Маңғыстау облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімі
Маңғыстау облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімі Маңғыстау облысы әкімдігінің 2020 жылғы 7 қазандағы № 166 қаулысымен бекітілген.[1]
Бейнеу ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Көркембай мешіті, XIX ғасыр; Аманжол күмбезтамы, ХІХ ғасырдың екінші жартысы | қала құрылысы және сәулет | Бейнеу ауылынан 40 км оңтүстік-батыс бағытта; 25 км оңтүстік бағытта. | |
| 2 | Шалғынбай күмбезтамы, XIX - ХХ ғасырлар; Мықтыбай (Рәзия) күмбезтамы, ХХ ғасырдың басы | қала құрылысы және сәулет | Ақжігіт ауылынан 50 км оңтүстік бағытта; 25 км оңтүстік-шығыс бағытта. | |
| 3 | Асалы күмбезтамы, ХIХ ғасырдың бірінші жартысы; Көкетай күмбезтамы, ХIХ ғасырдың бірінші жартысы; Жансүгір күмбезтамы, XVIII - XX ғасырлар | қала құрылысы және сәулет | Боранқұл ауылынан 58; 50 км солтүстік-шығыс бағытта. | |
| 4 | Әжімұрат (Мәмішқазған) күмбезтамы, ХІХ ғасырдың аяғы - ХХ ғасырдың басы | қала құрылысы және сәулет | Тұрыш ауылынан 12 км оңтүстік-батыс бағытта. | |
| 5 | Иманбай күмбезтамы, ХІХ ғасырдың аяғы | қала құрылысы және сәулет | Төлеп ауылынан 25 км солтүстік-шығыс бағытта. | |
| 6 | Амантұрлы қорымы, XIX - ХХ ғасырлар; Борқұдық қорымы, ХVI - ХIХ ғасырлар; Манашы қорымы, ХVII - ХIХ ғасырлар; Атан-Таған қорымы, ХVII - ХIХ ғасырлар; Атақозы қорымы, X - XVIII ғасырлар; Есетмола қорымы, ХІV - ХІХ ғасырлар; Қалнияз қорымы, XVIII ғасырдың аяғы – ХХ ғасырдың басы; Жезді қорымы, XIX ғасырдың басы - XX ғасыр | ансамбльдер мен кешендер | Бейнеу ауылынан 35 км солтүстік-шығыс бағытта; 40 км оңтүстік-батыс бағытта; 25 км оңтүстік-шығыс бағытта; 9 км оңтүстік-батыс бағытта; 18 км оңтүстік-батыс бағытта; 65 км солтүстік-батыс бағытта; 24 км солтүстік-шығыс бағытта; 106 км солтүстік-шығыс бағытта. | |
| 7 | Барақ қорымы, ХVII - ХVIII ғасырлар; Асау қорымы, ХVII - ХVIII ғасырлар; Құсшы-ата қорымы, ХV - ХIХ ғасырлар; Қырғын - 1, 2 қорымдары, ХVІІІ ғасыр - ХХ ғасырдың басы | ансамбльдер мен кешендер | Тұрыш ауылынан 13 км оңтүстік бағытта; 35 км оңтүстік-шығыс бағытта; 25 км батыс бағытта. | |
| 8 | Бесшымырау қорымы, ХVII - ХIХ ғасырлар; Бернияз қорымы, ХІХ ғасырдың екінші жартысы - ХХ ғасырдың басы; Дарханбай (Сары Шоңай) қорымы, ХVІІІ ғасырдың аяғы - ХХ ғасырдың басы; Қосарқан (Шақан) қорымы, ХVІІІ ғасырдың аяғы - ХХ ғасырдың басы; Сақау қорымы, ХІХ ғасыр - ХХ ғасырдың басы; Шақан қорымы, XIX - XX ғасырлар; Амандық қорымы, XIX ғасыр | ансамбльдер мен кешендер | Ақжігіт ауылынан 42 км оңтүстік бағытта; 40 км оңтүстік-шығыс бағытта; 40 км оңтүстік бағытта; 35 км батыс бағытта; 53 км оңтүстік-батыс бағытта; 27 км батыс бағытта; 49 км оңтүстік-шығыс бағытта. | |
| 9 | Алтықұлаш (Қызылқұлаш) қорымы, ХIХ ғасыр - ХХ ғасырдың басы; Тасым-1 қорымы, XVIII - ХIХ ғасырлар; Ырғызбай қорымы, XVIII - XIX ғасырлар; Есей қорымы, XVIII - XX ғасырлар; Ескімола қорымы, XIX - XX ғасырлар; Қалдыбай қорымы, XVIII - XX ғасырлар; Күржімбай қорымы, XIX - XX ғасырлар; Тілеміс қорымы, XVIII - XX ғасырлар | ансамбльдер мен кешендер | Боранқұл ауылынан 30 км; 35 км оңтүстік-батыс бағытта; 85,5 км шығыс бағытта; 90 км шығыс бағытта; 90,6 км шығыс бағытта; 83,4 км шығыс бағытта; 84,3 км шығыс бағытта; 92,5 км шығыс бағытта. | |
| 10 | Қостам қорымы, ХVIII - ХХ ғасырлар | ансамбльдер мен кешендер | Сам ауылынан 10 км солтүстік бағытта. | |
| 11 | Борқұдық керуен - сарайы (Ерсары ахун мешіті), ХVI - XIX ғасырлар; Қосқұдық керуен-сарайы, XIV ғасыр; Тоқсанбай қонысы, қола дәуірі; Ағашқұдық қорғаны, ерте темір дәуірі; Айтман қонысы, қола дәуірі; Ақжарбұлақ қорғаны, ерте темір дәуірі; Ашықтайпақ араны, орта ғасырлар; Ашықтайпақ қорғаны, ерте темір дәуірі; Ашықтайпақ - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Ашықтайпақ - 3 қорғаны, ерте темір дәуірі; Ашықтайпақ оғыз бекінісі, орта ғасырлар; Бекес қорғаны, ерте темір дәуірі; Жаңасу қорғаны, ерте темір дәуірі; Жарқұдық қорғаны, ерте темір дәуірі; Қайнар қорғаны, ерте темір дәуірі; Қайнар - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Қайнар - 3 қорғаны, ерте темір дәуірі; Қайнар бекінісі, орта ғасырлар; Қарабұлақ қорғаны, ерте темір дәуірі; Қараңғыбұлақ қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бейнеу ауылынан 40 км оңтүстік-батыс бағытта; 65 км солтүстік-батыс бағытта, Есетбұлақ жерінде; ауылдан 140 км солтүстік-шығыс бағытта; 76 км солтүстік-шығыс бағытта; 134 км солтүстік-шығыс бағытта; 62 км солтүстік бағытта; 39 км солтүстік-шығыс бағытта; 39 км солтүстік-шығыс бағытта; 51 км солтүстік-шығыс бағытта; 48 км солтүстік бағытта; 39,3 км солтүстік-шығыс бағытта; 30 км оңтүстік бағытта; 55 км оңтүстік-батыс бағытта; 34 км шығыс бағытта; 160 км солтүстік-шығыс бағытта; 160,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 164 км солтүстік-шығыс бағытта; 161 км солтүстік-шығыс бағытта; 17,5 км солтүстік бағытта; 55 км солтүстік-шығыс бағытта. | |
| 12 | Белдеулі керуен-сарайы, XIV ғасыр; Байтөбет қорғандар тобы, орта ғасырлар; Үмбетай қорғаны, ерте темір дәуірі; Азамат қорғандар тобы, ерте темір дәуірі; Азамат - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Азатай - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі: Ақпан ғибадатханасы, ерте темір дәуірі; Ақпан - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Аманқұл қорғаны, ерте темір дәуірі; Қаттаған қорғаны, ерте темір дәуірі; Көкбетті қорғандар тобы, ерте темір дәуірі; Онқұдық қорғаны, ерте темір дәуірі; Онқұдық - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Онқұдық - 3 қорғаны, ерте темір дәуірі; Сайқұдық қорғаны, орта ғасырлар; Шөмішті қорғаны, ерте темір дәуірі; Шөміштікөл - 2 араны, орта ғасырлар | археология ескерткіші | Тұрыш ауылынан 17 км солтүстік-батыс бағытта, Бесқұдық жерінде; ауылдан 32 км солтүстік-батыс бағытта; 30 км солтүстік-батыс бағытта; 24 км солтүстік бағытта; 28 км солтүстік бағытта; 28 км солтүстік бағытта; 25 км солтүстік-батыс бағытта; 23,5 км солтүстік-батыс бағытта; 25 км батыс бағытта; 24 км батыс бағытта; 37 км батыс бағытта; 40 км солтүстік-батыс бағытта; 29,5 км солтүстік-батыс бағытта; 27,5 км солтүстік-батыс бағытта; 23 км солтүстік-шығыс бағытта; 30 км солтүстік-шығыс бағытта; 33 км солтүстік бағытта. | |
| 13 | Қаратүлей керуен сарайы, X - XIII ғасырлар; Есен - Қазақ қорғаны, ерте темір дәуірі; Қаратүлейсор қорғандар тобы, ерте темір дәуірі; Ақжігіт - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ақжігіт ауылынан 35 км оңтүстік бағытта; 59 км оңтүстік бағытта; 35,5 км оңтүстік бағытта; 16 км батыс бағытта. | |
| 14 | Көкбетті қорғаны, ерте темір дәуірі; Құдас қорғандар тобы, ерте темір дәуірі; Құдас - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Күш қорғаны, ерте темір дәуірі; Манашы қорғандар тобы, қола дәуірі; Манашы - 2 қорғандар тобы, қола дәуірі; Молқұдық қорғаны, ерте темір дәуірі; Мыңсуалмас араны, орта ғасырлар; Мыңсуалмас қорғаны, ерте темір дәуірі; Мыңсуалмас бекінісі, орта ғасырлар; Нәбір қорғаны, ерте темір дәуірі; Өліқолтық қорғаны, ерте темір дәуірі; Сақау қорғандар тобы, орта ғасырлар | археология ескерткіші | Бейнеу ауылынан 43,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 87 км солтүстік-шығыс бағытта; 6 км солтүстік-шығыс бағытта; 14 км оңтүстік бағытта; 30 км оңтүстік бағытта; 30 км оңтүстік бағытта; 84,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 48 км солтүстік-шығыс бағытта; 58,5 км солтүстік бағытта; 59 км солтүстік бағытта; 25 км шығыс бағытта; 64 км оңтүстік-батыс бағытта; 100 км оңтүстік-шығыс бағытта. | |
| 15 | Тоқсанбай араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай - 2 араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай - 3 араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай - 4 араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай - 5 араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай - 6 араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай - 7 араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай - 8 араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай - 9 араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай - 10 араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай - 11 араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай - 12 араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай - 13 араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай - 14 араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай - 15 араны, орта ғасырлар; Тоқсанбай қорғандар тобы, ерте темір дәуірі; Тоқсанбай - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Тоқсанбай - 3 қорғаны, ерте темір дәуірі; Тоқсанбай қорғаны, ерте темір дәуірі; Тұрлығұл қорғаны, ерте темір дәуірі; Тұрлығұл - 2 қорғандар тобы, қола дәуірі; Тұрыш қорғаны, ерте темір дәуірі; Ұялы қорғаны, ерте темір дәуірі; Шаршы қорғаны, ерте темір дәуірі; Шетпе қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бейнеу ауылынан 127,8 км солтүстік-шығыс бағытта; 127,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 127,2 км солтүстік-шығыс бағытта; 126,8 км солтүстік-шығыс бағытта; 126,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 127,8 км солтүстік-шығыс бағытта; 125,4 км солтүстік-шығыс бағытта; 127,8 км солтүстік-шығыс бағытта; 125,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 125,2 км солтүстік-шығыс бағытта; 122 км солтүстік-шығыс бағытта; 122,6 км солтүстік-шығыс бағытта; 122,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 121,9 км солтүстік-шығыс бағытта; 121,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 128 км солтүстік-шығыс бағытта; 126 км солтүстік-шығыс бағытта; 125,6 км солтүстік-шығыс бағытта; 140 км солтүстік-шығыс бағытта; 86 км оңтүстік-батыс бағытта; 77 км оңтүстік-батыс бағытта; 62,3 км солтүстік бағытта; 32,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 39 км солтүстік-шығыс бағытта; Шетпе-Бейнеу 248 км грейдер жолынан 300 м оңтүстік бағытта. | |
| 16 | Шөміштікөл - 2а араны, орта ғасырлар; Шөміштікөл - 3 араны, орта ғасырлар; Шөміштікөл - 4 араны, орта ғасырлар; Шөміштікөл - 5 араны, орта ғасырлар; Шөміштікөл - 6 араны, орта ғасырлар; Шөміштікөл - 7 араны, орта ғасырлар; Шөміштікөл - 8 араны, орта ғасырлар; Шөміштікөл - 9 араны, орта ғасырлар; Шөміштікөл - 10 араны, орта ғасырлар; Шөміштікөл - 11 араны, орта ғасырлар; Шөміштікөл қорғаны, орта ғасырлар; Шөміштікөл - 2 қорғаны, орта ғасырлар; Шөміштікөл - 3 қорғаны, ерте темір дәуірі; Шөміштікөл - 4 қорғандар тобы, ерте темір дәуірі; Шөміштікөл - 5 қорғандар тобы, ерте темір дәуірі; Шөміштікөл - 6 қорғаны, ерте темір дәуірі; Шөміштікөл - 7 қорғаны, ерте темір дәуірі; Шөміштікөл - 8 қорғандар тобы, ерте темір дәуірі; Шөміштікөл оғыз бекінісі, орта ғасырлар; Шөміштікөл - 2 оғыз бекінісі, орта ғасырлар | археология ескерткіші | Бейнеу ауылынан 85,7 км солтүстік-шығыс бағытта; 85,9 км солтүстік-шығыс бағытта; 86 км солтүстік-шығыс бағытта; 86,3 км солтүстік-шығыс бағытта; 86,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 87 км солтүстік-шығыс бағытта; 87,4 км солтүстік-шығыс бағытта; 87,7 км солтүстік-шығыс бағытта; 87,9 км солтүстік-шығыс бағытта; 88,3 км солтүстік-шығыс бағытта; Тұрыш ауылынан 35 км солтүстік бағытта; Бейнеу ауылынан 84,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 85 км солтүстік-шығыс бағытта; 86,9 км солтүстік-шығыс бағытта; 88 км солтүстік-шығыс бағытта; 88,8 км солтүстік-шығыс бағытта; 89 км солтүстік-шығыс бағытта; Тұрыш ауылынан 38 км солтүстік бағытта; Бейнеу ауылынан 125,8 км солтүстік-шығыс бағытта; 125,8 км солтүстік-шығыс бағытта. |
Қарақия ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Аққұл ишан мешіті, ХIХ ғасыр; Аман күмбезтамы, ХIХ - ХХ ғасырлар; Маңғытай күмбезтамы, ХIХ - ХХ ғасырлар; Қымыздық күмбезтамы, ХIХ - ХХ ғасырлар | қала құрылысы және сәулет | Сенек ауылынан 17 км солтүстік-шығыс бағытта, Сайын жерінде; ауылдан 180 км шығыс бағытта; 190 км шығыс бағытта; 170 км шығыс бағытта. | |
| 2 | Тасболат күмбезтамы, ХIХ ғасыр | қала құрылысы және сәулет | Жетібай ауылынан 25 км оңтүстік-шығыс бағытта. | |
| 3 | Көбен жерасты мешіті, XIX ғасырдың аяғы - XX ғасырдың басы; Үшшоңқал қорымы, ХVIII - ХIХ ғасырлар; Алтынәлі қорымы, ХIХ - ХХ ғасырлар; Ұлы Қырғын қорымы, ХIХ ғасыр; Ербасан қорымы, XIX ғасырдың аяғы -XX ғасырдың басы | ансамбльдер мен кешендер | Қызылсай ауылынан 23,5 км солтүстік бағытта; 95 км шығыс бағытта; 15-20 км солтүстік-шығыс бағытта; 94 км солтүстік-шығыс бағытта; 30 км солтүстік бағытта. | |
| 4 | Айтман қорымы, XIX - ХХ ғасырлар; Оғыланды қорымы, X - ХIХ ғасырлар; Құсшы - ата қорымы, ХIХ - ХХ ғасырлар | ансамбльдер мен кешендер | Сенек ауылынан 120 км солтүстік-шығыс бағытта; 95 км солтүстік-шығыс бағытта, Оғыланды жерінде. | |
| 5 | Жолболды қорымы, ХIХ - ХХ ғасырлар; Дауысты-Дүкен қорымы, XVIII ғасыр - ХХ ғасырдың І жартысы; Әліке-Қанай қорымы, ХІХ ғасырдың аяғы - ХХ ғасырдың басы; Бірқарын қорымы, ХІХ ғасырдың аяғы - ХХ ғасырдың басы; Орыс қорымы, XVIII ғасырдың аяғы - XX ғасырдың басы | ансамбльдер мен кешендер | Сайөтес ауылынан 137 км шығыс бағытта; 85 км солтүстік-шығыс бағытта; 83 км шығыс бағытта; 186 км оңтүстік-шығыс бағытта; 98 км шығыс бағытта. | |
| 6 | Көкесем қорымы, ХIV - ХVIII - ХХ ғасырлар; Балуанияз қорымы, ХVIII - ХХ ғасырлар; Қаражар қорымы, ХIХ - ХХ ғасырлар; Қарамола (Көбен) 1, 2 қорымдар, ХIХ - ХХ ғасырлар; Қадырберді қорымы, XIX ғасырдың ІІ жартысы - XX ғасыр | ансамбльдер мен кешендер | Аққұдық елді мекенінен 70 км солтүстік-шығыс бағытта; 60 км солтүстік-шығыс бағытта; 60 км солтүстік-шығыс бағытта; 80 км солтүстік-шығыс бағытта; 52 км солтүстік-шығыс бағытта. | |
| 7 | Шейх-ата қорымы, ХVI - ХIХ ғасырлар | ансамбльдер мен кешендер | Құрық ауылынан 50 км оңтүстік-шығыс бағытта. | |
| 8 | Шынжыр – 1, 2 қорымдары, ХІХ ғасыр – ХХ ғасырдың басы; Тасболат - 1 ғибадатханасы, тас қабірі, ерте темір дәуірі; Бұрмаша - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Бұрмаша - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Жалғаной - 1 қорғаны, қола дәуірі; Керегемола - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Қосуақ - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Жалғаной - 2 қорымы, орта ғасырлар; Қаржау - 1 қорымы, ерте темір дәуірі; Ойранбасы - 1 ғибадатхана, ерте темір дәуірі | ансамбльдер мен кешендер | Жетібай ауылынан 25 км шығыс бағытта; 23 км оңтүстік-шығыс бағытта; 26 км солтүстік-шығыс бағытта; 22 км солтүстік-шығыс бағытта; 24 км шығыс бағытта; 19 км оңтүстік бағытта; 3 км батыс бағытта; 21 км солтүстік-шығыс бағытта; 5 км оңтүстік-шығыс бағытта; 11 км оңтүстік бағытта. | |
| 9 | Бармақ қорымы, XIV - XVI ғасырлар және XVIII ғасырдың аяғы - ХХ ғасырдың басы | ансамбльдер мен кешендер | Төлеп ауылынан 76 км оңтүстік бағытта. | |
| 10 | Шолым - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Ерсары қайрағы, ХIII - ХIV ғасырлар; Бесік - 3 ғибадатханасы, ерте темір дәуірі; Қаракісі - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Бекберді - 1 қорымы, ерте темір дәуірі; Бесік – 2 қорымы, ерте темір дәуірі; Қаракісі – 2 қорымы, орта ғасырлар | археология ескерткіші | Қызылсай ауылынан 6 км солтүстік-шығыс бағытта; 28 км солтүстік-шығыс бағытта; 18 км солтүстік-батыс бағытта; 15 км солтүстік-шығыс бағытта; 9 км солтүстік-шығыс бағытта; 15 км солтүстік-батыс бағытта; 17 км солтүстік-батыс бағытта. | |
| 11 | Таңбалы тас, ХIII - ХIV ғасырлар; Ұлы Кіндікті (Үлкенқұдық) діни-қабірлеу кешені, б.д.д. ІІ мыңжылдықтың ортасы; Үлкенқұдық - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Ерсары қайрақтасы - 2 ғибадатханасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Сенек ауылынан 28 км шығыс бағытта; 35 км солтүстік бағытта; 17 км солтүстік бағытта; 22 км солтүстік-батыс бағытта. | |
| 12 | Сауқұдық - 4 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Сауқұдық - 5 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Сауқұдық - 6 тас қабірі, қола дәуірі; Сауқұдық - 7 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Тоқмақ - 2 тас қабірі, қола дәуірі; Бескемпір - 1 қорғаны, орта ғасырлар; Жыланды қорғаны, ерте темір дәуірі; Жыланды - 1 қорғаны, қола дәуірі; Қызық - 1 қорғаны, орта ғасырлар; Сәрсембай - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Әулие - 1 қорымы, ерте темір дәуірі; Әулие - 2 қорымы, орта ғасырлар; Сауқұдық - 1 қорымы, қола дәуірі; Сауқұдық - 2 қорымы, X - XI ғасырлар; Сауқұдық - 3 қорымы, орта ғасырлар; Тоқмақ - 2 қорымы, орта ғасырлар; Тоқмақ - 3 қорымы, орта ғасырлар; Тоқмақ - 1 қонысы, энеолит | археология ескерткіші | Құрық ауылынан 23 км оңтүстік-шығыс бағытта; 32 км оңтүстік-шығыс бағытта; 21,5 км оңтүстік-шығыс бағытта; 18 км оңтүстік-шығыс бағытта; 70 км оңтүстік-шығыс бағытта; 55 км оңтүстік-шығыс бағытта; 5,5 км оңтүстік-шығыс бағытта; 14 км оңтүстік-шығыс бағытта; 36 км оңтүстік-шығыс бағытта; 42 км оңтүстік-шығыс бағытта; 27 км оңтүстік-шығыс бағытта; 27 км оңтүстік-шығыс бағытта; 17 км оңтүстік-шығыс бағытта; 30 км оңтүстік-шығыс бағытта; 30,5 км оңтүстік-шығыс бағытта; 58 км оңтүстік-шығыс бағытта; 57 км оңтүстік-шығыс бағытта; 60 км оңтүстік-шығыс бағытта. | |
| 13 | Бисембай - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Шынжыр - 1 қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Мұнайшы ауылынан 30 км оңтүстік-шығыс бағытта; 23 км оңтүстік-шығыс бағытта. | |
| 14 | Дәрмен - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Сазды елді мекенінен 13 км оңтүстік бағытта. |
Маңғыстау ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Қосмола күмбезтамы, ХIV ғасыр; Дауысты күмбезтамы, XX ғасырдың басы; Шұбартай күмбезтамы, XIX - XX ғасырлар; Қызылтас (Дүйсенбай Бектұрұлы) мешіті, XIX ғасыр - XX ғасырдың басы; Қызылтас (Ново - Александровская) бекінісі, 1834 - 1846 жылдар | қала құрылысы және сәулет | Сайөтес ауылынан 50 км солтүстік бағытта; 85 км шығыс бағытта; 180 км оңтүстік-шығыс бағытта; 70 км солтүстік бағытта; 70 км солтүстік бағытта. | |
| 2 | Көккүмбет күмбезтамы, ХIV ғасырдың ІІ жартысы: Қошақ күмбезтамы, XIX ғасыр | қала құрылысы және сәулет | Тұщықұдық ауылынан 7 км шығыс бағытта; 20 км оңтүстік-батыс бағытта. | |
| 3 | Тобықты жеріндегі Бекет - ата жерасты мешіті, XVIII - XIX ғасырлар | қала құрылысы және сәулет | Тиген елді мекенінен 37 км солтүстік-шығыс бағытта. | |
| 4 | Ақжігіт күмбезтамы, XVIII - XIX ғасырлар; Теректі сайы, ХХ ғасыр; Төлеген-әулие жерасты мешіті, XVII ғасырдың аяғы | қала құрылысы және сәулет | Шайыр ауылынан 5 км солтүстік-шығыс бағытта; 3 км шығыс бағытта; 20 км солтүстік-батыс бағытта. | |
| 5 | Ағашты сайы, ХХ ғасыр | қала құрылысы және сәулет | Оңды ауылынан 8 км оңтүстік-шығыс бағытта. | |
| 6 | Бәжі күмбезтамы, ХІХ ғасырдың аяғы - ХХ ғасырдың басы | қала құрылысы және сәулет | Ақшымырау ауылынан 9 км оңтүстік бағытта. | |
| 7 | Қожакүмбет күмбезтамы, XIV - XV ғасырлар | қала құрылысы және сәулет | Бекі елді мекенінен 19 км шығыс бағытта. | |
| 8 | Дорал Құлшық күмбезтамы, XX ғасырдың басы | қала құрылысы және сәулет | Жаңаөзен қаласынан 40 км солтүстік-батыс бағытта. | |
| 9 | Жалғасбай күмбезтамы, ХХ ғасырдың басы; Қошқар күмбезтамы, XX ғасырдың басы; Төселбай күмбезтамы, XX ғасырдың басы | қала құрылысы және сәулет | Жармыш ауылынан 15 км солтүстік-шығыс бағытта; 23 км солтүстік-шығыс бағытта; 23 км солтүстік-шығыс бағытта. | |
| 10 | Тасым күмбезтамы, XIX ғасырдың аяғы -XX ғасырдың басы | қала құрылысы және сәулет | Қызан ауылынан 31,5 км оңтүстік-батыс бағытта. | |
| 11 | Шерқала (Темір-Абдал) қорымы, XI - XIX ғасырлар; Қызылқала қалашығы, Ақмыш сайы, X - XVII ғасырлар; Аманқажы қорымы, XVI - XX ғасырлар; Сырлытам қорымы, XX ғасырдың басы; Қалнияз қорымы, XIX ғасыр; Құлмамбет қорымы, XVI - XVII ғасырлар; Шілкөз-Мейрам қорымы, XVI - XX ғасырлар; Алаторпа қорымы, XIX - ХХ ғасырлар; Үшкөз-Мейрам қорымы, XIV - XХ ғасырлар |  |
ансамбльдер мен кешендер | Шетпе ауылынан 20 км солтүстік-батыс бағытта; 20 км солтүстік-батыс бағытта; 29,5 км оңтүстік-батыс бағытта; 31 км оңтүстік-батыс бағытта; 12 км солтүстік-батыс бағытта; 15 км солтүстік бағытта; 20 км шығыс бағытта; ауылдың батыс беткейінде. |
| 12 | Мыңкісі қорымы, XVII - XX ғасырлар; Қарабарақ қорымы, XIX - XX ғасырлар; Қарақұдық қорымы, XVI - XX ғасырлар | ансамбльдер мен кешендер | Ақшымырау ауылынан 25 км шығыс бағытта; 30 км оңтүстік-шығыс бағытта; 8 км шығыс бағытта. | |
| 13 | Қаратам (Қазақбай) қорымы, XVI - XVIII ғасырлар | ансамбльдер мен кешендер | Таушық ауылынан 20 км шығыс бағытта. | |
| 14 | Ешкіқырған қорымы, XVI - XX ғасырлар; Қасым (Еліқажы) қорымы, XVII - XIX ғасырлар; Қаракісі қорымы, XVIII ғасыр - ХХ ғасырдың І жартысы; Толыбай қорымы, XVIII ғасырдың аяғы - ХХ ғасырдың І жартысы; Бесбұлақ мешіті және қорымы, ХІХ ғасырдың ІІ жартысы - ХХ ғасырдың басы; Шотан (Жаңасу) құдықтары жанындағы қорым, XVIII ғасырдың аяғы - ХХ ғасырдың басы; Сегізбай қорымы, ХІХ ғасыр - ХХ ғасырдың басы; Шилі қорымы, ХІХ ғасыр | ансамбльдер мен кешендер | Сайөтес ауылынан 25 км солтүстік-шығыс бағытта; 25 км шығыс бағытта; 5 км оңтүстік бағытта; 9 км батыс бағытта; 35 км солтүстік бағытта; 36 км оңтүстік-шығыс бағытта; 65 км солтүстік бағытта; 70 км солтүстік бағытта. | |
| 15 | Қызан қорымы, XVI - XIX ғасырлар; Олжа қорымы, XIX ғасыр; Тасым қорымы, XVIII - XIX ғасырлар | ансамбльдер мен кешендер | Қызан ауылынан 2 км шығыс бағытта; 30 км солтүстік-шығыс бағытта; 26 км оңтүстік-батыс бағытта. | |
| 16 | Ауызорпа қорымы, XV - XIX ғасырлар: Құлбарақ қорымы, XVIII - XIX ғасырлар | ансамбльдер мен кешендер | Тиген елді мекенінен 17 км солтүстік-шығыс бағытта: 6 км оңтүстік-шығыс бағытта7 | |
| 17 | Бердалы қорымы, XVI - XX ғасырлар; Күркіреуік (Шудабай) қорымы, XVIII ғасыр - ХХ ғасырдың басы; Әділ-ата қорымы, ХІХ ғасырдың І жартысы - ХХ ғасырдың басы | ансамбльдер мен кешендер | Жармыш ауылынан 36 км шығыс бағытта; 7 км шығыс бағытта; .15 км солтүстік бағытта | |
| 18 | Қырықкез қорымы, XVIII - XIX ғасырлар; Кәді қорымы, XIV - XX ғасырлар | ансамбльдер мен кешендер | Шайыр ауылынан 12 км солтүстік-шығыс бағытта; 6 км солтүстік-батыс бағытта. | |
| 19 | Өмір қорымы, XVIII ғасыр; Қапам-ата қорымы, XI - XX ғасырлар | ансамбльдер мен кешендер | Тұщықұдық ауылынан 5 км оңтүстік бағытта; 30 км батыс бағытта, | |
| 20 | Құнан қорымы, XV - XX ғасырлар; Бекбаулы ата қорымы, XVI - XVII ғасырлар және XVIII - XIX ғасырлар | ансамбльдер мен кешендер | Жыңғылды ауылы; ауылдан 14 км солтүстік-батыс бағытта. | |
| 21 | Есалы қорымы, XIX ғасыр - XX ғасырдың басы | ансамбльдер мен кешендер | Қызылсай ауылынан 23 км солтүстік бағытта, | |
| 22 | Есен-ата қорымы, XII - XIII және XVIII - XIX ғасырлар | ансамбльдер мен кешендер | Бекі елді мекенінен 5 км оңтүстік-шығыс бағытта. | |
| 23 | Сонабай қорымы және жерасты мешіті, XVIII - XX ғасырлар; Алма қорымы, ХІХ - ХХ ғасырлар; Мырзайыр қорымы, X - XIV ғасырлар және XVIII - XIX ғасырлар | ансамбльдер мен кешендер | Үштаған ауылынан 8 км солтүстік бағытта; 35 км шығыс бағытта; 12 км солтүстік-батыс бағытта. | |
| 24 | Мешіт-су қорымы, XVIII ғасырдың аяғы - ХХ ғасырдың басы | ансамбльдер мен кешендер | Бейнеу ауылынан 115 км оңтүстік бағытта. | |
| 25 | Қаламқас қорымы, ХІХ ғасыр - ХХ ғасырдың І жартысы | ансамбльдер мен кешендер | Шебір ауылынан 46 км солтүстік бағытта. | |
| 26 | Балға - 1 араны, орта ғасырлар; Балға - 2 араны, орта ғасырлар; Балға - 3 араны, орта ғасырлар; Балға - 4 араны, орта ғасырлар; Балға - 5 араны, орта ғасырлар; Бауырбас - 1 араны, орта ғасырлар; Бауырбас - 2 араны, орта ғасырлар; Бауырбас - 3 араны, орта ғасырлар; Бауырбас - 4 араны, орта ғасырлар; Тұзбайыр - 1 араны, орта ғасырлар; Тұзбайыр - 2 араны, орта ғасырлар; Тұзбайыр - 3 араны, орта ғасырлар; Тұзбайыр - 4 араны, орта ғасырлар; Тұзбайыр - 5 араны, орта ғасырлар; Тұзбайыр - 6 араны, орта ғасырлар; Тұзбайыр - 7 араны, орта ғасырлар; Тұзбайыр - 8 араны, орта ғасырлар; Бесбұлақ - 1 қалашығы, орта ғасырлар; Уәлі - 1 қалашығы, X – XIII ғасырлар | археология ескерткіші | Сайөтес ауылынан 44 км оңтүстік-шығыс бағытта; 43,5 км оңтүстік-шығыс бағытта; 42 км оңтүстік-шығыс бағытта; 45,5 км оңтүстік-шығыс бағытта; 46,7 км оңтүстік-шығыс бағытта; 44 км оңтүстік-шығыс бағытта; 46 км оңтүстік-шығыс бағытта; 45 км оңтүстік-шығыс бағытта; 47 км оңтүстік-шығыс бағытта; 38 км солтүстік-шығыс бағытта; 38 км оңтүстік-батыс бағытта; 40 км оңтүстік-батыс бағытта; 39 км оңтүстік-батыс бағытта; 38 км оңтүстік-батыс бағытта; 37 км оңтүстік-батыс бағытта; 36,5 км оңтүстік-батыс бағытта; 37 км оңтүстік-батыс бағытта; 38 км солтүстік-шығыс бағытта. | |
| 27 | Барыс - 1 тас қабірі, ерте қола дәуірі; Қараман-ата - 1 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Күркіреуік - 1 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Олжақыз - 1 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Олжақыз - 2 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Өтешөлген - 1 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Маната керуен сарайы, ХІV ғасыр; Айғырлы бекінісі, орта ғасырлар; Аққорған бекінісі, орта ғасырлар; Бесбұлақ - 2 бекінісі, қола дәуірі; Бірқарын бекінісі, орта ғасырлар; Кертті - 1 бекінісі, орта ғасырлар; Ақүйік - 1 қорғаны, ғибадатханасы, ерте темір дәуірі; Бердалы - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Бөгерстем - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Бесік - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Дүйсен - 3 қорғаны, орта ғасырлар; Елік - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жармыш ауылынан 5,5 км солтүстік-батыс бағытта; Жыңғылды ауылынан 30 км оңтүстік бағытта; Жармыш ауылынан 9 км шығыс бағытта; Онды ауылынан 11,5 км оңтүстік-шығыс бағытта; 11 км оңтүстік-шығыс бағытта; Жетібай ауылынан 27 км солтүстік-шығыс бағытта; Сайөтес ауылынан 37 км оңтүстік-батыс бағытта; Таушық ауылынан 16,5 км оңтүстік-батыс бағытта; Шетпе ауылынан 7 км оңтүстік-шығыс бағытта; Сайөтес ауылынан 34 км солтүстік-шығыс бағытта; Жыңғылды ауылынан 14 км оңтүстік-батыс бағытта; Сазды елді мекенінен 33,5 км оңтүстік-батыс бағытта; Онды ауылынан 11 км оңтүстік-батыс бағытта; Жармыш ауылынан 31 км оңтүстік-шығыс бағытта; Сайөтес ауылынан 21 км оңтүстік-батыс бағытта; Кызылсай ауылынан 14 км солтүстік-батыс бағытта; Үштаған ауылынан 12 км солтүстік-шығыс бағытта; 18 км солтүстік-шығыс бағытта. | |
| 28 | Есен-ата - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Есен-ата - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Есен-ата - 3 қорғаны, ерте темір дәуірі; Есен-ата - 4 қорғаны, ерте темір дәуірі; Есекен - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Жиенәлі - 1 қорғаны, ғибадатханасы, ерте темір дәуірі; Қанторқалы - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Құлназар - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Құлшық - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Қыземшек - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Қыземшек - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Қызылүйік - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Қызылүйік - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Масат - ата - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Масат - ата - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Масат - ата - 3 қорғаны, ерте темір дәуірі; Сырлытам қорымы, ерте темір дәуірі; Алтынқазған діни-қабірлеу кешені, III - IV ғасырлар | археология ескерткіші | Бекі елді мекенінен 7 км оңтүстік бағытта; 7 км оңтүстік бағытта; 7 км оңтүстік бағытта; 7 км оңтүстік бағытта; Жарма елді мекенінен 14 км оңтүстік-батыс бағытта; Таушық ауылынан 31 км солтүстік-шығыс бағытта; Бекі елді мекенінен 6 км оңтүстік-шығыс бағытта; Үштаған ауылынан 19,5 км оңтүстік-батыс бағытта; Жарма елді мекенінен 23 км оңтүстік-батыс бағытта; Тұщықұдық ауылынан 9,5 км оңтүстік-батыс бағытта; 10 км оңтүстік-батыс бағытта; Үштаған ауылынан 6 км солтүстік-шығыс бағытта; 6,5 км солтүстік-шығыс бағытта; Жарма елді мекенінен 9 км оңтүстік-шығыс бағытта; 13 км оңтүстік-шығыс бағытта; 17 км оңтүстік-шығыс бағытта; Шайыр ауылынан 34 км солтүстік-батыс бағытта; Таушық ауылынан 21 км шығыс бағытта. | |
| 29 | Сарқұл - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Саркұл - 3 қорғаны, ерте темір дәуірі; Сисем - ата - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Соққы қорғаны, ерте темір дәуірі; Тасбас - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Тасбас - 3 қорғаны, ерте темір дәуірі; Төлеген - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Төлесін - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Төлесін - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Төлесін - 3 қорғаны, ерте темір дәуірі; Төлесін - 4 қорғаны, ерте темір дәуірі; Шұқырой - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Шұқырой - 2 қорғаны, орта ғасырлар; Шұқырой - 3 қорымы, қорғаны, ерте темір дәуірі; Дүйсен - 2 қорымы, орта ғасырлар; Шұқырой - 4 қорымы, орта ғасырлар; Айғырлы - 1 қорымы, орта ғасырлар; Бесмұрын - 1 қорымы, қола дәуірі; Демесін - 1 қорымы, XI - XIII ғасырлар; Дүйсен - 1 қорымы, ерте темір дәуірі; Есікен - 2 қорымы, орта ғасырлар; Қарасазшоқы - 1 қорымы, қола дәуірі; Құлназар қорымы, орта ғасырлар; Құлназар - 2 қорымы, ерте темір дәуірі; Көктөрткүл қорымы, ерте темір дәуірі; Қолша қорымы, ерте темір дәуірі; Құлшық - 2 қорымы, ерте темір дәуірі; Құрман - 1 қорымы, орта ғасырлар; Құттымұрат - 1 қорымы, орта ғасырлар; Құттымұрат - 2 қорымы, орта ғасырлар | археология ескерткіші | Тұщықұдық ауылынан 10,5 км оңтүстік-батыс бағытта; 12 км оңтүстік-батыс бағытта; Сайөтес ауылынан 31 км солтүстік бағытта; Жарма елді мекенінен 18 км оңтүстік-шығыс бағытта; Үштаған ауылынан 19 км оңтүстік-батыс бағытта; 22 км оңтүстік-батыс бағытта; Тұщықұдық ауылынан 13 км оңтүстік-батыс бағытта; 6 км оңтүстік бағытта; 7 км оңтүстік-батыс бағытта; 7 км оңтүстік-батыс бағытта; 7 км оңтүстік-батыс бағытта; Жетібай ауылынан 13 км солтүстік-шығыс бағытта; 16 км солтүстік-шығыс бағытта; 21 км солтүстік-шығыс бағытта; Үштаған ауылынан 10,5 км солтүстік-шығыс бағытта; Жетібай ауылынан 16 км солтүстік-шығыс бағытта; Таушық ауылынан 17,5 км оңтүстік-батыс бағытта; Үштаған ауылынан 13 км солтүстік бағытта; 18 км солтүстік бағытта; 12 км солтүстік-шығыс бағытта; Жарма елді мекенінен 19 км солтүстік-батыс бағытта; Бекі елді мекенінен 16 км оңтүстік-шығыс бағытта; Үштаған ауылынан 16 км оңтүстік-батыс бағытта; 14 км оңтүстік-батыс бағытта; Жарма елді мекенінен 11 км оңтүстік бағытта; Бекі елді мекенінен 10 км оңтүстік-шығыс бағытта; Жетібай ауылынан 34 км солтүстік-шығыс бағытта; 7 км солтүстік-шығыс бағытта; Үштаған ауылынан 22 км солтүстік-батыс бағытта; 20 км солтүстік-батыс бағытта. | |
| 30 | Онды - 1 қорымы, ерте темір дәуірі; Сарқұл - 1 қорымы, қорғаны, ерте темір дәуірі; Торым - 1 қорымы, ерте темір дәуірі; Төлеген - 1 қорымы, қорғаны, ерте темір дәуірі; Тұзбайыр - 1 қорымы, ерте темір дәуірі; Айғырлы - 4 үңгірі; Айғырлы - 2 ғибадатханасы; Айғырлы - 3 ғибадатханасы, ерте темір дәуірі; Арасанбұға ғибадатханасы, ерте темір дәуірі; Бәйте - 1 ғибадатханасы, ерте темір дәуірі; Бәйте - 2 ғибадатханасы, ерте темір дәуірі; Соққы ғибадатханасы, орта ғасырлар; Тасбас - 1 ғибадатханасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Онды ауылынан 8 км оңтүстік-батыс бағытта; Тұщықұдық ауылынан 10,5 км оңтүстік-батыс бағытта; Жарма елді мекенінен 9 км оңтүстік-батыс бағытта; Тұщықұдық ауылынан 13 км оңтүстік-батыс бағытта; Сазды елді мекенінен 25 км солтүстік бағытта; Таушық ауылынан 17,5 км оңтүстік-батыс бағытта; 17,5 км оңтүстік-батыс бағытта; 17 км оңтүстік-батыс бағытта; Сайотес ауылынан 55 км солтүстік-шығыс бағытта; 51 км солтүстік-шығыс бағытта; 45 км солтүстік-шығыс бағытта; Үштаған ауылынан 33 км оңтүстік-шығыс бағытта; 18 км оңтүстік-батыс бағытта. | |
| 31 | Пысқын қорымы, XIX - XX ғасырлар; Айдар қорымы, XIX ғасыр; Арыстанбұға қорымы, XIX ғасырдың II жартысы; Ақшымырау , XIX ғасыр; Бекбай қорымы, XIX ғасыр - XX ғасырдың басы; Есекен қорымы, XIX ғасырдың ІІ жартысы - XX ғасырдың басы; Жарылғас қорымы, XVIII ғасырдың аяғы - XX ғасырдың басы; Жұлдызбай қорымы, XVIII ғасыр - XX ғасырдың басы; Қарауылкүмбет қорымы, XVI - XVII ғасырлар; Қоғам қорымы, XII ғасыр, XIX ғасырдың ІІ жартысы - XX ғасырдың басы; Қызық қорымы, XIX ғасырдың II жартысы; Өтес қорымы, XIV - XVI ғасырлар және XVIII - XX ғасырлар; Сәубет қорымы, XIX ғасырдың аяғы - XX ғасырдың басы; Сазды қорымы (Нұрнияз ахун), XIX ғасырдың аяғы - XX ғасырдың басы; Салпы қорымы, XIX ғасырдың аяғы - XX ғасырдың басы; Сеңгірбай қорымы, XIX ғасыр; Сырым қорымы, XIX ғасырдың аяғы -XX ғасырдың басы; Тілеміс қорымы, XIX ғасырдың II жартысы; Тұрлығұл қорымы, XVIII - XX ғасырлар; Шарғұл қорымы, XIX ғасырдың аяғы - XX ғасырдың басы; Демесін қорымы, XIX - XX ғасырлар; "Адай Ата - Отпан тау" тарихи-мәдени кешені, б.д.д. IV - II ғасырлар - б.д. XXI ғасыр |  |
ансамбльдер мен кешендер | Сайөтес ауылынан 73 км солтүстік-шығыс бағытта;Төлеп ауылынан 51 км оңтүстік-шығыс бағытта;Сайөтес ауылынан 51 км солтүстік-шығыс бағытта; 42 км оңтүстік-шығыс бағытта; 9 км оңтүстік бағытта; Үштаған ауылынан 15,5 км оңтүстік бағытта; Қызан ауылынан 26 км батыс бағытта; Сайөтес ауылынан 34 км оңтүстік-батыс бағытта; Онды ауылынан 19,5 км оңтүстік-шығыс бағытта; Ақшымырау ауылынан 23,5 км оңтүстік-батыс бағытта; 32,5 км шығыс бағытта; Сайөтес ауылының оңтүстік беткейінде; Онды ауылынан 25 км оңтүстік-батыс бағытта; Үштаған ауылынан 28 км шығыс бағытта; Төлеп ауылынан 98 км оңтүстік-шығыс бағытта; Ақшымырау ауылынан 18 км солтүстік-шығыс бағытта; Жармыш ауылынан 16 км солтүстік бағытта; Үштаған ауылынан 13 км солтүстік-шығыс бағытта; Төлеп ауылынан 18 км оңтүстік бағытта; Ақшымырау ауылынан 7 км оңтүстік-батыс бағытта; Үштаған ауылынан 19 км солтүстік-шығыс бағытта; Жыңғылды ауылынан 15 км шығыс бағытта. |
Мұнайлы ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Жұлдыз күмбезтамы, XVIII ғасырдың ІІ жартысы | қала құрылысы және сәулет | Батыр ауылынан 35 км оңтүстік-шығыс бағытта. | |
| 2 | Қожыр күмбезтамы, XV - XIX ғасырлар | қала құрылысы және сәулет | Маңғыстау ауылынан 15 км оңтүстік бағытта. | |
| 3 | Бердібек некрополі, XVIII ғасыр - XX ғасырдың І жартысы | ансамбльдер мен кешендар | Ақтау қаласынан 19,5 км солтүстік-шығыс бағытта. | |
| 4 | Жаукен қорымы, XII - XIX ғасырлар; Бөрілген қорымы, XVII - XX ғасырлар; Өзбек қорымы, XIX - XX ғасырлар; Қатем (Хатам-ишан) қорымы, Х - ХIХ ғасырлар; Қандыбас - 1 қорымы, орта ғасырлар; Бегеш қорымы, ХII - ХIХ ғасырлар; Нұрмағанбет қорымы, ХХ ғасырдың басы; Жамбауыл қорымы, ХVII - ХIХ ғасырлар; Жолжан қорымы, ХІХ - ХХ ғасырлар | ансамбльдер мен кешендар | Баянды ауылынан 30 км солтүстік-шығыс бағытта; 35 км солтүстік-шығыс бағытта; 20 км солтүстік бағытта; 15 км солтүстік бағытта; Шетпе ауылынан 32 км оңтүстік-батыс бағытта; Баянды ауылынан 25 км солтүстік бағытта; 35 км солтүстік бағытта; 30 км солтүстік бағытта; 45 км оңтүстік бағытта. | |
| 5 | Бектемір - баба қорымы, ХIХ - ХХ ғасырлар; Шектібай қорымы, ХIII ғасыр - ХХ ғасырдың басы; Ащысор - 1 араны, қола дәуірі | ансамбльдер мен кешендар | Құрық ауылынан 45 км солтүстік-батыс бағытта; 10 км солтүстік-батыс бағытта. | |
| 6 | Шұқыр (Жиделі) қорымы, ХIII - ХIV ғасырлар және ХVIII - ХХ ғасырлар | ансамбльдер мен кешендар | Батыр ауылынан 65 км оңтүстік-шығыс бағытта. | |
| 7 | Көкжал (Ұзынбас) бекінісі, ХVI - ХVII ғасырлар; Үшқұю бекінісі, қола дәуірі, ерте темір дәуірі, орта ғасырлар және ХХ ғасырдың басы; Ауыртас - 1 қорымы, орта ғасырлар; Желдімұрын - 1 қорымы, ерте темір дәуірі, орта ғасырлар; Үшқұю - 1 қонысы, неолит | археология ескерткіші | Баянды ауылынан 40 км шығыс бағытта; 40 км шығыс бағытта; 45 км шығыс бағытта; 55 км шығыс бағытта; 45 км шығыс бағытта. | |
| 8 | Ащысор - 1 араны, қола дәуірі; Үшқұю қалашығы, орта ғасырлар; Есен - 1 қорғаны, ХII – ХIII ғасырлар; Есен - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Құрық ауылынан 7,5 км солтүстік бағытта; Маңғыстау ауылынан 38 км шығыс бағытта; 6 км солтүстік-шығыс бағытта; 6 км солтүстік-шығыс бағытта. | |
| 9 | Жамбауыл - 1 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Жамбауыл - 2 тас қабірі, қола дәуірі; Мейіз - 2 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Мейіз - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Сайын Шапағатов ауылынан 24 км солтүстік-шығыс бағытта; 23,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 5,6 км оңтүстік-шығыс бағытта; 5 км оңтүстік-шығыс бағытта. |
Түпқараған ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Абылғазы күмбезтамы, ХIХ ғасыр; Қаракөз күмбезтамы, ХV - ХVІІ ғасырлар; Қыстау, малқора және тұрмыс құрылыстары, ХVIІI ғасыр; Нұрқабай құдығы, ХIХ ғасыр; Қалалық байланыс торабының ғимараты (Қазпошта), 1912 жыл; Екі сыныптық орыс - қазақ училищесінің ғимараты, 1909 жыл; Мұрын-жыраудың үйі (Мұрын Сенгірбекұлының музейі), 1908 жыл; Шіркеу, 1892 жыл; Халық үйі (Мәдениет үйі), 1880 - 1882 жылдар; Жоғарғы Түпқараған маягі, 1851 жыл; З. Дубский бағы, ХIХ ғасырдың аяғы; Новопетровск бекінісінің қалдықтары, 1846 жыл; Төлекбай күмбезтамы, ХIХ ғасыр; Шебер Ідіріс Серікбайұлының тұрғын үйі, 1940 жыл | қала құрылысы және сәулет | Форт-Шевченко қаласынан 3 км оңтүстік бағытта; 25 км шығыс бағытта; 30 км шығыс бағытта, Тамшалы жерінде; қаладан 35 км шығыс бағытта; Форт-Шевченко қаласы, С. Үргенішбайұлы көшесі, № 1; Н. Оңғарбайұлы көшесі, № 53; Е. Өмірбаев көшесі, № 10; Н. Оңғарбайұлы көшесі, № 49 ғимараттың жанында; № 49; қаладан 10 км солтүстік бағытта; 10 км солтүстік бағытта; қаланың солтүстік беткейі, Қорғантас тауы; қаладан 33 км солтүстік-шығыс бағытта, Меретсай шатқалының етегінде; Форт-Шевченко қаласы, М.Әбдіхалықов көшесі, № 58. | |
| 2 | Төменгі Түпқараған маягі, 1851 жыл; З. Дубскийдін қызының үйі (Қызыл бұрыш ғимараты), 1910 жыл; А. Шамониннің үйі (Баутин теңіз сауда портының ғимараты), 1889 жыл; Бұрынғы тұрғын үй, ХIХ ғасырдың аяғы; Ә. Жангелдинге арналған обелиск, 1975 жыл | қала құрылысы және сәулет | Баутин ауылының шығыс беткейі, Түпқараған шығанағының оңтүстік жағалауы; Баутин ауылы, № З. Дубский көшесі, № 23; № 21; № 15; № 23 ғимаратына қарсы теңіз беткейде. | |
| 3 | Темір күмбезтамы, ХХ ғасыр | қала құрылысы және сәулет | Ақтау – Форт-Шевченко жолында 44 км, Ақшұқыр ауылынан 30 км солтүстік бағытта. | |
| 4 | Үйтолы жерасты мешіті, XVIII - XIX ғасырлар; Қостам - 1 күмбезтамы, XIV - XV ғасырлар | қала құрылысы және сәулет | Таушық ауылынан 2 км батыс бағытта; 9,5 км солтүстік-батыс бағытта. | |
| 5 | Қошқар-ата қорымы, IХ - ХХ ғасырлар; Есмамбет қорымы, ХVII - ХIХ ғасырлар; Жоласқан қорымы, ХVI - ХIХ ғасырлар |  |
ансамбльдер мен кешендер | Ақтау қаласынан 17 км солтүстік-батыс бағытта; 25 км солтүстік-батыс бағытта; 50 км солтүстік-батыс бағытта. |
| 6 | Ұзын-там (Қара-там) қорымы, ХII - ХIХ ғасырлар; Қаңға-баба қорымы, ХІ - ХIХ ғасырлар; Жалғыз там (Белторан) қорымы, ХІІ - ХIХ ғасырлар; Ақшора қорымы, ХVI - ХХ ғасырлар; Мая қорымы, ХIV - ХIХ ғасырлар; Үштам қорымы, Х - ХVI ғасырлар; Кенті - баба қорымы, Х - ХVI ғасырлар; Сұлтан-үпі жерасты мешіті, қорымы және сайы, Х - ХIХ ғасырлары, энеолит; Қосым қорымы, ХVII - ХХ ғасырлар; Демеу қорымы, ХVIII - ХIХ ғасырлар; Сислам - ата қорымы, ХII - ХIХ ғасырлар; Сағындық қорымы, ХVI - ХIХ ғасырлар; Қарағашты-әулие қорымы, Х - ХIХ ғасырлар; Суат қорымы, ХVII - ХIХ ғасырлар; Айназар қорымы, ХIII - ХIХ ғасырлар; Ишан-қожа қорымы мен жерасты мешіті, ХV - ХVIII ғасырлар; Саназар қорымы, ХVII - ХХ ғасырлар; Құсым қорымы, ХVI - ХIХ ғасырлар; Жаңабай қорымы, XVIII - XIX ғасырлар |   |
ансамбльдер мен кешендер | Форт-Шевченко қаласынан 17 км солтүстік-батыс бағытта; 25 км шығыс бағытта; 45 км шығыс бағытта; 40 км шығыс бағытта; 36 км шығыс бағытта; 55 км солтүстік-шығыс бағытта; 55 км солтүстік-шығыс бағытта; 57 км солтүстік-шығыс бағытта; 9 км шығыс бағытта; 3 км оңтүстік-батыс бағытта; 2 км оңтүстік бағытта; 23 км шығыс бағытта; 47 км шығыс бағытта; 56 км шығыс бағытта; 7 км шығыс бағытта; 30 км оңтүстік бағытта; 23 км солтүстік-шығыс бағытта; 70 км оңтүстік-шығыс бағытта; 29 км шығыс бағытта, Қаңға жерінде. |
| 7 | Қалипан қорымы, Х – ХIХ ғасырлар; Жылқыбай қорымы, ХVII - ХIХ ғасырлар; Қайдауыл (Айымбет) қорымы, ХVIII - ХIХ ғасырлар; Айғыр қорымы, ХVII - ХIХ ғасырлар; Шат қорымы, ХVII - ХIХ ғасырлар; Долы-апа қорымы, ХII - ХIХ ғасырлар; Жиенәлі қорымы, ХVII - ХХ ғасырлар; Дәніспан қорымы, ХIV - ХVI ғасырлар; Қалың - Арбат қорымы, Х – ХIХ ғасырлар; Қазбайыр қорымы, XVI - XVIII ғасырлар және XIX ғасырдың II жартысы; Үдек қорымы, XIV - XVIII ғасырлар | ансамбльдер мен кешендер | Ақшұқыр ауылынан 11 км солтүстік-батыс бағытта; 40 км солтүстік-батыс бағытта; Ақтау–Қаражанбас жолында 60 км, Ақшұқыр ауылынан 43 км солтүстік-шығыс бағытта; Ақтау–Қаражанбас жолында 70 км, Таушық ауылынан 23 км оңтүстік-шығыс бағытта; 20 км оңтүстік-батыс бағытта; Ақтау – Қаражанбас жолында 95 км, Таушық ауылынан 5 км солтүстік-шығыс бағытта; 15 км шығыс бағытта; 7 км шығыс бағытта; Ақтау – Форт-Шевченко жолында 36 км, Ақшұқыр ауылынан 18 км солтүстік-батыс бағытта; Таушық ауылынан 13 км солтүстік-батыс бағытта; 18,5 км батыс бағытта. | |
| 8 | Қарлыбас бекінісі, ХI - ХII ғасырлар; Саура сайы, бекінісі, қола дәуірі | археология ескерткіші | Ақтау қаласынан 70 км солтүстік бағытта; Саура жерінен 600 м солтүстік-батыс бағытта, Ақтау қаласынан 80 км солтүстік-батыс бағытта. | |
| 9 | Тамшалы сайы, Қараған бекінісі, орта ғасырлар; Меретсай діни-қабірлеу кешені, б.д.д. V - IV ғасырлар; Түбежік - 1 діни-қабірлеу кешені, б.д.д. V - І ғасырлар, ерте темір дәуірі; Түбежік - 2 діни-қабірлеу кешені, б.д.д. IV - І ғасырлар, ерте темір дәуірі; Қаңға- баба (Түбежік) бекінісі, орта ғасырлар; Әжібай - 1 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Белторан - 2 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Белторан - 3 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Бисембай тас қабірі, ерте темір дәуірі; Қаратас - 2 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Қаратас - 5 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Мая тас қабірі, ерте темір дәуірі; Түбежік - 4 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Түпқараған бекінісі, орта ғасырлар; Дікілтас діни-қабірлеу кешені, ерте темір дәуірі; Талшық діни-қабірлеу кешені, энеолит - орта ғасырлар; Белторан - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі Қаратас - 3 қорғаны, ерте темір дәуірі; Қаратас - 4 қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Форт-Шевченко қаласынан 35 км шығыс бағытта, Тамшалы жерінде; қаладан 25 км солтүстік бағытта; 35 км солтүстік бағытта; 30 км солтүстік бағытта; 25 км шығыс бағытта; 10 км оңтүстік-шығыс бағытта; 43 км шығыс бағытта; 43 км шығыс бағытта; 30 км шығыс бағытта; 32 км шығыс бағытта; 33 км шығыс бағытта; 35 км шығыс бағытта; 30 км шығыс бағытта; 15 км солтүстік бағытта; 30 км шығыс бағытта 21 км солтүстік-шығыс бағытта; Құрық ауылынан 43 км шығыс бағытта; Форт-Шевченко қаласынан 33 км солтүстік шығыс бағытта; 32 км солтүстік шығыс бағытта. | |
| 10 | Қарақабақ қалашығы, ІІІ ғасыр - VI ғасырдың басы және ІХ - Х ғасырлар; Қосым тас қабірі, ерте темір дәуірі; Шақпақ-ата - 3 тас қабірі, ерте қола дәуірі; Әжі баба - 1 керуен сарайы, XI - XII ғасырлары; Байлама бекінісі, орта ғасырлар; Борлы бекінісі, орта ғасырлар; Қосбайыр - 2, діни-қабірлеу кешені, ерте темір дәуірі; Қосбайыр қорғаны, ерте темір дәуірі; Қосбайыр - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Қосбайыр - 3 қорғаны, ерте темір дәуірі; Қызылтөбе - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Қызылтөбе - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Шақпақ-ата - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі |  |
археология ескерткіші | Таушық ауылынан 17 км солтүстік-шығыс бағытта; 30 км оңтүстік-батыс бағытта; 25 км солтүстік-батыс бағытта; 18 км солтүстік бағытта; 12,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 40 км солтүстік-батыс бағытта; 15 км батыс бағытта; 12 км батыс бағытта; 12 км батыс бағытта; 15,5 км батыс бағытта; 29,5 км солтүстік-батыс бағытта; 32 км солтүстік-батыс бағытта; 27 км солтүстік-батыс бағытта. |
| 11 | Сақақұдық - 2 тас қабірі, ерте темір дәуірі; Түлкілі бекінісі, орта ғасырлар; Қосым - 2 діни-қабірлеу кешені, ерте темір дәуірі, орта ғасырлар; Көкалы - 1 қорғаны, қола дәуірі Үштам - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Үштам - 2 қорғаны, ерте темір дәуірі; Үштам - 3 менгірі, ерте темір дәуірі; Түлкілі - 2 қорымы, XIII - XIV ғасырлар, XVIII ғасыр; Үдек - 1 қорымы, ерте темір дәуірі; Сақақұдық - 1 үңгірі, орта ғасырлар; Түлкілі қонысы, неолит-энеолит | археология ескерткіші | Қызылөзен ауылынан 8,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 40 км оңтүстік-шығыс бағытта; 40 км оңтүстік-батыс бағытта; 20 км солтүстік-шығыс-бағытта; 45 км шығыс бағытта; 44 км шығыс бағытта; 46 км шығыс бағытта; 30 км оңтүстік-шығыс бағытта; 20 км солтүстік бағытта; 6 км шығыс бағытта; 40 км шығыс бағытта. | |
| 12 | Сағындық бекінісі, орта ғасырлар; Скалистый - 1 қонысы, неолит-энеолит; Скалистый - 2 қонысы, неолит-энеолит | археология ескерткіші | Сайын Шапағатов ауылынан 21,5 км солтүстік-батыс бағытта; Ақшұқыр ауылынан 500 м солтүстік-батыс бағытта; 1,5 км солтүстік-батыс бағытта. | |
| 13 | Көккүмбет қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Тұщықұдық ауылынан 3 км солтүстік-шығыс бағытта. | |
| 14 | Нұрқабай - 1 қорғаны, орта ғасырлар; Нұрқабай - 2 қорғаны, орта ғасырлар; Нұркабай - 4 қорғаны, ерте темір дәуірі; Нұрыштам - 1 қорғаны, орта ғасырлар; Түбежік - 5 қорғаны, ерте темір дәуірі; Төлекбай - 1 қорғаны, ерте темір дәуірі; Қостам - 4 қорымы, орта ғасырлар; Саназар - 4 қорымы, ерте темір дәуірі; Түбежік - 5 қорымы, орта ғасырлар; Борлы - 1 қонысы, қорымы, неолит-энеолит; Борлы - 2 қонысы, неолит-энеолит; Жанбұлақ - 1 қонысы, неолит-энеолит; Кетікқала қонысы, XIV ғасыр; Қостам - 1 қонысы, ерте темір дәуірі; Қостам - 2, қонысы, қорымы, энеолит - ерте қола дәуірі; Қостам - 3, қонысы, қорымы, энеолит - ерте қола дәуірі; Меретсай - 1 қонысы, ерте темір дәуір; Меретсай - 3 қонысы, энеолит - ерте қола дәуірі; Меретсай - 4 қонысы, энеолит - ерте қола дәуірі; Саназар - 1 қонысы, неолит-энеолит; Саназар - 2 қонысы, энеолит - ерте қола дәуірі; Талшын - 1 қонысы, энеолит; Талшын - 2 қонысы, энеолит - ерте қола дәуірі; Түбежік қонысы, неолит-энеолит; Қаратас - 1 ғибадатханасы, ерте темір дәуірі; Қостам - 5 ғибадатханасы, энеолит - ерте темір дәуірі; Саназар - 3 ғибадатханасы, қола дәуірі | археология ескерткіші | Форт-Шевченко қаласынан 35 км шығыс бағытта; 34 км шығыс бағытта; 36 км шығыс бағытта; 38 км шығыс бағытта; 34 км шығыс бағытта; 30 км шығыс бағытта; 37 км шығыс бағытта; 24,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 34 км шығыс бағытта; 58 км шығыс бағытта; 58 км шығыс-бағытта; 33 км шығыс бағытта; 800 м солтүстік-шығыс бағытта; 45 км шығыс бағытта; 44 км шығыс бағытта; 46 км шығыс бағытта; 30 км шығыс бағытта; 30 км шығыс бағытта; 30 км солтүстік-шығыс бағытта; 23 км солтүстік-шығыс бағытта; 23,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 21 км солтүстік-шығыс бағытта; 21,5 км солтүстік-шығыс бағытта; 32 км шығыс бағытта; 33 км шығыс бағытта; 40 км шығыс бағытта; 23,5 км солтүстік-шығыс бағытта. | |
| 15 | Тасмұрын қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Маңғыстау ауылынан 10 км солтүстік-шығыс бағытта. | |
| 16 | Қапамсай шеберханасы, палеолит; Шытша - 1 мегалиттер, қола дәуірі; Шытша - 2 және 3 мегалиттер, қола дәуірі; Шытша - 4 мегалиттер, қола дәуірі; Шытша - 5 мегалиттер, қола дәуірі; Қарамола - 1 қорымы, ерте темір дәуірі; Шытша - 6 қорымы, орта ғасырлар; Шақпақ-ата - 2 қонысы, энеолит; Шақпақ-ата - 5 қонысы, энеолит - ерте қола дәуірі; Шақпақ-ата - 6 қонысы, энеолит; Шақпақ-ата - 7 қонысы, энеолит; Шақпақ-ата - 8 қонысы, энеолит; Ақүйік ғибадатханасы, ерте темір дәуірі; Қызылтөбе - 3 ғибадатханасы, ерте темір дәуірі; Шақпақ-ата - 4 тұрағы, энеолит | археология ескерткіші | Таушық ауылынан 24 км солтүстік-батыс бағытта; 15 км солтүстік-батыс бағытта; 15 км солтүстік-батыс бағытта; 15 км солтүстік-батыс бағытта; 15 км солтүстік-батыс бағытта; 17 км солтүстік-батыс бағытта; 9 км солтүстік бағытта; 27 км солтүстік-батыс бағытта; 25 км солтүстік-батыс бағытта; 27 км солтүстік-батыс бағытта; 26 км солтүстік-батыс бағытта; 26 км солтүстік-батыс бағытта; 17,5 км оңтүстік-батыс бағытта; 28 км батыс бағытта; 25 км солтүстік-батыс бағытта. |
Ақтау қаласы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Ақтау қаласының алғашқы қысқы клуб ғимараты, 1961 жыл | қала құрылысы және сәулет | 3 шағын аудан, 66 үй. | |
| 2 | Тарас Григорьевич Шевченко ескерткіші, 1982 жыл | монументтік өнер құрылысы | 4-5 шағын аудандар арасындағы сквер. |