Алтынсарин ауданы
Алтынсарин ауданы — Қостанай облысындағы әкімшілік бөлініс. Жер аумағы — 5,4 мың км². Аудан орталығы — Обаған ауылы.
| Қазақстан ауданы | |||
| Алтынсарин ауданы | |||
| |||
| Әкімшілігі | |||
|---|---|---|---|
| Облысы | |||
| Аудан орталығы | |||
| Ауылдық округтер саны |
9 | ||
| Ауыл саны |
25 | ||
| Әкімі |
Ахметов Батырбек Мыкансалыкович[1] | ||
| Тарихы мен географиясы | |||
| Координаттары |
52°29′24″ с. е. 64°32′24″ ш. б. / 52.49000° с. е. 64.54000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 52°29′24″ с. е. 64°32′24″ ш. б. / 52.49000° с. е. 64.54000° ш. б. (G) (O) (Я) | ||
| Құрылған уақыты | |||
| Жер аумағы |
6,4 мың км² | ||
| Уақыт белдеуі | |||
| Тұрғындары | |||
| Тұрғыны |
12 430[3] адам (2023) | ||
| Ұлттық құрамы |
қазақтар (38,51%) | ||
| Сандық идентификаторлары | |||
| Автомобиль коды |
10 | ||
|
| |||
Географиялық орны, жер бедері Өңдеу
Аудан Қостанай облысының солтүстік және орталық бөлігінде, Батыс Сібір жазығындағы Тобыл, Обаған өзендерінің суайрығында орналасқан. Жері жазық, теңіз деңгейінен 150—200 м биіктікте. Кен байлықтарынан саз, боксит, қоңыр көмір барланған.
Климаты, өсімдігі мен жануарлар дүниесі Өңдеу
Климаты тым континенттік. Қысы суық, жазы қоңыржай жылы. Қаңтардағы орташа температура — -17—-18°С, кей жылдары -40°С-тан төмен, шілдеде — 21—22°С, кей жылдары 37°С-қа дейін жоғарылайды. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 250 – 300 мм шамасында. Су қоры шығысында Обаған өзенінің орта ағысын, оңтүстік-шығысында Құсмұрын көлінің солтүстік бөлігінен және көптеген ірілі-ұсақты көлдерден тұрады. Ірілері: Талы, Байжарық, Ұзынкөл, т.б. Топырағы тұтастай қара қоңыр және сортаң қара қоңыр. Бетеге, селеу аралас әр түрлі шөптер өседі. Ауданның солтүстік-батысын Арақарағай орманы, солтүстік-шығысын Сарыкөл орман шаруашылығына қарасты қайыңды тоғайлар алып жатыр. Жануарлардан қасқыр, түлкі, қоян, орманда аздап бұлан мен тиін; құстардан бүркіт, кезқұйрық, қарақұр, жазда көл мен өзен бойларында қаз, үйрек, қызғыш, тауқұдірет, жылқышы, аққу, т.б. мекендейді.
Халқы Өңдеу
| 1939 | 1959 | 1989[5] | 1999 | 2009[6] | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|
| 21412 | ▼19931 | ▲32542 | ▼20367 | ▼15688 | ▼13330 |
Тұрғындар саны – 13 846 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар – 37,74%, орыстар – 38,34%, украиндар – 11,85%, немістер – 5,29%, татарлар – 1,85%, беларустар – 1,51%, басқа ұлт өкілдері – 3,42%.
Әкімшілік бөлінісі Өңдеу
25 елді мекен 1 ауылдық әкімдік пен 8 ауылдық округке біріктірілген:
| Ауылдық округ/әкімдік | Халқы (2009) | Елді мекендері |
|---|---|---|
| Димитров ауылдық округі | 1013 | Танабай, Воробьёвское ауылдары |
| Қызыл Кордон ауылдық округі | 976 | Қызыл Кордон ауылы |
| Мәриям Хакімжанова ауылдық округі | 2426 | Щербаково, Басбек, Қосқұдық, Сатай ауылдары |
| Новоалексеев ауылдық әкімдігі | 1079 | Новоалексеевка ауылы |
| Обаған ауылдық округі | 3205 | Обаған, Бирюков, Зуевка, Силантьевка, Кіші Чураковка ауылдары |
| Омар Шипин ауылдық округі | 776 | Первомайское, Темір Қазық ауылдары |
| Свердлов ауылдық округі | 1020 | Свердловка ауылы |
| Үлкен Чураков ауылдық округі | 2678 | Үлкен Чураковка, Көбек, Новониколаевка, Осиповка, Приозёрное ауылдары |
| Ілияс Омаров ауылдық округі | 2515 | Ілияс Омаров, Докучаев, Жаңасу, Шоқай ауылдары |
Ірі елді мекендері Өңдеу
| Елді мекен | Халқы (2009) |
|---|---|
| Щербаково | ▼ 1766 |
| Үлкен Чураковка | ▼ 1647 |
| Силантьевка | ▼ 1550 |
| Новоалексеевка | ▼ 1034 |
| Свердловка | ▼ 1020 |
| Қызыл Кордон | ▼ 976 |
| Докучаевка | ▼ 885 |
| Шоқай | ▼ 796 |
| Танабай | ▼ 699 |
| Первомайское | ▼ 571 |
| І. Омаров | ▼ 562 |
| Кіші Чураковка | ▼ 552 |
| Обаған | ▼ 513 |
Шаруашылығы Өңдеу
Аудан негізінен ауыл шаруашылығымен айналысады. Ауыл шаруашылығына жарамды аумағы 345,1 мың га, оның 221,3 мыңы егістік, 0,5 мыңы шабындық, 117,8 мыңы мал жайылымы. Аудан арқылы Қостанай—Көкшетау–Қарасу темір жолы және Қостанай—Көкшетау—Қарасу автомобиль жолдары өтеді.
Дереккөздер Өңдеу
- ↑ Әкімі. Алтынсарин аудан әкімдігінің ресми Интернет-ресурсы. Тексерілді, 5 желтоқсан 2016.
- ↑ Ауданның тарихи. Алтынсарин аудан әкімдігінің ресми Интернет-ресурсы. Тексерілді, 5 желтоқсан 2016.
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
- ↑ Ресей империясы, КСРО халық санақтары
- ↑ ҚР халық санақтары