Футболдан 2024 жылғы Еуропа біріншілігі (іріктеу турнирі)

Футболдан 2024 жылғы Еуропа біріншілігі (іріктеу турнирі) (ағылш. UEFA Euro 2024 Qualifying Competition) — ЕУРО-2024 іріктеу турнирі. 2023 жылы 23 наурызда басталып, 2024 жылы 26 наурызда аяқталады.

Футболдан 2024 жылғы Еуропа біріншілігі (іріктеу турнирі)
ағыл. UEFA Euro 2024 Qualifying Competition
Чемпионат сипаттамасы
Өткізу уақыты	23 наурыз 2023 жыл — 26 наурыз 2024 жыл
Қатысушылар саны	53
Жүлделі орындар
Турнир статистикасы
Ойналған ойындар саны	200
Бомбардир(лер)	Ромелу Лукаку Криштиану Роналду 10 гол

     Команда сәтті іріктелді      Команда біліктілікке ие бола алады      Команда іріктеуден өте алмады      Команда шеттетілді

24 құраманың 20-сы іріктеу турнирі арқылы анықталады, 3 құрама 2022/23 жылғы УЕФА Ұлттар Лигасының плей-офф турнирі арқылы анықталады.

Іріктеу турнирінде құрамалар 10 топқа бөлінеді, әр топтан 1-2 орын алғандар финалдық турнирге тікелей жолдама алады.

Финалдық раундқа жолдама алды

Құрама	Біліктілік әдісі	Біліктілік күні	Қатысу	Қатарынан	Үздік нәтиже
Германия	Ұйымдастырушы	27 қыркүйек 2018	14	14	Чемпион (1972, 1980, 1996)
Франция	B тобында 1-ші немесе 2-ші орын	13 қазан 2023	11	9	Чемпион (1984, 2000)
Бельгия	F тобында 1-ші немесе 2-ші орын		7	3	2-ші орын (1980)
Португалия	J тобында 1-ші орын		9	8	Чемпион (2016)
Испания	A тобында 1-ші немесе 2-ші орын	15 қазан 2023	12	8	Чемпион (1964, 2008, 2012)
Шотландия	A тобында 1-ші немесе 2-ші орын		4	2	Топтық кезең (1992, 1996, 2020)
Түркия	D тобында 1-ші немесе 2-ші орын		6	3	3-ші орын (2008)
Аустрия	F тобында 1-ші немесе 2-ші орын	16 қазан 2023	4	3	1/8 финала (2020)
Англия	C тобында 1-ші немесе 2-ші орын	17 қазан 2023	11	4	Финал (2020)
Мажарстан	G тобында 1-ші немесе 2-ші орын	16 қараша 2023	5	3	3-ші орын (1964)
Словакия	J тобында 2-ші орын		3	3	1/8 финал (2016)
Албания	E тобында 1-ші немесе 2-ші орын	17 қараша 2023	2	1	Топтық кезең (2016)
Дания	H тобында 1-ші орын		10	2	Чемпион (1992)

Топтар

53 УЕФА құрамалары, турнирге хост ретінде қатысқан Германияны және Украинаға басып кіру себебінен шеттетілген Ресейді қоспағанда 2024 жылғы Еуропа чемпионатының іріктеу турниріне қатысуға құқылы.

Ұлттық құрамалар 2022/2023 ұлттар лигасындағы ойындары негізінде 6 себетке бөлінді. Ұлттар лигасының финалдық кезеңінің 4 қатысушысы бөлек себетке түсіп, 5 командадан тұратын топтарға егілді.

Турнир форматы

Турнирге 10 топқа бөлінген 53 құрама қатысты: 5 командадан 7 топ және 6 командадан 3 топ.

Топтық кезең

Біліктілік 2023 жылдың наурызында басталып, 2024 жылдың наурызында аяқталады.

Критерийлер

Егер екі немесе одан да көп командалардың ұпайлары бірдей болса, онда келесі критерийлер қолданылады:

1. Осы командалар арасындағы матчтардағы ең көп ұпай;
2. Осы командалар арасындағы матчтардағы ең үлкен Гол айырмашылығы;
3. Осы командалар арасындағы матчтарда ең көп гол соғылды;
4. Егер 1-3 критерийлерін қолданғаннан кейін орындарын анықтау мүмкін емес командалар қалса, 1-3 критерийлері тек осы командалар арасындағы матчтарға қайтадан қолданылады. Егер бұл соңғы позицияны анықтауға әкелмесе, 5-11 критерийлері қолданылады;
5. Топтық кезеңдегі барлық матчтардағы голдардың ең үлкен айырмашылығы;
6. Топтық кезеңдегі барлық матчтардағы ең көп гол;
7. Топтық кезеңнің барлық матчтарында шығудағы ең көп голдар саны;
8. Топтық кезеңдегі барлық матчтардағы ең көп жеңістер;
9. Топтық кезеңнің барлық матчтарында жеңістердің ең көп саны;
10. УЕФА-ның Fair Play рейтингі (бір сары карта үшін 1 ұпай, екі сары карточкадан кейін қызыл карта үшін 3 ұпай, тікелей қызыл карта үшін 3 ұпай, сары карта үшін 4 ұпай, содан кейін тікелей қызыл карта);
11. УЕФА Ұлттар Лигасының 2022/2023 жалпы рейтингіндегі орны.

Жалпы рейтингтегі орындарды анықтау

1. Команданың жалпы рейтингтегі орны келесі критерийлер бойынша анықталады (топта алтыншы орын алған командамен матчтардың нәтижелері есепке алынбайды):
2. Топтағы позиция;
3. Ең көп ұпай;
4. Голдардың ең үлкен айырмашылығы;
5. Ең көп гол соғылған;
6. Көшпелі матчтарда гол соғудың ең үлкен мәні;
7. Жеңістердің ең көп саны;
8. Қонақтағы матчтардағы жеңістердің ең көп саны;
9. УЕФА-ның Fair Play рейтингі (бір сары карта үшін 1 ұпай, екі сары карточкадан кейін қызыл карта үшін 3 ұпай, тікелей қызыл карта үшін 3 ұпай, сары карта үшін 4 ұпай, содан кейін тікелей қызыл карта);
10. УЕФА Ұлттар Лигасының 2022/2023 жалпы рейтингіндегі орны.

Плей-офф

2024 жылдың наурыз айында өтетін плей-офф кезеңіне Еуро-2024 финалдық ұтыс ойынына қатысуға Екінші мүмкіндік алған 12 команда қатысады. 12 команда 2022/2023 ұлттар Лигасындағы ойындарының нәтижелері бойынша таңдалады. Олар үш тармаққа бөлінеді, олардың әрқайсысында төрт команда бар. Ұлттар Лигасы топтарының жеңімпаздары автоматты түрде плей-оффқа қатыса алады. Егер топ жеңімпаздары финалдық турнирге жолдама алған болса, онда олар сол лиганың келесі рейтингтік командаларымен ауыстырылады.

Плей-офф өткізу схемасы

Плей-офф бір матчтық жартылай финал мен финалдан тұрады.

Жолдар бойынша бөлінгеннен кейін командалар УЕФА Ұлттар Лигасының 2022/2023 жалпы рейтингіне сәйкес бағаланады. Жартылай финалда бірінші команда төртінші, екінші команда үшінші орын алады. Соңғы матчтардағы алаң иелері жеребе арқылы анықталады.

Расписание

Төменде Еуро-2024 іріктеу науқанының кестесі берілген.

Фаза	Тур	Күндері
Топтық кезең	Тур 1-2	23-28 наурыз 2023
	Тур 3-4	15-20 маусым 2023
	Тур 5-6	7-12 қыркүйек 2023
	Тур 7-8	12-17 қазан 2023
	Тур 9-10	16-21 қараша 2023
Плей-офф	1/2 финал	21 наурыз 2024
	Финал	26 наурыз 2024

Жеребе

Еуро-2024 іріктеу турнирінің топтық кезеңінің жеребесі 2022 жылдың 9 қазанында Франкфуртта өтті. Жеребе тастау кезінде ұлттық құрамаларды егу УЕФА Ұлттар Лигасының 2022/2023 жалпы рейтингіне сәйкес анықталды. Ұлттар Лигасының төрт финалистіне бес командалық топқа кіруге кепілдік беруден басқа, жеребе рәсімінде келесі шектеулер болды:

• Саяси себептерге байланысты келесі елдердің құрамалары бір топқа кіре алмады: Гибралтар және Испания, Косово және Сербия, Косово және Босния және Герцеговина, Беларусь және Украина, сондай-ақ Армения мен Әзірбайжан.
• Беларусь, Исландия, Латвия, Литва, Норвегия, Фарер аралдары, Финляндия және Эстония қолайсыз климаттық жағдайлардың қаупі жоғары немесе орташа елдер ретінде анықталды. Осы командалардың екеуінен астамы бір топқа кіре алмады.
• Командалар бір-бірімен матчтар үшін еңсерген қашықтықтың мәндерін теңестіру мақсатында бір топқа олардың арасында үлкен қашықтық орнатылған елдерден (футбол қауымдастықтарынан) ең көп дегенде бір жұп команда кіре алады: Әзірбайжан үшін Португалияға, Исландияға және Гибралтарға, Исландия үшін — Грузияға ұшулар алыс қашықтыққа жылжу деп танылды. Кипр мен Израильге, Қазақстан үшін-Андорра, Англия, Франция, Исландия, Мальта, Солтүстік Ирландия, Португалия, Ирландия, Шотландия, Испания, Уэльс және Фарер аралдары.

Сілтемелер

• https://www.uefa.com/euro-2024/news/0279-1635c1adf4c0-831ffc150fff-1000/