Д
Д, д — кириллицаға негізделген әліпби әрпі.
Қазақ кирил әліпбиі | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Аа | Әә | Бб | Вв | Гг | Ғғ | Дд | |||||||
Ее | Ёё | Жж | Зз | Ии | Йй | Кк | |||||||
Ққ | Лл | Мм | Нн | Ңң | Оо | Өө | |||||||
Пп | Рр | Сс | Тт | Уу | Ұұ | Үү | |||||||
Фф | Хх | Һһ | Цц | Чч | Шш | Щщ | |||||||
Ъъ | Ыы | Іі | Ьь | Ээ | Юю | Яя |

Тілдің ұшы жоғарғы күрек тістердің түбіне тиіп, кері қайтуы әрі дауыс шымылдығының қатысуы арқылы жасалатын дауыссыз дыбысты таңбалайтын әріп.
Қазақ тілінде Д фонемасы жуан я жіңішке дауысты дыбыспен тіркесуіне қарай жуан (мысалы, адам, дана) және жіңішке (мысалы, дене, дән) болып айтылады. Д қазақтың байырғы сөздерінің аяғында жазылмайды, тек орыс тілі арқылы келген сөздердің соңында (мысалы, анод, катод) кездеседі. Кейде ауызекі тілде кейбір жеке Т-дан басталатын сөздердің басында Д дыбысымен айтылады (деңіз-теңіз, түзу-дүзу, тізе-дізе) айтылады[1][2][3].
Кодтар кестесі Өңдеу
Код | Регистр | Ондық код |
16-лық код |
8-дік код |
Екілік код |
---|---|---|---|---|---|
Юникод | Бас | 1044 | 0414 | 002024 | 00000100 00010100 |
Кіші | 1076 | 0434 | 002064 | 00000100 00110100 | |
ISO 8859-5 | Бас | 180 | B4 | 264 | 10110100 |
Кіші | 212 | D4 | 324 | 11010100 | |
КОИ-8 | Бас | 228 | E4 | 344 | 11100100 |
Кіші | 196 | C4 | 304 | 11000100 | |
Windows-1251 | Бас | 196 | C4 | 304 | 11000100 |
Кіші | 228 | E4 | 344 | 11100100 |
HTML жүйесінде бас әріп «Д»-ны Д немесе Д, ал кіші «д» әріпін - д немесе д деп белгілейді.
Дереккөздер Өңдеу
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Cyrillic alphabet |