Жердің экстремалды нүктелері

Жердің экстремалды нүктелері — бұл планетаның ең солтүстік, ең оңтүстік, ең шығыс және ең батыс немесе ең биік, ең төмен, бір сөзбен айтқанда рекордтық нүктелері.

Нақты ескерту

Жердің шығыс және батыс экстремалды нүктелерін анықтау қиын, себебі бұл планетаның формасы дөңгелек емес, сфероидты және полюстерге қарағанда экваторда кеңірек.

Жердің шығыс және батыс нүктелерін анықтау үшін әдетте бірінші шығыс меридианды және бірінші батыс меридианды пайдаланады, бірақ бұл ереже әрдайым дұрыс емес, себебі жер бетіндегі нүктелердің меридиандар бойынша орналасуы әрдайым дәл емес.

Кейбір дереккөздерге сәйкес, жердің ең шығыс нүктесі Дежнев иүйісі және ең батыс нүктесі Америка Құрама Штаттарындағы Аляска болып табылады.

Ең солтүстік нүкте

Географиялық Солтүстік полюсі: Жердің айналу осінің солтүстік ұшы. Бұл нүктеде барлық меридиандар қиылысады.

Ең оңтүстік нүкте

Географиялық Оңтүстік полюсі: Жердің айналу осінің оңтүстік ұшы. Бұл нүктеде барлық меридиандар қиылысады.

Континенттер бойынша

Континент	Биіктік			Температура
	Ең биік		Ең төмен	Ең жоғары	Ең төмен
Африка	5893 м Килиманджаро, Танзания		−155 м Асаль, Джибути	55 °C Кебили, Тунис 7 шілде 1931	−23.9 °C Ифран, Марокко 11 ақпан 1935
Антарктида	4892 м Винсон жотасы		−50 м Глубокое көлі, Весфольт аңғары	20.75 °C Команданте Феррас 9 ақпан 2020	−89.2 °C Восток станциясы 21 шілде 1983
Азия	8848 м Джомолунгма, Тибет-Непал шекаласы		−424 м Өлі теңіз, Израиль-Иордания-Палестина	53.9 °C Тират-Цви, Израиль 21 маусым 1942	−67.7 °C Оймякон, Сібір, КСРО 6 ақпан 1933
				54 °C Ахваз әуежайы, Иран 29 маусым 2017	−71.2 °C Оймякон, Сібір, КСРО 26 ақпан 1926
Еуропа	5642 м Эльбрус, Ресей		−28 м Каспий теңізі, Әзербайжан	48.0 °C Афина, Грекия 10 шілде 1977	−58.1 °C Усть-Щугер, СССР 31 желтоқсан 1978
Солтүстік Америка	6190.5 м Денали, Аляска, АҚШ		−85 м Бэдуотер, Калифорния, АҚШ	56.7 °C Фернес-Крик, Калифорния, АҚШ 10 шілде 1913	−66.1 °C Нортайс, Гренландия 9 қаңтар 1954
Океания	4884 м Джая (Карстенза пирамидасы), Индонезия (Аустралияның ең биік нүстесі — Косцюшко)		−15 м Эйр көлі, Оңтүстік Аустралия, Аустралия	50.7 °C Однадатта, Оңтүстік Аустралия, Аустралия 2 қаңтар 1960	−25.6 °C Ранферли, Отаго, Жаңа Зеландия 17 шілде 1903
Оңтүстік Америка	6962 м Аконкагуа, Мендоса, Аргентина		−105 м Лагуна-дель-Карбон, Аргентина	48.9 °C Ривадвия, Аргентина 11 желтоқсан 1905	−32.8 °C Сармьенто, Чубут, Аргентина 1 маусым 1907

Терең нүктелер

Атлант мұхиты	8376 м Милуоки шұңғымасы
Солтүстік мұзды мұхит	5550 м Моллой, Фрам бұғазы
Үнді мұхиты	7192 м Зонд шұңғымасы
Жерорта теңізі	5267 м Калипсо шұңғымасы
Тынық мұхит	10 928 м Мариан шұңғымасы
Оңтүстік мұхит	7 433.6 м Оңтүстік Сэндвич шұңғымасы