Уикипедия

Портал:Қытай

Портал Жоба Талқылау Қатысушылар

Қытай порталы
Қош келдіңіз! 歡迎!

Қытай Халық Республикасы (төте жазу: جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى‎ — Жұңxуа Халық Республикасы; жеңіл. қыт.: 中华人民共和国; дәст. қыт.: 中華人民共和國; пінин: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó) — Азия құрылығында орналасқан мемлекет.

Халық саны бойынша, әлемдегі 1-ші мемлекет (1,3 млрд санынан астам, халық көпшілігі — этникалық қытайлықтар, өз атауы — хән); жер аумағы бойынша Ресей және Канададан кейінгі 3-ші орында. 1949 жылы Қытай Халық Республикасы жарияланғаннан бері елді Қытай Коммунистік партиясы билеуде. Ресми түрде сегіз партия болса да, ҚХР-сын бір партиялы, авторитарлық елдер қатарына жатқызады.

14 мемлекетпен шектеседі: Ауғанстан, Бутан, Мьянма, Үндістан, Қазақстан, Қырғызстан, Лаос, Моңғолия, Непал, ҚХДР, Пәкістан, Ресей, Тәжікстан және Вьетнам.

Таңдаулы мақала

Бейжің, Пекин (солтүстік астана деген сөз) – Қытай Халық Республикасының астанасы. Көлемі жөнінен Қытайдағы (Шанхайдан кейін) 2-қала. Халқы — 12,6 млн. (1995). Солтүстік Қытай жазығының солтүстік шетінде Юндинхэ өз. алабында орналасқан. Үш жағынан тау жоталарымен қоршалған, оңтүстік-шығыс жағы ғана жазық болып келеді.

  • Бейжің тұрған жердегі елді мекен туралы алғашқы дерек б.з.б. 2-мыңжылдықта кездеседі.
  • Б.з.б. 11 — 8 ғасырлар аралығындағы жылнамаларда (Батыс Чжоу заманы) ол Цзи қаласы деп аталады.
  • Соғысушы патшалықтар дәуірінде (б.з.б. 475 — 221 ж.) ол Янь патшалығының орталығы болып, Солтүстік Қытайдың стратег. маңызды қаласына әрі ірі сауда орталығына айналды.
  • 10 ғасырдың басында Ляо әулеті қидандарының екінші астанасына айналып, атын Яньцзин деп өзгертті.
  • 12 ғасырдың ортасынан Чжунд, Дасин (чжурчжэннің Цзинь мемлекетінің ортаңғы астанасы) атанды.
  • 1215 жылы қаланы моңғолдар басып алды. 13 — 14 ғасырларда Даду немесе Ханбалық атанып, моңғолдың Юань империясының астанасы болды.

1368 жылы моңғолдардан азат етілгеннен кейін Бэйпин атанды.

  • 1421 жылы Қытайдың Мин империясының астанасы болып,Бэйцзин атанды (орысша Пекин атауы осыдан алынған).
  • 1644 — 1911 жылдары Цинь империясының астанасы болды. Бейжің мен оның маңайында металлургия, мұнай өңдеу, химия, машина және прибор жасау, полиграфия, құрылыс металдары, жеңіл және тамақ өнеркәсіп орындары, т.б. шоғырланған.
Тағы да...

Үздік сурет

«Ұлы Қорған» (дәст. қыт.: 長城; жеңіл. қыт.: 长城; пінин: Chángchéng; «ұзын қала қорғаны») немесе (дәст. қыт.: 萬里長城; жеңіл. қыт.: 万里长城; пінин: Wànlǐ Chángchéng; дәлме-дәлді «10 000 ли ұзынды қорған (里)¹») — Қытайдың Миң әулеті (1368—1644) тұсында салынған құрылыс..

Таңдаулы тұлға

Ху Цзиньтао, Hu Jіntao (21.12.1942 ж. т., Аньхуэй провинциясы, Чжиши қ.) — саяси қайраткер, Қытай Халық Республикасының төрағасы. Пекиндегі Цинхуа университетін бітірген (1964). 1964 — 68 ж. осы университетте ғылыми жұмыспен айналысты. 1968 — 82 ж. Су шығару және электр энергетика министірлігінде, Ганьсу провинциясындағы құрылыс комитетінде жауапты жұмыстарда болды. 1982 — 88 ж. Қытай Коммунистік жастар одағы ОК-нің хатшысы, 1-хатшысы, Бүкіл мемлекеттік жастар бірлестігінің төрағасы, Гуйчжоу провинциясы партия комитетінің хатшысы, 1988 — 92 ж. Тибет автономисы аудандық партия комитетінің хатшысы қызметтерін атқарды. ҚКП ОК Саяси бюросының тұрақты омитетінің мүшесі, орталық хатшылық басқармасының хатшысы (1992 — 2002), Орталық партия мектебінің ректоры (1993 — 2002), ҚХР төрағасының орынбасары (1998 — 2002), ҚХР және ҚКП ОК Орталық әскери кеңесі төрағасының орынбасары (1999 — 2002) болды. Ху Цзиньтао 2002 жылдан ҚКП ОК-нің Бас хатшысы, 2003 жылдан ҚХР төрағасы, 2004 жылдан ҚКП ОК Орталық әскери кеңесінің төрағасы, 2005 жылдан ҚХР Орталық әскери кеңесінің төрағасынің төрағасы. Ол өзіне дейінгі басшылардың саяси бағдарын дамыту негізінде Қытайда жарасымды қоғам құру саясатын жүргізуде. Мемлекет басшысы ретінде бірнеше рет Қазақстанда ресми сапармен болып қайтты.
Тағы да...
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Портал:Қытай&oldid=1926541» бетінен алынған