дмитрий Муратов
(1961)
  Ресей
2022   Алесь Беляцкий
(1962)
  Беларусь
«Бейбітшілік Сыйлығының лауреаттары өз елдеріндегі азаматтық қоғамды білдіреді. Олар көптеген жылдар бойы билікті сынау және азаматтардың негізгі құқықтарын қорғау құқығын алға тартты. Олар әскери қылмыстарды, адам құқықтарының бұзылуын және билікті асыра пайдалануды құжаттау үшін ерекше күш жұмсады. Олар бірге азаматтық қоғамның бейбітшілік пен демократия үшін маңыздылығын көрсетеді» [133]
  Мемориал
(1989)
  Ресей
  Азаматтық бостандықтар орталығы
(2007)
  Украина
2023   Наргиз Мохаммади
(1972)
  Иран
«Ирандағы әйелдердің езгісіне қарсы күресі және барлығына адам құқықтары мен бостандықтарын ілгерілету үшін күресі үшін» [134]

Дереккөздер өңдеу

  1. Завещание Альфреда Нобеля  (орыс.). nobeliat.ru. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 тамыз 2012. Тексерілді, 6 шілде 2012.
  2. Alfred Nobels testamente  (швед.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 тамыз 2012. Тексерілді, 6 шілде 2012.
  3. a b Nomination and Selection of Peace Prize Laureates. Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 18 қараша 2016. Тексерілді, 19 қараша 2016.
  4. a b c d e f g h i j k l m сыйлықтың ресми сайты на сәйкес сыйлықты алу уақытында лауреаттың мекен-жайы, Оның туған орнынан немесе азаматтығынан әр түрлі болуы мүмкін.
  5. Henry Dunant - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation.
  6. Frédéric Passy - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation.
  7. Élie Ducommun - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation.
  8. Albert Gobat - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation.
  9. Randal Cremer - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation.
  10. The Nobel Peace Prize 1904  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  11. Bertha von Suttner - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation.
  12. Theodore Roosevelt - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation.
  13. Louis Renault - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation.
  14. Ernesto Teodoro Moneta - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation.
  15. Klas Pontus Arnoldson - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation.
  16. Fredrik Bajer - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation.
  17. Auguste Beernaert - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation.
  18. Paul Henri d'Estournelles de Constant - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation.
  19. The Nobel Peace Prize 1910  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  20. The Nobel Peace Prize 1911  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  21. The Nobel Peace Prize 1912  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  22. The Nobel Peace Prize 1913  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  23. The Nobel Peace Prize 1914  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  24. The Nobel Peace Prize 1915  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  25. The Nobel Peace Prize 1916  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  26. The Nobel Peace Prize 1917  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  27. The Nobel Peace Prize 1918  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  28. The Nobel Peace Prize 1919  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  29. The Nobel Peace Prize 1920  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  30. The Nobel Peace Prize 1921  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  31. The Nobel Peace Prize 1922  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  32. The Nobel Peace Prize 1923  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  33. The Nobel Peace Prize 1924  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  34. The Nobel Peace Prize 1925  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  35. The Nobel Peace Prize 1926  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  36. The Nobel Peace Prize 1927  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  37. The Nobel Peace Prize 1928  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  38. The Nobel Peace Prize 1929  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  39. The Nobel Peace Prize 1930  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  40. The Nobel Peace Prize 1931  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  41. The Nobel Peace Prize 1932  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  42. The Nobel Peace Prize 1933  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  43. The Nobel Peace Prize 1934  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  44. The Nobel Peace Prize 1935  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  45. The Nobel Peace Prize 1936  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  46. The Nobel Peace Prize 1937  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  47. The Nobel Peace Prize 1938  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  48. The Nobel Peace Prize 1939  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  49. The Nobel Peace Prize 1940  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  50. The Nobel Peace Prize 1941  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  51. The Nobel Peace Prize 1942  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  52. The Nobel Peace Prize 1943  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  53. The Nobel Peace Prize 1944  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  54. The Nobel Peace Prize 1945  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  55. The Nobel Peace Prize 1946  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  56. The Nobel Peace Prize 1947  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  57. The Nobel Peace Prize 1948  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  58. The Nobel Peace Prize 1949  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  59. The Nobel Peace Prize 1950  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  60. The Nobel Peace Prize 1951  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  61. The Nobel Peace Prize 1952  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  62. The Nobel Peace Prize 1953  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  63. The Nobel Peace Prize 1954  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  64. The Nobel Peace Prize 1955  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  65. The Nobel Peace Prize 1956  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  66. The Nobel Peace Prize 1957  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  67. The Nobel Peace Prize 1958  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  68. The Nobel Peace Prize 1959  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  69. The Nobel Peace Prize 1960  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  70. The Nobel Peace Prize 1961  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  71. The Nobel Peace Prize 1962  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  72. The Nobel Peace Prize 1963  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  73. The Nobel Peace Prize 1964  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  74. The Nobel Peace Prize 1965  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  75. The Nobel Peace Prize 1966  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  76. The Nobel Peace Prize 1967  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  77. The Nobel Peace Prize 1968  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  78. The Nobel Peace Prize 1969  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  79. The Nobel Peace Prize 1970  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  80. The Nobel Peace Prize 1971  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  81. The Nobel Peace Prize 1972  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  82. The Nobel Peace Prize 1973  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  83. The Nobel Peace Prize 1974  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  84. The Nobel Peace Prize 1975  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  85. The Nobel Peace Prize 1976  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  86. The Nobel Peace Prize 1977  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  87. The Nobel Peace Prize 1978  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  88. The Nobel Peace Prize 1979  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  89. The Nobel Peace Prize 1980  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  90. The Nobel Peace Prize 1981  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  91. The Nobel Peace Prize 1982  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  92. The Nobel Peace Prize 1983  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  93. The Nobel Peace Prize 1984  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  94. The Nobel Peace Prize 1985  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  95. The Nobel Peace Prize 1986  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  96. The Nobel Peace Prize 1987  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  97. The Nobel Peace Prize 1988  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  98. The Nobel Peace Prize 1989  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  99. The Nobel Peace Prize 1990  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  100. The Nobel Peace Prize 1991  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  101. The Nobel Peace Prize 1992  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  102. The Nobel Peace Prize 1993  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  103. The Nobel Peace Prize 1994  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  104. The Nobel Peace Prize 1995  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  105. The Nobel Peace Prize 1996  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  106. The Nobel Peace Prize 1997  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  107. The Nobel Peace Prize 1998  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  108. The Nobel Peace Prize 1999  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  109. The Nobel Peace Prize 2000  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  110. The Nobel Peace Prize 2001  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  111. The Nobel Peace Prize 2002  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  112. The Nobel Peace Prize 2003  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  113. The Nobel Peace Prize 2004  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  114. The Nobel Peace Prize 2005  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  115. The Nobel Peace Prize 2006  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  116. The Nobel Peace Prize 2007  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  117. The Nobel Peace Prize 2008  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  118. The Nobel Peace Prize 2009  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  119. The Nobel Peace Prize 2010  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  120. The Nobel Peace Prize 2011  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  121. The Nobel Peace Prize 2012  (ағыл.). Нобель қоры. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 желтоқсан 2012. Тексерілді, 25 желтоқсан 2012.
  122. The Nobel Peace Prize 2013  (ағыл.). Нобель қоры. Тексерілді, 25 желтоқсан 2013.
  123. Бейбітшілік саласындағы Нобель сыйлығы Малала Юсафзайға және Кайлаш Сатьярти берілді  (орыс.). РИА Новости. Тексерілді, 10 қазан 2014.
  124. Лауреатом Нобелевской премии мира стал «квартет» национального диалога в Тунисе.
  125. The Nobel Peace Prize 2016 (eng). Фонд Нобеля. Тексерілді, 7 қазан 2016.
  126. International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (ICAN) - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation.
  127. Denis Mukwege - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation. Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 тамыз 2019.(қолжетпейтін сілтеме)
  128. a b The Nobel Peace Prize 2018  (ағыл.). Фонд Нобеля. Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 мамыр 2020.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 7 қазан 2018.
  129. Nadia Murad - Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation. Басты дереккөзінен мұрағатталған 5 қазан 2018.(қолжетпейтін сілтеме)
  130. Abiy Ahmed Ali. Facts  (ағыл.). The Nobel Foundation. Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 қазан 2019.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 19 қазан 2019.
  131. World Food Programme (WFP)  (ағыл.). The Nobel Foundation. Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 қазан 2020.(қолжетпейтін сілтеме)
  132. Главный редактор «Новой газеты» Дмитрий Муратов получил Нобелевскую премию мира  (орыс.).(қолжетпейтін сілтеме)
  133. Нобелевскую премию мира — 2022 получили две организации из России и с Украины, а также белорусский правозащитник  (орыс.).(қолжетпейтін сілтеме)
  134. Helljesen, Vilde Iranske Narges Mohammadi får Nobels fredspris 2023 (nb-NO) (6 қазан 2023).