Талғар ауданы

Талғар ауданыАлматы облысының оңтүстігінде орналасқан әкімшілік бөлік. 1928 жылы құрылған. Орталығы – Талғар қаласы.

Қазақстан ауданы
Талғар ауданы
Әкімшілігі
Облысы

Алматы облысы

Аудан орталығы

Талғар

Ауылдық округтер саны

10

Қалалық әкімдіктер саны

1

Ауыл саны

47

Қала саны

1

Әкімі

Таңат Есенкелдіұлы Айдарбеков

Аудан әкімдігінің мекенжайы

Талғар қаласы, Қонаев даңғылы, №65

Тарихы мен географиясы
Координаттары

43°18′31″ с. е. 77°13′39″ ш. б. / 43.30861° с. е. 77.22750° ш. б. / 43.30861; 77.22750 (G) (O) (Я)Координаттар: 43°18′31″ с. е. 77°13′39″ ш. б. / 43.30861° с. е. 77.22750° ш. б. / 43.30861; 77.22750 (G) (O) (Я)

Құрылған уақыты

1928

Жер аумағы

3,7 мың км²

Уақыт белдеуі

UTC+6:00

Тұрғындары
Тұрғыны

240 022[1] адам (2023)

Ұлттық құрамы

қазақтар (66,24%), орыстар (16,43%), ұйғырлар (9,52%), түріктер (2,4%), әзірбайжандар (1,5%), күрдтер (0,76%), татарлар (0,54%), басқалары (2,61%)[2]

Сандық идентификаторлары
Пошта индексі

041600-041627[3]

Автомобиль коды

05

Талғар ауданының әкімдігі

Облыс картасындағы Талғар ауданы

Географиялық орны өңдеу

Солтүстігінде Қонаев қаласымен, шығысында Еңбекшіқазақ ауданымен, батысында Іле, Қарасай аудандарымен және Алматы қаласымен, оңтүстігінде Кеген ауданымен шектеседі.

Аудан Іле Алатауының солтүстік баурайында орналасқан. Аймақтың климаты шұғыл континенталды, жазы ыстық және қысы суық. Топырақтары негізінен қара каштан, олар оңтүстік бөлігінде қара топырақтармен алмастырылған. Аудан жерінде мұздықтардан бастап жартылай шөлді аймақтарға дейінгі ландшафттар қалыптасқан. Пайдалы қазбалардан тас, гранит, құм, қиыршық тас және саз кен орындары бар.

Облыс аумағында ерекше қорғалатын Алматы ұлттық қорығы, Іле Алатауы ұлттық паркінің бөлігі бар.[4]

Халқы өңдеу

1970 1979 1989[5] 1999 2009[6] 2021
 78211 89543 91545 132692 161724 228232

Аудан халқының саны 196 567 адам (2019), ұлттық құрамы: қазақтар (63,77%), орыстар (18,25%), ұйғырлар (9,69%), түріктер (2,57%), әзірбайжандар (1,60%), күрдтер (0,77%), татарлар (0,56%), корейлер (0,44%), немістер (0,42%), өзбектер (0,36%), гректер (0,30%), украиндар (0,20%), қырғыздар (0,18%), поляктар (0,12%), шешендер (0,13%), дүңгендер (0,02%), беларустар (0,03%), басқалары (0,59%).

Әкімшілік бөлінісі өңдеу

48 елді мекен 1 қалалық әкімдік және 10 ауылдық округке біріктірілген:

Халқының саны (2009, 2021)[7]
Ауылдық округтері 2009 2021 2021 2009-ға пайызбен Ерлер 2009 Ерлер 2021 2021 2009-ға пайызбен Әйелдер 2009 Әйелдер 2021 2021 2009-ға пайызбен
Алатау ауылдық округі 12726 15982 125,6 6289 7982 126,9 6437 8000 124,3
Белбұлақ ауылдық округі 14905 17867 119,9 7427 8871 119,4 7478 8996 120,3
Бесағаш ауылдық округі 15625 16824 107,7 7726 8270 107 7899 8554 108,3
Бесқайнар ауылдық округі 2120 2961 139,7 1037 1458 140,6 1083 1503 138,8
Гүлдала ауылдық округі 8234 11876 144,2 3994 5760 144,2 4240 6116 144,2
Кеңдала ауылдық округі 10944 22843 208,7 5676 11541 203,3 5268 11302 214,5
Қайнар ауылдық округі 10054 13521 134,5 4888 6725 137,6 5166 6796 131,6
Нұра ауылдық округі 8689 9335 107,4 4260 4735 111,2 4429 4600 103,9
Панфилов ауылдық округі 20321 31447 154,8 9747 15450 158,5 10574 15997 151,3
Талғар қалалық әкімдігі 45529 63883 140,3 21667 30861 142,4 23862 33022 138,4
Тұздыбастау ауылдық округі 12577 21693 172,5 6217 10774 173,3 6360 10919 171,7
ЖАЛПЫ САНЫ 161724 228232 141,1 78928 112427 142,4 82796 115805 139,9

Туризм нысандары өңдеу

Алматы ұлттық қорығы, Талғар шыңы (5017м), Нұрсұлтан шыңы (4376м), Молодежный шыңы (4147м), Амангелді шыңы (3970м).

Спорттық шыңдалу нысандары өңдеу

  • Табаған спорт және демалыс жүйесі.
  • Ақбұлақ кешені - Қазақстан ұлттық бокс, футбол жастар құрамасы, алматылық Алматы хоккей клубы, биатлоншылар жаттығатын, жарысатын кешенді орын.

Дереккөздер өңдеу