Х, хкириллицаға негізделген әліпби әрпі.

  Қазақ кирил әліпбиі  
-{Аа}- -{Әә}- -{Бб}- -{Вв}- -{Гг}- -{Ғғ}- -{Дд}-
-{Ее}- -{Ёё}- -{Жж}- -{Зз}- -{Ии}- -{Йй}- -{Кк}-
-{Ққ}- -{Лл}- -{Мм}- -{Нн}- -{Ңң}- -{Оо}- -{Өө}-
-{Пп}- -{Рр}- -{Сс}- -{Тт}- -{Уу}- -{Ұұ}- -{Үү}-
-{Фф}- -{Хх}- -{Һһ}- -{Цц}- -{Чч}- -{Шш}- -{Щщ}-
-{Ъъ}- -{Ыы}- -{Іі}- -{Ьь}- -{Ээ}- -{Юю}- -{Яя}-

Тіл арты, ызың, қатаң дауыссыз дыбысты белгілейтін әріп. Қазақ тілінде байырғы сөздердің құрамында сирек кездескенімен х дыбыс қ дыбысындай қазақ тіліне тән, яғни жат емес дыбыс болып саналады. Араб, парсы, орыс тілдерінен енген сөздер мен халықаралық терминдерде жиі байқалады. Мысалы, хат, хрусталь т.б. [1] [2].

Кодтар кестесі өңдеу

Код Регистр Ондық
код
16-лық
код
8-дік
код
Екілік код
Юникод Бас 1061 0425 002045 00000100 00100101
Кіші 1093 0445 002105 00000100 01000101
ISO 8859-5 Бас 197 C5 305 11000101
Кіші 229 E5 345 11100101
KOI 8 Бас 232 E8 350 11101000
Кіші 200 C8 308 11001000
Windows 1251 Бас 213 D5 325 11010101
Кіші 245 F5 365 11110101

HTML жүйесінде бас әріп «Х»-ны Х немесе Х, ал кіші «х» әріпін - х немесе х деп белгілейді.

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 5 том
  2. Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ., Қазіргі қазақ тілі. Лексика. Фонетика, А., 1962
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Cyrillic alphabet